Już od 41 lat w Polsce obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków, stanowiący wyjątkową okazję do dyskusji na temat zarządzania dziedzictwem kulturowym oraz przybliżania lokalnym społecznościom problemów jego ochrony. Tematem przewodnim tegorocznych obchodów są pomniki historii, z uwagi na przypadającą w 2024 roku 30. rocznicę nadania pierwszym polskim zabytkom tego prestiżowego statusu. Centralne obchody Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków odbędą się tradycyjnie 18 kwietnia w Zamku Królewskim w Warszawie, jednak pozostałe, regionalne wydarzenia związane z tym świętem rozpoczną się już 9 kwietnia.

Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków, ustanowiony został przez Komitet Wykonawczy Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków ICOMOS w 1983 roku i wpisany przez UNESCO do rejestru ważnych dat o znaczeniu dla całego świata. Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków, organizowany przez Narodowy Instytut Dziedzictwa, to spotkania i debaty w kręgu osób zaangażowanych w prace na rzez zachowania dziedzictwa kulturowego dla przyszłych pokoleń. Jest to święto wszystkich osób, które wkładają wiele wysiłku w ratowanie zabytków i opiekę nad nimi – konserwatorów, historyków sztuki i architektury, urbanistów, archeologów i przedstawicieli innych zawodów, pracujących na rzecz ochrony zabytków, a także wszystkich odpowiedzialnych właścicieli, opiekunów i zarządców obiektów zabytkowych.

W ramach obchodów MDOZ 2024, przez kwiecień i maj, odbędzie się ponad 20 wydarzeń regionalnych w 18 miastach w ramach wojewódzkich obchodów święta. Wydarzenia te odbędą się m.in. w  Muzeum Przyrody i Techniki “Ekomuzeum” im. Jana Pazdura w Starachowicach, Radzie Miasta Kraków, Oddziale Terenowym Narodowego Instytutu Dziedzictwa w Toruniu, Kolegiacie pw. Zwiastowania Najświętszej Marii Pannie w Pułtusku, Domu Nauki i Sztuki/Willa Frankówka w Józefowie, w Kościele Świętej Trójcy w Żórawinie, w Kościele Matki Bożej Bolesnej w Mariańskim Porzeczu, Pałacu Siemczyno, Pałacu w Bojadłach, Muzeum Okręgowym w Lesznie, Domu pod Jedlami, Zamku w Rydzynie i Parku Mużakowskim. Dzięki różnorodności przygotowywanych wydarzeń będą one skierowane zarówno do profesjonalistów jak i pasjonatów zabytków. Udział we wszystkich wydarzeniach jest bezpłatny, na poszczególne spotkania obowiązuje rejestracja.   

Co roku główne obchody Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków odbywają się w innym miejscu – w tym roku, 18 kwietnia, spotkamy się w Zamku Królewskim w Warszawie. Jak zawsze, uroczysta inauguracja MDOZ będzie okazją do wręczenia odznaczeń dla służb konserwatorskich, społecznych opiekunów zabytków i osób zasłużonych dla bezpieczeństwa dziedzictwa kultury. Tematem przewodnim będzie jubileusz 30-lecia pierwszych pomników historii oraz 70-lecie Konwencji o ochronie dóbr kulturalnych w razie konfliktu zbrojnego z 14 maja 1954 roku. Miejsce centralnych obchodów ma wymiar symboliczny, ponieważ Zamek Królewski wraz z Zespołami Starego i Nowego Miasta oraz Krakowskim Przedmieściem jest jednym z pierwszych piętnastu pomników historii, które w tym roku obchodzą swój jubileusz – 30-lecia uznania za pomnik historii na podstawie rozporządzenia Prezydenta Rzeczpospolitej Polski z dnia 8 września w 1994 roku. Centralne obchody MDOZ 2024 organizowane są przez Narodowy Instytut Dziedzictwa, we współpracy z Biurem Dyrektora Generalnego w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz w partnerstwie z Zamkiem Królewskim w Warszawie.

