Powrót
Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków
O wydarzeniu

Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków obchodzony jest 18 kwietnia. Święto zostało ustanowione w 1983 r. przez Międzynarodową Radę Ochrony Zabytków (ICOMOS).

MDOZ to święto wszystkich osób, które wkładają wiele wysiłku w ratowanie zabytków i opiekę nad nimi – konserwatorów, historyków sztuki i architektury, urbanistów, archeologów i przedstawicieli innych zawodów, pracujących na rzecz ochrony zabytków, a także wszystkich odpowiedzialnych właścicieli, opiekunów i zarządców obiektów zabytkowych.
Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków to wyjątkowa okazja do dyskusji na temat zarządzania dziedzictwem oraz przybliżania lokalnym społecznościom problemów jego ochrony.

Organizowane przez Narodowy Instytut Dziedzictwa doroczne obchody MDOZ to spotkania i debaty w kręgu osób zaangażowanych w prace na rzecz zachowania naszego dziedzictwa kulturowego dla przyszłych pokoleń.

 Zobacz listę wszystkich wydarzeń organizowanych przez Narodowy Instytut Dziedzictwa w 2024 roku.

Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków 2024 - lista wydarzeń

W 2024 roku wydarzenia związane z obchodami Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków planowane są w jedenastu województwach. Wydarzenia odbywać się będą w kwietniu i w maju.
Poniżej prezentujemy aktualny plan wydarzeń. Szczegółowe informacje pojawiać się będą sukcesywnie tutaj oraz w Kalendarzu wydarzeń.

18.04 – Główne obchody Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków w Warszawie

Uroczysta inauguracja obchodów Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków obędzie się w Zamku Królewskim w Warszawie. Spotkanie będzie okazją do wręczenia odznaczeń dla służb konserwatorskich, społecznych opiekunów zabytków i osób zasłużonych dla bezpieczeństwa dziedzictwa kultury. Tematem przewodnim spotkania będzie jubileusz 30-lecia pierwszych pomników historii oraz 70-lecie Konwencji o ochronie dóbr kulturalnych w razie konfliktu zbrojnego z 14 maja 1954 roku.

Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków 2024 – inne wydarzenia

9.04 – Toruń – Regionalne obchody MDOZ 2024 w województwie kujawsko-pomorskim
Dzień otwarty w Oddziale Terenowym Narodowego Instytutu Dziedzictwa w Toruniu. Spotkanie i warsztaty dla studentów Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Organizator: Oddział Terenowy NID w Toruniu

11.04 – Starachowice – Regionalne obchody MDOZ 2024 w województwie świętokrzyskim
Konferencja „Od historii przemysłu do przemysłu kultury. Sposoby wykorzystania dziedzictwa postindustrialnego w regionie świętokrzyskim”
Organizatorzy: Oddział Terenowy NID w Kielcach, Muzeum Przyrody i Techniki „Ekomuzeum” im. Jana Pazdura w Starachowicach

11.04 – Kraków – Regionalne obchody MDOZ 2024 w województwie małopolskim
Konferencja „Pomnik historii. Rozkodować miejsce i czas” oraz prezentacje zabytkowych krakowskich organów
Organizatorzy: Oddział Terenowy NID w Krakowie, Małopolski Instytut Kultury

13.04 – Warszawa – Obchody MDOZ 2024 dla społecznych opiekunów zabytków
Spotkanie dla społecznych opiekunów zabytków „Strażnicy dziedzictwa wobec wyzwań współczesności”
Organizatorzy: Oddział Terenowy NID w Warszawie, Dział Zarządzania Dziedzictwem i Analiz Wpływu Zmian Klimatu na Dziedzictwo NID, Zamek Królewski w Warszawie

14.04 – Warszawa – Obchody MDOZ 2024 dla rodzin
Warsztat rodzinny „To ja! Zabytek”. Warsztat towarzyszący wystawie: „Projektant. Wojciech Jastrzębowski”
Organizatorzy: Oddział Terenowy NID w Warszawie, Zespół ds. Edukacji NID, Muzeum Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie

