Zakończyliśmy etap oceny formalnej wniosków zgłoszonych do jubileuszowej edycji konkursu „Zabytek Zadbany”. W tym roku do rywalizacji przystąpiło 76 obiektów, a do dalszego etapu przejdzie 67 z nich.  

Konkurs „Zabytek Zadbany” to prestiżowa inicjatywa Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Generalnego Konserwatora Zabytków, której celem jest wyróżnienie najlepszych przykładów troski o dziedzictwo. Promuje wzorcowe działania w zakresie badań, konserwacji, adaptacji oraz użytkowania zabytków. Procedurę konkursową prowadzi Narodowy Instytut Dziedzictwa. W tym roku „Zabytek Zadbany” obchodzi 50-lecie, więcej o historii konkursu przeczytasz tutaj. 

Obiekty zgłoszone do konkursu rywalizują ze sobą w siedmiu kategoriach: 

A. Utrwalenie wartości zabytkowej obiektu 
B. Rewaloryzacja przestrzeni kulturowej i krajobrazu (w tym założenia dworskie i pałacowe) 
C. Adaptacja obiektów zabytkowych 
D. Architektura i budownictwo drewniane 
E. Zabytki techniki (w tym budownictwo przemysłowe i inżynieryjne) 
F. Zabytek dostępny 
G. Kategoria specjalna: właściwe użytkowanie i stała opieka nad zabytkiem 

Ze zgłoszonych obiektów zabytkowych 67 spełniło wymogi formalne. Lista obiektów zakwalifikowanych do etapu oceny merytorycznej: 

A. Utrwalenie wartości zabytkowej obiektu – 15 

1. Pałac w Bukowcu, woj. dolnośląskie
2. Brama Lwowska Stara w Zamościu, woj. lubelskie
3. Dwór Szweycerów w Ostrowie
4. Gmach główny Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie – duża scena, woj. małopolskie
5. Kamienica Aleksandrowiczów przy ul. Przy Moście 1 w Krakowie, woj. małopolskie
6. Zespół klasztoru Bernardynów w Radomiu, woj. mazowieckie
7. Stacja kolejowa Kańczuga wraz z otoczeniem, magazynem spedycji i wieżą ciśnień, woj. podkarpackie
8. Kaplica myśliwska Świętego Huberta w Miłocinie, woj. podkarpackie
9. Dwór w Kurowie, woj. podlaskie
10. Opera Śląska w Bytomiu, woj. śląskie
11. Spichlerz chłopski w Raciborzu-Sudole, woj. śląskie
12. Dwór w Chocimowie, woj. świętokrzyskie
13. Kościół parafialny Przemienienia Pańskiego w Iławie, woj. warmińsko-mazurskie
14. Kościół parafialny Trójcy Przenajświętszej wraz z cmentarzem parafialnym we Frednowach, woj. warmińsko-mazurskie
15. Zamek Królewski w Rydzynie, woj. wielkopolskie

B. Rewaloryzacja przestrzeni kulturowej i krajobrazu (w tym założenia dworskie  i pałacowe) – 9 

1. Ogrody przypałacowe w kompleksie pałacowo-parkowym w Kamieńcu Ząbkowicki, woj. dolnośląskie
2. Aleja kasztanowa w Siennicy Różanej, woj. lubelskie
3. Dwór, ob. Centrum Historii i Sztuki w Koszycach Małych, woj. małopolskie
4. Zespół dworsko-parkowy w Michałowicach, woj. małopolskie
5. Fort cytadelowy nr 2 “Kościuszko” – trzy bastiony frontu zachodniego, woj. małopolskie
6. Park podworski w Zielonej, woj. mazowieckie
7. Założenie parkowe w Pokoju, woj. opolskie
8. Dwór Marii Dąbrowskiej w Russowie, woj. wielkopolskie
9. Zespół pałacowo-parkowy w Przelewicach, woj. zachodniopomorskie