Wydarzeniem towarzyszącym głównym obchodom MDOZ 2024 będzie, organizowana przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, przy współpracy z Ministerstwem Obrony Narodowej, Naczelną Dyrekcją Archiwów Państwowych, Archiwum Państwowym w Warszawie, Wydziałem Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, Zamkiem Królewskim w Warszawie, Stowarzyszeniem Konserwatorów Zabytków, Polskim Komitetem Błękitnej Tarczy konferencja naukowa „Wojna a ochrona dziedzictwa kultury”, która odbędzie się 19 kwietnia w Arkadach Kubickiego w Zamku Królewskim w Warszawie. Program wydarzenia dostępny <tutaj>

Zachęcamy także do zapoznania się z informacją o Konwencji z 14 maja 1954 r. i Drugim Protokole z 26 marca 1999 r.

Zapraszamy również do obejrzenia wystawy „Warszawa silniejsza od wojny”, towarzyszącej konferencji „Wojna a ochrona dziedzictwa kultury”, która odbędzie się w piątek 19 kwietnia 2024 roku na Zamku Królewskim w Warszawie.

Pozostałe wydarzenia w ramach obchodów MDOZ 2024:

• 9 kwietnia – Toruń – „Dzień otwarty w Oddziale Terenowym Narodowego Instytutu Dziedzictwa w Toruniu. Spotkanie i warsztaty dla studentów Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu”

W ramach obchodów w województwie kujawsko-pomorskim, odbędzie się Dzień Otwarty w Oddziale Terenowym Narodowego Instytutu Dziedzictwa w Toruniu. Pracownicy OT w Toruniu przeprowadzą spotkanie i warsztaty dla studentów Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, których celem jest zaznajomienie przyszłych pracowników służb konserwatorskich, przedstawicieli instytucji oraz przedsiębiorstw zajmujących się badaniami i ochroną zabytków ze specyfiką działalności NID. Podczas wydarzenia zostanie omówiona również problematyka prac, które są prowadzone przez ekspertów Oddziału w Toruniu. Wydarzenie jest organizowane przez Oddział Terenowy NID w Toruniu, w partnerstwie z Katedrą Konserwatorstwa na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

• 9 kwietnia – Gdańsk – spotkanie dla studentów w Oddziale Terenowym Narodowego Instytutu Dziedzictwa w Gdańsku

• 11 kwietnia – Starachowice – „Od historii przemysłu do przemysłu kultury. Sposoby wykorzystania dziedzictwa postindustrialnego w regionie świętokrzyskim”

W ramach obchodów w województwie świętokrzyskim, w Muzeum Przyrody i Techniki „Ekomuzeum” w Starachowicach  odbędzie się konferencja naukowa „Od historii przemysłu do przemysłu kultury. Sposoby wykorzystania dziedzictwa postindustrialnego w regionie świętokrzyskim”. Podczas wydarzenia zostaną zaprezentowane referaty, które pokażą historię, tradycję, ochronę i perspektywy na dalsze lata dla zabytków techniki w województwie świętokrzyskim. Po konferencji przewidziane jest zwiedzanie muzeum dla osób zainteresowanych.  Pretekstem dla miejsca jest obecnie procedowany wniosek o uznanie zespołu zakładu wielkopiecowego w Starachowicach za pomnik historii. Wydarzenie jest organizowane przez Oddział Terenowy NID w Kielcach, we współpracy z Muzeum Przyrody i Techniki „Ekomuzeum” im. Jana Pazdura w Starachowicach.