16.04 – Czerniewice – Regionalne obchody MDOZ 2024 w województwie łódzkim
Konferencja „Wielkie sensacje w małych zabytkach”. Panel dyskusyjny – „Jak promować zabytki w małych miejscowościach?”
Organizatorzy: Oddział Terenowy NID w Łodzi, Gmina Czerniewice, parafia pw. św. Małgorzaty Dziewicy i Męczennicy w Czerniewicach

20.04 – Pułtusk – Regionalne obchody MDOZ 2024 w województwie mazowieckim
Spotkanie „Kolegiata w Pułtusku – perła Mazowsza – pomnik historii i jego dzieje” oraz koncert organowy
Organizator: Oddział Terenowy NID w Warszawie

21.04 – Żórawina – Regionalne obchody MDOZ 2024 w województwie dolnośląskim
Spotkanie „Kościół Trójcy Świętej w Żórawinie – perła manieryzmu” oraz koncert organowy w Kościele Świętej Trójcy w Żórawinie
Organizatorzy: Oddział Terenowy NID we Wrocławiu, parafia pw. św. Józefa Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny w Żórawinie

21.04 – Mariańskie Porzecze – Obchody MDOZ 2024
Konferencja i koncert organowy „Skarby w piszczałkach zaklęte – organy w kościele Matki Bożej Bolesnej w Mariańskim Porzeczu”
Organizator: Zespół ds. Organów Historycznych – NID Warszawa

22.04 – Siemczyno – Regionalne obchody MDOZ 2024 w województwie zachodniopomorskim
Konferencja „Zachodniopomorskie pomniki historii – trudne dziedzictwo”
Organizatorzy: Oddział Terenowy NID w Szczecinie, Henrykowskie Stowarzyszenie w Siemczynie, Biuro Dokumentacji Zabytków w Szczecinie

23.04 – Bojadła – Regionalne obchody MDOZ 2024 w województwie lubuskim
Konferencja „Dobre praktyki w opiece nad zabytkami – forum wymiany doświadczeń”
Organizatorzy: Oddział Terenowy NID w Zielonej Górze, Fundacja Pałac Bojadła

24.04 – Leszno – Regionalne obchody MDOZ 2024 w województwie wielkopolskim
Konferencja „Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków – 30 lat pomników historii w województwie wielkopolskim”
Organizatorzy: Oddział Terenowy NID w Poznaniu, Prezydent Miasta Leszna,
Muzeum Okręgowe w Lesznie, Miejski Konserwator Zabytków w Lesznie

24.04 – Żyrardów – Obchody MDOZ 2024 dla młodzieży
Spacer dla młodzieży połączony z warsztatami dziennikarskimi „Było, jest i będzie. Rewitalizacja zabytkowego Żyrardowa oczami młodych”
Organizatorzy: Dział Zarządzania Dziedzictwem i Analiz Wpływu Zmian Klimatu na Dziedzictwo NID, Oddział Terenowy NID w Warszawie, Urząd Miasta Żyrardowa, Zespół Szkół nr 1 w Żyrardowie, projektymiejskie.pl

27.04 – Józefów – Obchody MDOZ 2024
Spotkanie z miłośnikami i użytkownikami domów drewnianych na linii otwockiej „Narodowy Instytut Dziedzictwa na rzecz ochrony drewnianej architektury letniskowej – działania, doświadczenia, plany na przyszłość”
Organizatorzy: Oddział Terenowy NID w Warszawie, Stowarzyszenie Właścicieli, Mieszkańców i Miłośników domów drewnianych na linii otwockiej – Świdermajerowie, Dom Nauki i Sztuki/willa „Frankówka”, Miejski Ośrodek Kultury w Józefowie

29.04 – Zakopane – Obchody MDOZ 2024 w Centrum Architektury Drewnianej
Konferencja i warsztaty snycerskie „Styl zakopiański w detalu”
Organizator: Centrum Architektury Drewnianej w Zakopanem, Stowarzyszenie „Dom Pod Jedlami”

30.04 – Rydzyna – Obchody MDOZ 2024
Prezentacja ostatnich prac konserwatorskich w Zamku Królewskim w Rydzynie
Organizator: Pracownia Terenowa NID „Zespół pałacowo-parkowy” w Trzebinach.

