11 kwietnia odbyły się regionalne obchody Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków w województwie małopolskim. W Krakowie dyskutowano o zarządzaniu i ochronie pomników historii oraz o historycznych organach.
W ramach obchodów MDOZ 2024, w Sali Obrad Rady Miasta Krakowa odbyła się konferencja „Pomnik historii. Rozkodować miejsce i czas”.
Wydarzenie rozpoczęło się od powitania gości przez kierownika Oddziału Terenowego NID w Krakowie, Witolda Górnego oraz przemówienia dyrektor Narodowego Instytutu Dziedzictwa, dr hab. Katarzyny Zalasińskiej, która zakreśliła cel organizacji różnorodnych wydarzeń w ramach Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków w całej Polsce:
„Uważamy, że ważne jest to, aby to święto tętniło życiem również pomiędzy właścicielami zabytków, między miłośnikami, żeby było osią do spotkań osób, które opiekują się dziedzictwem narodowym na co dzień, dlatego że w rzeczywistości jest to święto nie tylko służb konserwatorskich (…), ale przede wszystkim jest to ważny dzień, w którym przypominamy, podkreślamy trud tych wszystkich, którzy na co dzień spuścizną kulturową naszego kraju się opiekują.”
Następnie przemawiał wiceprzewodniczący Rady Miasta Krakowa, Artur Buszek, który opowiadał m.in. o historii zabytkowej Sali, w której wydarzenie się odbywało. W części oficjalnej spotkania uhonorowano Kazimierza Czepiela, wieloletniego współpracownika Narodowego Instytutu Dziedzictwa oraz nagrodzono Wiktorię Lewczuk z Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych im. Artura Grottgera w Supraślu, która wygrała konkurs na opracowanie mapy małopolskich pomników historii, przeprowadzony wśród młodzieży licealnej. Na tegoroczne obchody MDOZ zaproszono też klasę licealną, która bierze udział w pilotażowym programie NID4TEENS, o którym pisaliśmy szerzej tutaj.
Konferencja rozpoczęła się od części poświęconej zarządzaniu pomnikami historii, w której udział wzięli: prof. dr hab. Piotr Dobosz, członek Rady Naukowej NID, profesor Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego, Jolanta Czyż, zastępca dyrektora Wydziału Planowania Przestrzennego Urzędu Miasta Krakowa, kierownik Działu Pomników Historii w Narodowym Instytucie Dziedzictwa, Anna Hanaka, Paweł Szelest z Regionalnej Pracowni Digitalizacji Małopolskiego Instytutu Kultury oraz Robert Kola – kierownik Zespołu ds. Dziedzictwa Techniki w NID.
Następnie przeprowadzono dyskusję na temat praktycznych aspektów zarządzania pomnikiem historii, w której panelistami byli zarządcy małopolskich pomników historii: Agnieszka Wolańska – pełnomocnik zarządu ds. historii i kultury w Kopalni Soli “Wieliczka”, przedstawiciele Kopalni Soli “Bochnia”: Zygmunt Dobrowolski, prezes zarządu, Krzysztof Hałas, długoletni pracownik i kierownik Działu Górniczego i Dorota Włosowicz, rzecznik prasowy, br. dr hab. Michał Tomasz Gronowski OSB – szafarz opactwa Benedyktynów w Tyńcu, Jacek Lelek – burmistrz gminy Stary Sącz oraz ks. Wojciech Mozdyniewicz – proboszcz parafii pw. św. Jana Chrzciciela w Orawce.
W ostatniej części konferencji wystąpili eksperci zajmujący się aspektami badawczo-naukowymi i praktycznymi związanymi z historycznymi organami. Część tą otworzyło wystąpienie dr hab. Krzysztofa Urbaniaka z Zespołu ds. Organów Historycznych w Narodowym Instytucie Dziedzictwa. Następnie referaty wygłosili Piotr Matoga, organolog, członek Archidiecezjalnej Komisji Muzyki Kościelnej w Krakowie oraz Jacek Kulig, restaurator organów w Orawce, ekspert Pracowni Konserwacji Zabytkowych Organów w latach 1971–1993.
Obchodom MDOZ 2024 w Krakowie towarzyszyła wystawa prezentująca małopolskie pomniki historii. Po konferencji, goście mieli okazję zwiedzić Kościół klasztorny dominikanów pw. Świętej Trójcy oraz Uniwersytecką Kolegiatę św. Anny w Krakowie.
Relacja wideo z konferencji dostępna jest na kanale YouTube TV NID
Wszystkie wydarzenia odbywające się w ramach MDOZ 2024 można zobaczyć w Kalendarzu wydarzeń.
Patronat honorowy nad wydarzeniem objęła Bożena Żelazowska, Generalny Konserwator Zabytków, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Organizacja obchodów Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków została sfinansowana ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