• 11 kwietnia – Kraków – konferencja „Pomnik historii. Rozkodować miejsce i czas” oraz prezentacje zabytkowych krakowskich organów

W ramach obchodów w województwie małopolskim, w Sali Obrad Rady Miasta Krakowa, odbędzie się wydarzenie obejmujące konferencję „Pomnik historii. Rozkodować miejsce i czas” oraz prezentacje zabytkowych krakowskich organów. Tematyka tegorocznych obchodów Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków w Krakowie będzie skupiać się w głównej mierze wokół zagadnień związanych z pomnikami historii oraz powiązanymi z nimi, szeroko obserwowanymi zagadnieniami konserwatorskimi. Zorganizowana zostanie wystawa fotograficzna pomników historii w Małopolsce, a także zaprezentowane zostaną wybrane przykłady zabytkowych organów w krakowskich kościołach. Kraków – historyczny zespół miasta jest pomnikiem historii od 16 września 1994 roku, w tym roku obchodzi jubileusz 30-lecia, jako jeden z piętnastu pierwszych pomników historii. Wydarzenie jest organizowane przez Oddział Terenowy NID w Krakowie, we współpracy z Małopolskim Instytutem Kultury.

• 13 kwietnia – Warszawa – „Strażnicy dziedzictwa wobec wyzwań współczesności”

W ramach obchodów w województwie mazowieckim, w Zamku Królewskim w Warszawie, odbędzie się spotkanie dla Społecznych Opiekunów Zabytków. Uczestnicy będą mieli okazję zwiedzić najbardziej niedostępne miejsca Zamku oraz poznać historie związane z jego odbudową, w szczególności fenomenu społecznego zaangażowania, w tym działań Obywatelskiego Komitetu Odbudowy Zamku Królewskiego.  Zespoły Starego i Nowego Miasta z Zamkiem Królewskim i Krakowskim Przedmieściem uznane zostały za pomnik historii rozporządzeniem Prezydenta Rzeczpospolitej Polski z dnia 8 września w 1994 roku. Wydarzenie zostało zorganizowane przez Dział Zarządzania Dziedzictwem i Analiz Wpływu Zmian Klimatu na Dziedzictwo NID oraz Oddział Terenowy NID w Warszawie, we współpracy z Zamkiem Królewskim w Warszawie.

• 14 kwietnia – Warszawa – warsztat rodzinny „To ja! Zabytek”

W ramach rodzinnego MDOZ 2024 na Mazowszu, w Muzeum Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, odbędą się warsztaty rodzinne „To ja! Zabytek”, towarzyszące wystawie „Projektant. Wojciech Jastrzębowski”.  Podczas zajęć dzieci dowiedzą się czym jest zabytek czy dziedzictwo i dlaczego powinniśmy je chronić. Poznają pojęcie “pomnik historii” i jaki związek ma z nim postać Wojciecha Jastrzębowskiego. Prowadzący przedstawią również najważniejsze prace artysty. Warsztaty, trwające ok. 2 godzin, skierowane są dla dzieci w wieku od 6 do 10 lat i ich opiekunów. Wydarzenie jest organizowane przez Oddział Terenowy NID w Warszawie oraz Zespół ds. edukacji NID, we współpracy z Muzeum Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie.

• 16 kwietnia – Czerniewice – konferencja „Wielkie sensacje w małych zabytkach”; panel dyskusyjny  „Jak promować zabytki w małych miejscowościach?”

W ramach obchodów MDOZ 2024 w województwie łódzkim, w Czerniewicach, zaplanowano wydarzenia przybliżające zarówno historię drewnianego kościoła pw. św. Andrzeja Apostoła w Czerniewicach (nalężącego do miejscowej parafii rzymsko-katolickiej pw. św. Małgorzaty Dziewicy i Męczennicy), jak i sam obiekt. 16 kwietnia w ww. kościele  odbędzie się popularno-naukowa konferencja pod hasłem „Wielkie sensacje w małych zabytkach”. Ponadto w przestrzeni publicznej w d. Gminnej Spółdzielni „Samopomoc Chłopska” w Czerniewicach zostanie zorganizowany panel dyskusyjny pt. „Jak promować zabytki w małych miejscowościach?”. Oba wydarzenia skupią specjalistów zajmujących się zarówno ochroną dziedzictwa kulturowego, jak sposobami jego skutecznej promocji. Uczestnicy poznają przebieg prac konserwatorskich i ich spektakularne efekty, ikonograficzną interpretację malowideł a także historię sensacyjnych odkryć w wybranych obiektach zabytkowych (a zatem nie tylko w Czerniewicach). Wydarzenie jest organizowanie przez Oddział Terenowy NID w Łodzi, we współpracy z Urzędem Gminy Czerniewice, Parafią rzymsko-katolicka pw. św. Małgorzaty Dziewicy i Męczennicy w Czerniewicach oraz w partnerstwie z Instytutem Historii Sztuki Uniwersytetu Łódzkiego, Instytutem Architektury i Urbanistyki Politechniki Łódzkiej oraz Polskim Towarzystwem Turystyczno-Krajoznawczym (Oddział Łódzki im. Jana Czeraszkiewicza).