01-05.05 – Park Mużakowski – Obchody MDOZ 2024 w miejscu światowego dziedzictwa
„Majówka z Parkiem Mużakowskim”, warsztaty, spacery tematyczne związane z 20-leciem wpisu Parku na Listę światowego dziedzictwa UNESCO
Organizatorzy: Pracownia Terenowa NID w Mużakowie, zespół ds. przygotowania projektu „Park Mużakowski – zwiększenie atrakcyjności turystycznej i dostępności obiektu światowego dziedzictwa UNESCO”.

07.05 – Linia kolejki Przeworsk – Dynów – Regionalne obchody MDOZ 2024 w województwie podkarpackim
„Pociąg do zabytków” – prezentacja zabytkowego zespołu Przeworskiej Kolejki Dojazdowej
Organizator: Oddział Terenowy NID w Rzeszowie, Powiat Przeworsk

07.05 – Warszawa – obchody MDOZ 2024 dla rodzin
Rodzinny spacer z elementami gry miejskiej „Odkrywamy tajemnice Traktu Królewskiego”
Organizator: Oddział Terenowy NID w Warszawie oraz Zespół ds. Edukacji NID

 

Aktualności

2023

Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków 2023

W 2023 roku obchodzony był 40. Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków, a spotkania odbyły się w siedmiu miejscach w Polsce: w Łańcucie, Gdańsku, Olsztynie, Krakowie, Opatowie, Bolesławcu i Chorzowie.
Poruszano zagadnienia kluczowe dla systemu ochrony zabytków, od ewolucji stanu prawno-administracyjnego, poprzez systemy szczególnej ochrony na przykładach pomników historii i krajobrazów kulturowych, po przejawy łączenia niematerialnego dziedzictwa kulturowego z zabytkami i rolę społecznego wymiaru ochrony zabytków.

Więcej o obchodach MDOZ: >tutaj<

Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków w 2023 roku wpisał się obchodzone jubileusze: 20-lecia wpisu na Listę światowego dziedzictwa UNESCO Drewnianych kościołów Południowej Małopolski oraz 10-lecia wpisu Drewnianych cerkwi w polskim i ukraińskim regionie Karpat. Z tego względu już w roku wcześniejszym, Łańcut został wybrany jako miejsce głównych, wspólnych, polsko-ukraińskich obchodów międzynarodowego święta zabytków.

 

Wydarzenia w ramach obchodów MDOZ 2023

Główne obchody 18-19 kwietnia – Łańcut

W ramach wydarzenia przygotowanego z okazji Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków odbył się panel dyskusyjny na temat aktualnych wyzwań ochrony obiektów architektury drewnianej wpisanych na Listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Temu wydarzeniu towarzyszył wernisaż wystawy „Skarby drewnianej architektury sakralnej. Kościoły i cerkwie na Liście światowego dziedzictwa UNESCO” (relacja video >tutaj<), w którym udział wzięli przedstawiciele Ministerstwa Kultury i Polityki Informacyjnej Ukrainy oraz opiekunowie zabytkowych cerkwi wpisanych na Listę UNESCO. Przygotowanie wspólnego, polsko-ukraińskiego wpisu było wyjątkowo skomplikowanym procesem, który udało się przeprowadzić dzięki wieloletniej współpracy polskich i ukraińskich specjalistów, realizowanej przez NID (wcześniej KOBiDZ). Wyniki wspólnych działań, pokazane zostały na wystawie o drewnianej architekturze sakralnej, która eksponowana była również w Rzeszowie, Sanoku i Gorlicach.

Jak co roku obchody „święta zabytków” były okazją do uhonorowania osób zasłużonych dla ochrony zabytków. Uroczystego aktu dekoracji Medalami Stulecia Odzyskanej Niepodległości w imieniu Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, dokonał sekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, generalny konserwator zabytków, dr Jarosław Sellin. Podczas gali przyznano również odznaki „Za opiekę nad zabytkami”, które są nadawane jako zaszczytne wyróżnienie osobom zasłużonym w społecznej opiece nad dobrami kultury lub w działalności konserwatorskiej. Odznakę nadaje minister kultury i dziedzictwa narodowego.

