Znamy laureatów i wyróżnionych konkursu Zabytek Zadbany 2021
Powrót
aktualnosciNID ZZ wyniki
Data publikacji: 22 listopada 2021

22 listopada br. podczas uroczystej gali prof. Magdalena Gawin Wiceminister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Generalny Konserwator Zabytków oraz Bartosz Skaldawski Dyrektor Narodowego Instytutu Dziedzictwa, ogłosili laureatów i wyróżnionych w konkursie „Zabytek Zadbany”. 

„Zabytek Zadbany” to ogólnopolski konkurs Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Generalnego Konserwatora Zabytków , którego celem jest promocja opieki nad zabytkami poprzez propagowanie najlepszych wzorów konserwacji, utrzymania i zagospodarowania zabytków. Konkurs szczyci się wieloletnią tradycją – po raz pierwszy ogłoszony został w 1975 roku. O miano laureatów i wyróżnionych ubiegać się mogą właściciele i zarządcy zabytkowych nieruchomości, którzy wzorowo i konsekwentnie prowadzą działania – badawcze, rewitalizacyjne, konserwatorskie i budowlane. Procedurę konkursową prowadzi Narodowy Instytut Dziedzictwa.

W 2021 r. do konkursu zgłoszono 136 zabytkowych obiektów z 15 województw.
W tegorocznej edycji konkursu Jury przyznało 7 nagród i 14 wyróżnień w sześciu kategoriach.

Kategoria specjalna: właściwe użytkowanie i stała opieka nad zabytkiem
Laureaci:
•    Zespół zamkowy w Łańcucie (woj. podkarpackie)
Muzeum – Zamek w Łańcucie otrzymał nagrodę za stałą i troskliwą opiekę konserwatorską, jaką zespół zamkowy objęty jest przez cały czas pełnienia funkcji muzealnej. Działania te zintensyfikowano w ostatnich latach, dzięki czemu zrewaloryzowano XVII-wieczne fortyfikacje oraz park, przeprowadzono również prace konserwatorskie i udostępniono wiele miejsc w pałacu oraz w innych budynkach, dotychczas wyłączonych ze zwiedzania. Prace te wykonano z wielką dbałością o zachowanie oryginalnej substancji oraz wyeksponowanie i dokumentację najbardziej interesujących odkryć.

•    Trwała ruina zamku w Rabsztynie (woj. małopolskie)
Laur przyznany został Gminie Olkusz za prowadzone od ponad 20 lat kompleksowe działania utrwalające zagrożone ruiny zamku. Prace wykonywane były zgodnie z Kartą ochrony historycznych ruin Polskiego Komitetu Narodowego Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków (PKN ICOMOS), wraz z pełnym zakresem badań archeologicznych
i architektonicznych. Zastosowane rozwiązania pozwoliły zabezpieczyć i wyeksponować najcenniejsze odkryte relikty gotyckie i renesansowe oraz przedstawić w czytelny sposób zarówno historię zamku, jak i kolejne fazy działań konserwatorskich.

Kategoria: utrwalenie wartości zabytkowej obiektu
Laureat:
Kościół św. Wojciecha i św. Stanisława Biskupa w Kaliszu (woj. wielkopolskie)
Nagroda przyznana została Parafii Rzymskokatolickiej Ordynariatu Polowego Świętego Wojciecha
i Świętego Stanisława Biskupa w Kaliszu za modelowe, wykonane na podstawie kompleksowych badań
i szeroko zakrojone prace konserwatorskie. Działania te utrwaliły i uczytelniły oryginalną formę i estetykę obiektu przy jednoczesnym zachowaniu integralności i autentyzmu jego substancji zabytkowej.

Wyróżnienia:
•    Budynek dawnej dyrekcji Stoczni Gdańskiej przy ul. Doki 1 w Gdańsku (woj. pomorskie)
Komisja konkursowa przyznała wyróżnienie Stoczni Cesarskiej Development Sp. z o.o. za wykonaną z wielką starannością i dbałością o szczegóły rewaloryzację, stanowiącą istotny wkład w proces rewitalizacji i utrwalenia substancji zabytkowej kompleksu historycznej stoczni.