• 20 kwietnia – Pułtusk – „Kolegiata w Pułtusku – perła Mazowsza– pomnik historii i jego dzieje”

W ramach obchodów MDOZ 2024 w województwie mazowieckim, w bazylice kolegiackiej Zwiastowania Najświętszej Maryi Pannie w Pułtusku odbędzie się spotkanie „Kolegiata w Pułtusku – perła Mazowsza – pomnik historii i jego dzieje”.  W trakcie spotkania będzie można również wysłuchać koncertu organowego.  Przez cały dzień będzie możliwość darmowego zwiedzania Muzeum Regionalnego w Pułtusku, udostępnione zostaną również zabytkowe piwnice oraz dawna wieża ratuszowa. Kolegiata pw. Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny w Pułtusku jest zabytkiem o szczególnym znaczeniu dla dziedzictwa polskiego, jednym z najcenniejszych epoki renesansu w Polsce, od 30 grudnia 2018 – pomnik historii. Wydarzenie jest organizowane przez Oddział Terenowy NID w Warszawie, Dział Zarządzania Dziedzictwem i Analiz Wpływu Zmian Klimatu na Dziedzictwo NID oraz Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, w partnerstwie z Parafią pw. Świętego Mateusza w Pułtusku, Muzeum Regionalnym w Pułtusku i Urzędem Miejskim w Pułtusku.

• 21 kwietnia – Żórawina –  „Kościół Trójcy Świętej w Żórawinie – perła manieryzmu”

W ramach obchodów dla województwa dolnośląskiego, w parafii św. Józefa Oblubieńca NMP w Żórawinie odbędzie się spotkanie, poświęcone prezentacji dotychczasowych prac konserwatorskich oraz planów na kolejne lata, które zwieńczy koncert muzyki klasycznej. Spotkanie jest również formą podziękowania dla mieszkańców Żórawiny za troskę i wkład w prace remontowo-konserwatorskie. Obecnie jest procedowany wniosek o uznanie kościoła Trójcy Świętej za pomnik historii. Wydarzenie jest organizowane przez Oddział Terenowy NID we Wrocławiu, we współpracy z Parafią pw. św. Józefa Oblubieńca NMP w Żórawinie i w partnerstwie z Dolnośląskim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków.

• 21 kwietnia – Mariańskie Porzecze – „Skarby w piszczałkach zaklęte – organy w kościele pw. Matki Boskiej Bolesnej w Mariańskim Porzeczu”

