Architektura drewniana jest ściśle związana z polskim dziedzictwem kulturowym. Konstrukcje drewniane przez stulecia były cenione za stabilność, wysoką izolacyjność cieplną oraz za właściwości lecznicze materiału. Jak dziś konserwować historyczny budynek, aby nie zniszczyć zasobu wiedzy, który w sobie zawiera? Czy stosować zasadę konserwacji, w której priorytetem jest podtrzymywanie dziedzictwa technologicznego bez zważania na substancję historyczną? Odpowiedź na te i wiele innych pytań z zakresu ochrony architektury drewnianej znajdziemy w najnowszej publikacji Narodowego Instytutu Dziedzictwa, autorstwa Filipa Gawlińskiego, pt. „Poradnik opiekuna domu drewnianego”.
Popularność dawnego budownictwa drewnianego w Polsce nie jest przypadkowa. Budownictwo drewniane przez stulecia dotyczyło wszystkich stanów społecznych. Powstawały drewniane budynki sakralne, chałupy, stodoły i obory, pensjonaty i hotele. Również współcześnie architektura drewniana budzi niemałe zainteresowanie. Ogromna liczba zachowanych budynków tego typu, jeszcze z XVIII i XIX w., kształtuje wrażliwość estetyczną kolejnych pokoleń. Przeszłość i teraźniejszość budownictwa drewnianego łączy troska o zachowanie tej wyjątkowej spuścizny dla przyszłych pokoleń.
Nakładem wydawnictwa Narodowego Instytutu Dziedzictwa ukazał się bogato ilustrowany poradnik dla osób opiekujących się zabytkowymi, drewnianymi domami. Książka powstała na bazie blisko dwudziestoletnich doświadczeń autora publikacji w konserwacji zabytków drewnianych. Publikacja dedykowana jest szerokiemu gronu miłośników architektury drewnianej w Polsce. Filip Gawliński we wstępie pisze tak: „Drewniany dom otoczony sadem i rozległymi krajobrazami warunkuje styl życia – daje wytchnienie, poczucie szczęścia, ale i nakłada poważne obowiązki oraz odpowiedzialność za przestrzeń rozleglejszą niż własne podwórko. Niniejszy poradnik pisałem z myślą o tych wszystkich, których zauroczyła drewniana architektura i życie wiejskie, a którzy rozpoczynają swoją przygodę z ochroną starego drewnianego budynku. Szczęśliwie takich ludzi jest w Polsce coraz więcej”.
Wszystkie wskazówki, porady, spostrzeżenia opierają się na własnych doświadczeniach autora. Pierwszy rozdział poradnika poświęcił on zagadnieniom podstawowym, tj. zasadności ochrony zabytków i właściwościom drewna w kontekście użytkowym. Lektura najnowszej publikacji NID przybliży miłośnikom architektury drewnianej również zagadnienia bardziej szczegółowe, dotyczące rodzajów remontów budynków drewnianych, w tym zasady kompleksowego remontu budynku zaniedbanego, czy prac przy fragmentach konstrukcji budynków lepiej zachowanych.
„Poradnik opiekuna domu drewnianego” jest pierwszym z serii poradników NID dedykowanych opiekunom obiektów zabytkowych. Kolejny z serii – tym razem pod redakcją naukową prof. Bogumiły J. Rouby – dotyka problemu zawilgocenia obiektów zabytkowych. Praca jest rezultatem prowadzonego przez Narodowy Instytut Dziedzictwa programu badań „Optymalizacja metod konserwacji”, którego założeniem było wskazanie optymalnych rozwiązań i metod skutecznego osuszania obiektów zabytkowych. Trzeci poradnik, autorstwa prof. Bogusława Szmygina, porusza kwestie związane z zapewnieniem dostępności budynków i przestrzeni zabytkowych dla osób ze szczególnymi potrzebami. Poradnik został wydany ze środków Krajowego Programu Ochrony Zabytków i Opieki nad Zabytkami 2019-2022.
Publikacje dostępne są na stronie https://ksiegarnia.nid.pl/do-pobrania/