•    Kamienica przy ul. Poznańskiej 50 w Poznaniu (woj. wielkopolskie)
Wyróżnienie przyznane zostało Wspólnocie Mieszkaniowej Poznańska 50 w Poznaniu za kompleksowe prace konserwatorskie i budowlane, wykonane na podstawie wyników starannie przeprowadzonych badań obiektu. Prace te utrwaliły substancję zabytkową i przywróciły w pełni historyczną estetykę secesyjnej kamienicy czynszowej.

•    Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny – Gwiazda Morza w Sopocie (woj. pomorskie)
Jury wyróżniło Parafię Rzymskokatolicką  Najświętszej Marii Panny Wniebowziętej – Gwiazdy Morza w Sopocie za utrwalenie substancji zabytkowej poprzez wykonanie kompleksowych prac obejmujących bryłę oraz wnętrze kościoła. Ważny zakres prac stanowiło przywrócenie historycznych materiałów oraz wyeksponowanie oryginalnych elementów wystroju poddanych konserwacji zachowawczej.

Kategoria: rewaloryzacja przestrzeni kulturowej i krajobrazu
Laureat:
Zespół pałacowo-parkowy w Rakoniewicach, obecnie siedziba Urzędu Gminy Rakoniewice (woj. wielkopolskie)
Nagroda przyznana została Gminie Rakoniewice za wykonanie prac służących zachowaniu integralności i utrwaleniu autentyzmu substancji zabytkowej zespołu pałacowo-parkowego, w której obecnie znajduje się siedziba Urzędu Gminy. Przeprowadzone prace pozwoliły na uratowanie dawnego założenia rezydencjonalnego przed postępującą degradacją oraz przywróciły historyczne walory krajobrazu kulturowego.

Wyróżnienia:
•    Fort VII COLOMB w Poznaniu – Muzeum Martyrologii Wielkopolan (woj. wielkopolskie)
Wyróżnienie dla Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości przyznane zostało za utrwalenie i rewaloryzację substancji zabytkowej fortu – siedziby Muzeum Martyrologii Wielkopolan, przeprowadzone z pietyzmem i szacunkiem dla historycznej przestrzeni i detali.

•    Park pałacowy w Zielonej Górze-Zatoniu (woj. lubuskie)
Kapituła konkursowa wyróżniła Miasto Zieloną Górę za rewaloryzację parku i architektury ogrodowej, która przywróciła integralność całego założenia pałacowo-parkowego oraz historyczne wartości krajobrazu kulturowego.

•    Most kolejowy na rzece Borui w Bytowie (woj. pomorskie)
Kapituła przyznała wyróżnienie Gminie Bytów za udane działania konserwatorskie i za zagospodarowanie otoczenia, które wyeksponowały zabytek oraz uczyniły okolicę mostu jedną z ważniejszych przestrzeni rekreacyjnych miasta.

Kategoria: adaptacja obiektów zabytkowych
Laureat:
Koszary Bramy Chełmińskiej Twierdzy Toruń – Muzeum Twierdzy Toruń (woj. kujawsko-pomorskie)
Nagrodę otrzymało Muzeum Okręgowemu w Toruniu za utrwalenie oryginalnej substancji zabytkowej oraz za prace przeprowadzone z poszanowaniem autentyzmu i integralności, przystosowujące wnętrza i otoczenie zabytku do nowej funkcji muzealnej.

Wyróżnienia:
•    Magazyn solny, obecnie Muzeum Regionalne w Drawsku Pomorskim (woj. zachodniopomorskie)
Jury przyznało wyróżnienie Gminie Drawsko Pomorskie za adaptację dawnego magazynu solnego na cele muzealne, przeprowadzoną przy maksymalnym zachowaniu substancji zabytkowej, z uwzględnieniem historycznej struktury i ekspozycji poszczególnych faz przebudowy obiektu.

•    Zespół dworca kolejowego, obecnie Miejskie Centrum Kultury, Aktywności i Promocji Gminy ”Stacja Kultury” w Świeradowie Zdroju (woj. dolnośląskie)
Wyróżnienie przyznane zostało Miejskiemu Centrum Kultury, Aktywności i Promocji Gminy „Stacja Kultury” w Świeradowie Zdroju za realizację konserwatorską, która przywróciła miastu zespół zabudowań historycznego dworca, umożliwiając jego wykorzystanie jako ośrodka kultury. Nową funkcję wprowadzono przy maksymalnym zachowaniu oryginalnej substancji zabytkowej.

