Narodowy Instytut Dziedzictwa objął patronatem honorowym wystawę plenerową „Warstwy. Dziedzictwo archeologiczne Mazowsza”, która przybliża widzom badania archeologiczne, kwestie konserwacji zabytków, a także fenomen regionu – Mazowieckie Centrum Metalurgiczne. Starożytny świat dawnych mistrzów metalurgicznych można oglądać na dziedzińcu Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Warszawie do 31 sierpnia.

Wystawa popularyzuje podstawowe zagadnienia archeologii oraz poszerza świadomość dotyczącą ochrony zabytków. Ukazuje temat w sposób szczególny: przez pryzmat jednego z najciekawszych odkryć archeologicznych w powojennej Polsce – starożytnego centrum metalurgicznego na dzisiejszym Mazowszu.

Istnienie tego ośrodka hutniczego dostrzeżono w latach 60. ubiegłego wieku dzięki szeroko zakrojonemu programowi badań powierzchniowych. Jego twórcą był ówczesny konserwator zabytków na woj. warszawskie Stefan Woyda, późniejszy założyciel, a dziś patron Muzeum Starożytnego Hutnictwa Mazowieckiego.

Dla zwiedzających przygotowane zostały cztery ścieżki tematyczne: „Archeologia”, „Konserwacja zabytków”, „Mazowieckie Centrum Metalurgiczne” i „Mały odkrywca”. Ostatnia, przygotowana z myślą o dzieciach, pozwoli najmłodszym wcielać się w archeologów: będą poszukiwać zabytku, układać go z puzzli czy – jak prawdziwy badacz, rysować i dokumentować obiekt na specjalnej karcie.

Dlaczego warstwy?

W archeologii warstwy (kulturowe) to nakładające się na siebie warstwy ziemi zawierające ślady działalności człowieka w dawnych, mniej lub bardziej odległych czasach. Wystawa nawiązuje do tego pojęcia dwojako: poprzez odniesienie do wyników badań oraz metaforycznie. Opowiada zarówno o dalekiej przeszłości, jak i o dniu dzisiejszym, o wciąż dokonywanych odkryciach i ich wpływie na nasz sposób interpretowania i rozumienia przeszłości oraz na naszą tożsamość. Jeszcze na początku lat 60. XX wieku mieszkaniec Mazowsza nie miał pojęcia o starożytnej przeszłości regionu. Dziś może wiedzieć, że tętniło tu życie, docierały wyroby z Rzymu, a żelazo wytapiano na skalę masową, znacznie przekraczającą lokalne potrzeby.

Warstwy nawiązują także do sposobu, w jaki można wystawę oglądać – podzielona jest na cztery ścieżki-warstwy kolejnych zagadnień – są oddzielne, a jednocześnie każda z nich stanowi istotną część całości. Wzajemnie się uzupełniają.

Wystawę można oglądać do 31 sierpnia 2022 r. na dziedzińcu Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Warszawie przy ul. Nowy Świat 18/20.
Od 17 września będzie udostępniona w ogrodzie Muzeum Starożytnego Hutnictwa Mazowieckiego w Pruszkowie – pl. Jana Pawła II 2.

Organizatorami wystawy są:

• Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków;
• Muzeum Starożytnego Hutnictwa Mazowieckiego im. S. Woydy w Pruszkowie.

Patronat honorowy nad wystawą objęli:

• Prezydent Miasta Pruszkowa Paweł Makuch;
• Narodowy Instytut Dziedzictwa.

Wystawę dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.