W ramach “organowych” obchodów w województwie mazowieckim, odbędzie się koncert muzyki barokowej w Kościele Matki Boskiej Bolesnej w Mariańskim Porzeczu. Obiekt jest unikatowym przykładem sakralnego budownictwa drewnianego z polichromią iluzyjną przedstawiającą elementy architektoniczne, ołtarze i ornamenty. Bogactwo polichromii zredukowało rolę wyposażenia kościoła do oryginalnej kompozycji ołtarza głównego, chrzcielnicy i ambony oraz – na emporze muzycznej – osiemnastowiecznych organów, które w ostatnich latach przeszły kompleksowe prace konserwatorskie. Instrument zabrzmi podczas koncertu, przenosząc słuchaczy w świat barokowej muzyki z czasów powstania kościoła i organów, ukazując dźwiękowe skarby zaklęte w historycznych piszczałkach, dzwonkach i bębnach. Koncert poprzedzi oprowadzanie konserwatorskie po zabytkowym wnętrzu kościoła. Obecnie jest procedowany wniosek o uznanie kościoła pw. MB Bolesnej w Mariańskim Porzeczu za pomnik historii. Obiekt jest objęty opieką Zespołu ds. Organów Historycznych NID. Wydarzenie jest organizowane przez Zespół ds. Organów Historycznych NID oraz Oddział Terenowy NID w Warszawie, w partnerstwie z Parafią Matki Boskiej Bolesnej w Mariańskim Porzeczu i Samorządem Województwa Mazowieckiego.

• 22 kwietnia – Siemczyno – „Zachodniopomorskie pomniki historii – trudne dziedzictwo”

W ramach obchodów dla województwa zachodniopomorskiego, w Pałacu Siemczyno, odbędzie się konferencja na temat zachodniopomorskich pomników historii w kontekście aktualnego stanu zachowania i działań konserwatorskich oraz wyzwań w zakresie rekomendacji nowych wpisów na listę pomników historii, z uwzględnieniem trudnej historii tego regionu. Podczas konferencji odbędą się trzy panele dyskusyjne na temat użytkowania i zarządzania pomnikami historii, ich dokumentowania i promocji oraz o Dziedzictwie Pomorza Zachodniego. Pałac w Siemczynie jest jednym z ciekawszych i lepiej zachowanych barokowych pałaców na Pomorzu Zachodnim. Wydarzenie jest organizowane przez Oddział Terenowy NID w Szczecinie, we współpracy z Henrykowskim Stowarzyszeniem w Siemczynie i Biurem Dokumentacji Zabytków w Szczecinie.

• 23 kwietnia – Bojadła – „Dobre praktyki w opiece nad zabytkami – forum wymiany doświadczeń”

W ramach obchodów w województwie lubuskim,  w Pałacu w Bojadłach, odbędzie się wydarzenie, które ma na celu przybliżenie właścicielom i administratorom zabytków, dobrych praktyk w opiece nad zabytkami. W trakcie zaplanowanych prelekcji przedstawione zostaną m.in. wzorcowe przykłady działań, które pozwoliły na zachowanie obiektów zabytkowych, utrwalenie ich struktury oraz uczytelnienie wartości. Spotkanie zakończy dyskusja, a po niej nastąpi część praktyczna – demonstracja wybranych tradycyjnych technik budowlanych. W trakcie wydarzenia możliwe będzie zwiedzanie wnętrz pałacu w Bojadłach oraz wystawy pn. „Rezydencje Środkowego Nadodrza i ich słynni mieszkańcy”. Pałac w Bojadłach jest jedną z najwspanialszych rezydencji barokowych na terenie województwa lubuskiego, dawną siedzibą znakomitego rodu von Kottwitz. Obiekt, przez wiele lat popadający w ruinę, od 2014 r. poddawany jest gruntownym pracom konserwatorsko-restauratorskim. Wydarzenie jest organizowane przez Oddział Terenowy NID w Zielonej Górze, we współpracy z Fundacją Pałac Bojadła i w partnerstwie z Lubuskim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków.