Drugi dzień Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków został zaplanowany w Zespole Cerkiewnym w Radrużu. Jego głównym elementem jest cerkiew obrządku wschodniego pod wezwaniem św. Paraskewy, objęta wpisem drewnianych cerkwi w polskim i ukraińskim regionie Karpat. Cerkiew została wzniesiona około 1583 roku. Zespół uzupełnia XVI wieczna drewniana dzwonnica oraz kamienny mur z bramami i kostnicą. Podsumowanie obchodów odbyło się w budynku muzealnym oddziału Muzeum Kresów w Lubaczowie.

 

13 kwietnia, Obchody Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków w województwie warmińsko-mazurskim i konferencja „Społeczny wymiar ochrony zabytków. Potencjał i uwarunkowania”.

Konferencja odbyła się w Olsztynie w Domu Mendelsohna – zabytku, który został przywrócony do życia i odzyskany w pamięci lokalnej społeczności dzięki działaniom osób związanych ze środowiskiem Borussii. Od ponad 30 lat Borussia dba o dziedzictwo i krajobraz kulturowy Warmii i Mazur, sukcesywnie od pierwszych projektów porządkowania opuszczonych cmentarzy – przez edukację po remont dawnego domu przedpogrzebowego przy cmentarzu żydowskim, dzisiaj zwanego Domem Mendelsohna.

Współorganizator: Warmińsko-Mazurski Wojewódzki Konserwator Zabytków. 
Więcej informacji >tutaj<

14 kwietnia, Obchody Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków w województwie pomorskim, sesja „Społeczna opieka jako ważne wsparcie systemu ochrony zabytków”.

Podczas spotkania został zaprezentowany wiatrak typu paltrak w Mokrym Dworze jako przykład społecznego zaangażowania w ochronę zabytków. Swoim doświadczeniem podzielił się sołtys Mokrego Dworu, Wiesław Zbroiński, który własnymi siłami „dał drugie życie” wiatrakowi sprowadzonemu z Wyszogrodu (powiat płocki, województwo mazowieckie). Po uzyskaniu niezbędnej zgody konserwatora zabytków niszczejący, ponad 100-letni wiatrak w 2016 roku został rozebrany, przeniesiony i odtworzony z maksymalnym poszanowaniem zachowanej zabytkowej substancji w Mokrym Dworze na Żuławach Gdańskich.

Więcej informacji >tutaj<

17 kwietnia, Obchody Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków w województwie małopolskim, sesja naukowa „Ewolucja form działania administracji publicznej w obszarze ochrony zabytków”.

Obchody MDOZ 2023 w województwie małopolskim odbyły się w wyjątkowym miejscu – w Auli Collegium Maius Uniwersytetu Jagiellońskiego, która usytuowana jest w najstarszej części tego zabytkowego obiektu. Pierwsze zapisy na temat Collegium Maius pojawiły się w 1400 roku, kiedy to reaktywowana została uczelnia nosząca wtedy nazwę Akademii Krakowskiej. W Krakowie dyskutowano na temat „Ewolucji form działania administracji publicznej w obszarze ochrony zabytków”.

Współorganizatorzy: Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa oraz Uniwersytet Jagielloński.
Więcej informacji >tutaj<

 

25 kwietnia, Obchody Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków w województwie śląskim, sesja „Między niematerialnym, a materialnym dziedzictwem kulturowym”.

Punktem wyjścia dla tematyki obchodów Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków w województwie śląskim był jubileusz 20-lecia konwencji UNESCO w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego i 10-lecia prowadzenia Krajowej listy niematerialnego dziedzictwa kulturowego w Polsce. Wydarzenie koncentrowało się na tematyce związków niematerialnego dziedzictwa kulturowego z dziedzictwem materialnym – krajobrazem kulturowym, architekturą, tradycyjnym budownictwem czy rzemiosłem. Spotkanie odbyło się w Muzeum Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie, a więc w miejscu stworzonym do badania i prezentowania materialnych i niematerialnych przejawów dziedzictwa, stanowiącym naturalną przestrzeń do dyskusji zaplanowanej w ramach MDOZ.