•    Łaźnia, obecnie budynek galeryjno-muzealny przy ul. Bohaterów Westerplatte 2 w Zawierciu (woj. śląskie)
Kapituła konkursowa przyznała wyróżnienie Gminie Zawiercie za działania konserwatorskie i adaptacyjne, które pozwoliły na wydobycie i wyeksponowanie wartości zabytkowych łaźni przy jednoczesnym podporządkowaniu im prac związanych z dostosowaniem obiektu do pełnienia funkcji galeryjno-muzealnych.

Kategoria: architektura i budownictwo drewniane
Laureat:
Dworzec kolejowy, obecnie restauracja „Lokomotywa” w Puszczykowie (woj. wielkopolskie)
Nagrodę przyznano właścicielom – Katarzynie i Zbigniewowi Bekasiakom za przeprowadzone z pietyzmem działania konserwatorskie, które uczytelniły historyczny wygląd drewnianego dworca. Do adaptacji wnętrza wykorzystano oryginalne elementy pierwotnego wyposażenia, które przyczyniły się do zachowania integralności zabytku.

Wyróżnienia:
•    Kościół Świętego Michała Archanioła w Szalowej (woj. małopolskie)
Kapituła przyznała wyróżnienie Parafii Rzymskokatolickiej Świętego Michała Archanioła w Szalowej za kompleksowe badania i prace konserwatorskie, które pozwoliły zachować jednolity i kompletny charakter zabytkowego kościoła parafialnego. Działania prowadzone były z najwyższym poszanowaniem autentyzmu i integralności unikalnej barokowej kompozycji jego wnętrza.

•    Willa Koliba – Muzeum Stylu Zakopiańskiego im. Stanisława Witkiewicza w Zakopanem (woj. małopolskie)
Komisja konkursowa wyróżniła Muzeum Tatrzańskie im. Dra Tytusa Chałubińskiego – Instytucję Kultury Województwa Małopolskiego za kompleksowe prace konserwatorskie i budowlane wykonane z pełnym poszanowaniem historycznej substancji i formy zabytku.

•    Dom przy pl. Czarnieckiego 10 w Tykocinie (woj. podlaskie)
Jury przyznało wyróżnienie właścicielce domu – Marii Markiewicz za prace konserwatorskie drewnianego budynku mieszkalnego przeprowadzone z zastosowaniem tradycyjnych technik budowlanych, poprzedzone wykonaniem niezbędnych ekspertyz. Przeprowadzone procesy pozwoliły zachować materiał i formy typowe dla historycznego budownictwa regionu.

Kategoria: zabytki techniki
Laureat:
Wiatrak holender w Pyzdrach (woj. wielkopolskie)
Nagroda przyznana została  Gminie i Miastu Pyzdry za wyjątkowo staranną konserwację wiatraka holendra, przeprowadzoną z maksymalnym zachowaniem elementów struktury budowlanej i wyposażenia obiektu – cennego świadka kulturowego krajobrazu Wielkopolski.

Wyróżnienia:
•    Młyn wodny, następnie elektryczny, w Wiercicy (woj. śląskie)
Wyróżnienie przyznane zostało właścicielom – Annie i Andrzejowi Dobrowolskim
za konsekwentnie prowadzone prace konserwatorskie, podjęte z dużą starannością i dbałością o detale, które poprawiły stan techniczny unikatowego młyna przy jednoczesnym zachowaniu jego funkcji.

•    Zespół zakładu hutniczego w Maleńcu (woj. świętokrzyskie)
Wyróżnienie przyznane zostało Zabytkowemu Zakładowi Hutniczemu w Maleńcu – Instytucji Kultury Powiatu Koneckiego za prace konserwatorskie zachowujące autentyzm zespołu zabytkowego huty, podkreślające wartość użytkową obiektu dawnej techniki i umożliwiające podjęcie w nim działań edukacyjnych przybliżających rozwój gospodarczy regionu.

Skip to content