C. Adaptacja obiektów zabytkowych – 25 

1. Stajnia w zespole pałacowym w Zawieprzycach, woj. lubelskie
2. Pałac Potockich w Międzyrzecu Podlaskim, woj. lubelskie
3. Dwór Sztuki w Siennicy Różanej, woj. lubelskie
4. Synagoga ob. biblioteka w Tarnogrodzie, woj. lubelskie
5. Magazyn solny w Nowej Soli, woj. lubuskie
6. Dawne niemieckie gimnazjum reformowane w Łodzi, obecnie budynek Sądu Apelacyjnego w Łodzi, woj. łódzkie
7. Dom Ludowy im. Wincentego Witosa w Wierzchosławicach, woj. małopolskie
8. Willa Goldmanówka w Tarnowie, woj. małopolskie
9. Rozbudowa Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej przy ul. Rajskiej w Krakowie – ogród Zielona Czytelnia, woj. małopolskie
10. Kamienica Rynek 4 w Tarnowie, woj. małopolskie
11. Modernistyczny pensjonat – Muzeum Palace w Zakopanem, woj. małopolskie
12. Budynek dawnego Stowarzyszenia Spożywców “Łydynia” przy ul. Fabrycznej 2 w Ciechanowie, woj. mazowieckie
13. Budynek zwany “Poniatówką” w Piasecznie, woj. mazowieckie
14. Kasyno Kultury w Kwidzynie, woj. pomorskie
15. Dawne budynki gospodarcze na przedzamczu północnym w zespole zamkowym w Malborku, woj. pomorskie
16. Czerwony Spichlerz w Słupsku, woj. pomorskie
17. Magazyn kopalniany – Śląskie Centrum Wolności i Solidarności w Katowicach, woj. śląskie
18. Pałac Dietrichsteinów – Muzeum w Wodzisławiu Śląskim, woj. śląskie
19. Zespół osiedla Kolonia Zgorzelec w Bytomiu, woj. śląskie
20. Spichlerz i oficyna – Multimedialne Centrum Żeglarstwa i Ekologii Memuak w Sztynorcie, woj. warmińsko-mazurskie
21. Siedziba główna Muzeum Okręgowego Ziemi Kaliskiej w Kaliszu, woj. wielkopolskie
22. Siedziba Instytutu Chemii Bioorganicznej PAN – Centrum Innowacyjności i Edukacji Społecznej przy ul. Henryka Wieniawskiego w Poznaniu, woj. wielkopolskie
23. Pawilon wystawowy “Betonhaus” (Hala Betonowa) w Parku Wilsona w Poznaniu, woj. wielkopolskie
24. Willa przy ul. Adama Mickiewicza 43 w Dębnie, woj. zachodniopomorskie
25. Spichlerz II w Przelewicach, woj. zachodniopomorskie

D. Architektura i budownictwo drewniane – 6 

1. Wiatrak typu koźlak w Lubięcinie, woj. lubuskie
2. Willa “Anioł” w Rabce-Zdroju, woj. małopolskie
3. Willa zwana “Domem Zośki” w Piasecznie, woj. mazowieckie
4. Kościół filialny Świętego Sebastiana w Kosinie, woj. podkarpackie
5. Wieża – suszarnia węży strażackich w Przyrowie, woj. śląskie
6. Kościół parafialny Najświętszej Marii Panny Niepokalanie Poczętej w Oporowie, woj. wielkopolskie

E. Zabytki techniki (w tym budownictwo przemysłowe i inżynieryjne) – 2 

1. Heksagon – hangar nr 5 Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie, woj. małopolskie
2. Muzeum Porcelany Śląskiej w Tułowicach – dawny budynek administracyjno-produkcyjny fabryki porcelany, woj. opolskie

F. Zabytek dostępny – 3 

1. Budynek magazynowy, ob. Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej w Oświęcimiu, woj. małopolskie
2. Zagroda Inicjatyw Twórczych w Swołowie, woj. Pomorskie
3. Willa Waleria w Milanówku, woj. mazowieckie

G. Kategoria specjalna: właściwe użytkowanie i stała opieka nad zabytkiem – 7 

1. Kościół Najświętszej Marii Panny na Piasku we Wrocławiu, woj. dolnośląskie
2. Muzeum Kolejnictwa na Śląsku – budynek dawnej parowozowni wachlarzowej z warsztatami w Jaworzynie Śląskiej, woj. dolnośląskie
3. Zespół poklasztorny augustianów w Żaganiu, woj. lubuskie
4. Dom Urodzenia Fryderyka Chopina i Park w Żelazowej Woli, woj. mazowieckie
5. Kościół Świętego Jana w Gdańsku, woj. pomorskie
6. Kościół Świętego Mikołaja w Truskolasach, woj. śląskie
7. Ratusz w Toszku, woj. śląskie

Życzymy powodzenia na dalszych etapach konkursu! 

O zakończonych już edycjach konkursu Zabytek Zadbany i o nagrodzonych w nich obiektach przeczytać można w serii wydawniczej Narodowego Instytutu Dziedzictwa – publikacje dostępne są do pobrania w naszej Księgarni. Zachęcamy do lektury i czerpania inspiracji.