Współorganizator: Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie
Więcej informacji >tutaj<

 

27 kwietnia, Obchody Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków w województwie świętokrzyskim, konferencja naukowa „Kolegiata Opatowska – dziesiąty Pomnik Historii w województwie świętokrzyskim. Historia miejsca, miejsce historii”

Kolegiata Opatowska i pomniki historii były tematem konferencji naukowej oraz obchodów MDOZ w województwie świętokrzyskim. W jej trakcie zostały przedstawione wszystkie świętokrzyskie pomniki historii, prowadzone przy nich w ostatnich latach prace budowlane, konserwatorskie i restauratorskie.

Współorganizatorzy: parafia rzymskokatolicka pw. św. Marcina Biskupa w Opatowie, miasto Opatów, Opatowski Ośrodek Kultury.
Więcej informacji >tutaj<

 

12 maja, Obchody Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków w województwie łódzkim, sesja „Krajobraz kulturowy, jako przedmiot ochrony – na podstawie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami”.

Tematem obchodów MDOZ w woj. łódzkim był krajobraz kulturowy, czyli postrzegana przez ludzi przestrzeń, zawierająca elementy przyrodnicze i wytwory cywilizacji, historycznie ukształtowana w wyniku działania czynników naturalnych i działalności człowieka.
Gmina Bolesławiec, w której odbyła się wojewódzka sesja „święta zabytków”, jest jedną z 24 gmin w Polsce, w której Narodowy Instytut Dziedzictwa zrealizował program wsparcia „Wzorcowa rewitalizacja”. Jego celem było merytoryczne wsparcie w planowaniu i wdrażaniu procesów rewitalizacji oraz zaplanowanie właściwego wykorzystania dziedzictwa kulturowego w procesach rozwoju gminy. W ramach zadania eksperci Narodowego Instytutu Dziedzictwa przygotowali dla gminy Studium Ochrony Wartości Kulturowych, w którym zasadniczym elementem wskazanym do ochrony są wspomniane krajobrazy kulturowe. Przedstawienie wyników badań było częścią konferencji „Krajobraz kulturowy jako przedmiot ochrony – na podstawie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami”.

Współorganizator: gmina Bolesławiec.
Więcej informacji >tutaj<

 

Relacja ze spotkań, dostępna jest online na kanale YouTube TV NID. Więcej informacji również na kanałach mediów społecznościowych Narodowego Instytutu Dziedzictwa.

Wydarzenia towarzyszące obchodom Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków, współorganizowane przez NID:

22-23 kwietnia, Obchody Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków w województwie opolskim. „Weekend z zabytkami”. Organizator: Fundacja na Rzecz Zamku Książęcego Niemodlin 1313. Współorganizatorzy: NID i Opolski Wojewódzki Konserwator Zabytków.

24-25 kwietnia, Konferencja: „System ochrony zabytków w Polsce – dorobek, problemy, wyzwania”. Organizator: PKM ICOMOS. Współorganizator: NID.

 

Organizacja Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków oraz jubileuszu wpisu na Listę światowego dziedzictwa UNESCO drewnianych kościołów w południowej Małopolsce (20-lecie) oraz drewnianych cerkwi w polskim i ukraińskim regionie Karpat (10-lecie) zostały sfinansowane ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

 

Subskrybuj newsletter NID

Zapisz się do naszego newslettera i otrzymuj najświeższe informację ze świata kultury.

Księgarnia NID

Sprawdź nasze produkty w księgarni. Zamawiaj bez wychodzenia z domu już teraz!

Platforma szkoleniowa

Zapisz się na naszą platformę e-szkoleniową i dowiedz się jak zarządzać dziedzictwem i wykorzystać jego potencjał.

Skip to content