• 24 kwietnia – Leszno – „Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków – 30 lat pomników historii w województwie wielkopolskim”

W ramach obchodów w województwie wielkopolskim, w Ratuszu w Lesznie odbędzie się konferencja pt. „Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków – 30 lat pomników historii w województwie wielkopolskim”.  Podczas wydarzenia zostaną zaprezentowane tematy związane z instytucją pomników historii w województwie wielkopolskim oraz informacje na temat prac konserwatorskich realizowanych przez Muzeum Okręgowe w Lesznie latach 2017–2023. Na zakończenie konferencji zostaną zaprezentowane zbiory Muzeum Okręgowego w Lesznie objętych pracami konserwatorskich w latach 2020-2023, będzie można również wziąć udział w zwiedzaniu pałacu Sułkowskich w Lesznie. Wydarzenie jest organizowane przez Oddział Terenowy NID w Poznaniu, we współpracy z Prezydentem Miasta Leszna, Muzeum Okręgowe w Lesznie i Miejskim Konserwatorem Zabytków w Lesznie.

• 24 kwietnia – Żyrardów – „Było, jest i będzie. Rewitalizacja zabytkowego Żyrardowa oczami młodych”

W ramach mazowieckich obchodów MDOZ 2024, w Żyrardowie, odbędzie się spacer dla młodzieży połączony z warsztatami dziennikarskimi na temat rewitalizacji. Osada fabryczna w Żyrardowie, jako modelowy przykład organizacji przestrzennej XIX-wiecznego ośrodka przemysłowego, została uznana za pomnik historii w 2012 roku. Wydarzenie jest organizowane przez Dział Zarządzania Dziedzictwem i Analiz Wpływu Zmian Klimatu na Dziedzictwo NID oraz Oddział Terenowy NID w Warszawie, we współpracy z Urzędem Miasta Żyrardowa, Zespołem Szkół nr 1 w Żyrardowie oraz portalem projektymiejskie.pl.

• 27 kwietnia – Józefów – „Narodowy Instytut Dziedzictwa na rzecz ochrony drewnianej architektury letniskowej – działania, doświadczenia, plany na przyszłość. Spotkanie z miłośnikami i użytkownikami domów drewnianych linii otwockiej”

W ramach obchodów na Mazowszu, w Willi „Frankówka” w Józefowie, odbędzie się spotkanie z mieszkańcami i właścicielami zabytkowych domów drewnianych linii otwockiej, podczas którego zaprezentowana zostanie działalność NID w zakresie ochrony drewnianego dziedzictwa kulturowego. Prowadzący przybliżą temat remontu willi „U Dziadka” w Otwocku oraz przedstawią plany na przyszłość. W trakcie spotkania będzie można wziąć udział w dyskusji, jak również poznać program dotacyjny NID „Wspólnie dla dziedzictwa”.  Willa „Frankówka” i Willa „U Dziadka” są zabytkowymi domami dla letników z przełomu XIX i XX wieku, w tak zwanym stylu “świdermajer”. Willa Frankówka została oddana do użytku po gruntownym remoncie i modernizacji w 2023 roku, zakończenie prac w Willi „U Dziadka” są planowane na rok 2025. Wydarzenie jest organizowane przez Oddział Terenowy NID w Warszawie, we współpracy ze Stowarzyszeniem Właścicieli, Mieszkańców i Miłośników domów drewnianych na linii otwockiej – Świdermajerowie oraz w partnerstwie z Domem Nauki i Sztuki/Willą Frankówka i Miejskim Ośrodkiem Kultury w Józefowie.

• 29 kwietnia – Zakopane – „Styl zakopiański w detalu”

W ramach obchodów MDOZ 2024 w Zakopanem, w willi “Oksza” odbędzie się spotkanie pt. „Styl zakopiański w detalu”. W ramach wydarzenia zaplanowano przeprowadzenie warsztatów snycerskich oraz zorganizowanie sesji popularnonaukowej. Podczas warsztatów odbędzie się pokaz umiejętności snycerskich oraz praktyczna nauka wykonywania ornamentów – detali w stylu zakopiańskim. Najmłodsi uczestnicy będą mogli wziąć udział w dedykowanych warsztatach plastycznych – również w „stylu zakopiańskim”. Podsumowaniem części praktycznej będzie symboliczny wernisaż prac.  Willa „Oksza” została wzniesiona przez cieśli – górali, Wojciecha Roja i Jana Obrochtę w latach 1895-1896, wg projektu Stanisława Witkiewicza z 1894 r. Jest to trzeci z kolei obiekt w stylu zakopiańskim projektu Witkiewicza, poza „Kolibą” i niezachowaną willą „Pepitą”. Wydarzenie jest organizowane przez Pracownię Terenową NID – Centrum Architektury Drewnianej, w partnerstwie z Muzeum Tatrzańskim im. Dra Tytusa Chałubińskiego oraz Stowarzyszeniem „Dom Pod Jedlami”.

• 30 kwietnia – Rydzyna – „Prezentacja ostatnich prac konserwatorskich w Zamku Królewskim w Rydzynie”

W ramach obchodów w województwie wielkopolskim, w Zamku Królewskim w Rydzynie, zaprezentowane zostaną  prace restauratorskie, w tym freski na elewacji wschodniej, rzeźby gladiatorów, sztukaterie Wielkiej Alkowy, Sali balowej, Sali Rycerskiej. Dodatkowym elementem wydarzenia będzie promocja książki Macieja Urbana pt. „Barokowej Rydzyny przypadki. Z archiwum konserwatora od 1889 r.”. Wydarzenie zostało zorganizowane przez Pracownię Terenową NID w Trzebinach, we współpracy z Miejskim Konserwatorem Zabytków w Lesznie oraz w partnerstwie ze Stowarzyszeniem Inżynierów Mechaników Polskich (SIMP).

• 1-5 maja – Łęknica – „Majówka z Parkiem Mużakowskim – otwarcie sezonu”

W ramach obchodów MDOZ 2024 w miejscu światowego dziedzictwa, w Parku Mużakowskim w Łęknicy, będzie miało miejsce otwarcie sezonu. “Majówka z Parkiem Mużakowskim” w symboliczny sposób inauguruje nowy sezon, na który składają się działania kulturalne, takie jak: spacery, warsztaty, spotkania i koncerty. Jest to również przypomnienie historycznego wydarzenia, 1 maja 1815 roku, kiedy Hermann von Pückler-Muskau ogłosił mieszkańcom Muskau rozpoczęcie działań zmierzających do przekształcenia dotychczasowej rezydencji w rozległy park krajobrazowy. W ramach tegorocznej majówki planowane są bezpłatne spacery z przewodnikami, jednodniowe warsztaty wolontariackie z układania kompozycji kwiatowych, które następnie przez cały sezon będą zdobić Park, kameralny koncert muzyki klasycznej oraz łęknickie spotkanie integracyjno-informacyjne. Polska część Parku Mużakowskiego w Łęknicy została uznana za pomnik historii rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 14 kwietnia 2004 roku, natomiast całość Parku Decyzją Komitetu Światowego Dziedzictwa zostało wpisane na Listę w 2004 r.  Wydarzenie jest organizowane przez Pracownię Terenową NID w Mużakowie oraz Zespół ds. przygotowania Projektu pn. “Park Mużakowski – zwiększenie atrakcyjności turystycznej i dostępności obiektu światowego dziedzictwa UNESCO”, w partnerstwie z Fundacją „Park Księcia Pücklera Bad Muskau”, Stowarzyszeniem Geopark Łuk Mużakowa, miastem Łęknica i Filharmonią Zielona Góra.

• 11 maja – Warszawa – „Odkrywamy tajemnice Traktu Królewskiego”

W ramach obchodów na Mazowszu, w Warszawie przed pomnikiem Kopernika rozpocznie się rodzinny spacer z elementami gry miejskiej. Podczas spaceru uczestnicy będą wykonywać różne zadania, które przybliżą im znajomość Traktu Królewskiego. Dawne historie, legendy, postacie na moment ożyją w opowieściach przewodnika. Dzieci będą mogły się też wcielić w detektywów odkrywając tajemnice Traktu Królewskiego. Wydarzenie jest organizowane przez Oddział Terenowy NID w Warszawie oraz Zespół ds. edukacji NID.