Projekt „Centra Kompetencji ds. Rewitalizacji w Narodowym Instytucie Dziedzictwa” jest jednym z działań projektu pn. „Wsparcie JST w realizacji działań rozwojowych” (PTFE.02.01-IZ.00-0008/23) realizowanego przez Departament Programów Pomocowych w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej w ramach Pomocy Technicznej dla Funduszy Europejskich 2021-2027.

Okres realizacji Projektu: 2024-2027.

Kwota przyznanej dotacji wynosi 5 000 000 złotych (100% wartości Projektu).

Celem głównym Projektu jest wsparcie gmin w programowaniu i wdrażaniu rewitalizacji z uwzględnieniem materialnego i niematerialnego dziedzictwa kulturowego w kontekście zmian klimatu i tzw. zielonej rewitalizacji oraz służb konserwatorskich w rozwinięciu i wzmocnieniu kompetencji związanych z ochroną zabytków i wykorzystaniem potencjału dziedzictwa kulturowego w tym procesie.

Działania merytoryczne zaplanowane w projekcie obejmują:

1. Projekt partnerski „Dziedzictwo kulturowe w rewitalizacji” adresowany do wybranych w ramach procesu rekrutacji gmin, z którymi zostaną podpisane porozumienia o współpracy;
2. Działania skierowane do ogółu gmin;
3. Działania skierowane do służb konserwatorskich.

Projekt partnerski „Dziedzictwo kulturowe w rewitalizacji” zakłada długoterminową (IV kw. 2024 – IV kw. 2027 roku) współpracę z wybranymi gminami uwzględniającymi dziedzictwo kulturowe jako potencjał w programowaniu i wdrażaniu rewitalizacji. Jego celem będzie zapewnienie im indywidualnego wsparcia merytorycznego przez poszczególne CK ds. Rewitalizacji w Narodowym Instytucie Dziedzictwa poprzez wybrane następujące działania:

• przygotowanie specjalistycznych opracowań, uzależnionych od potrzeb danej gminy, o różnym zakresie obszarowym i merytorycznym, m. in.: studiów ochrony wartości kulturowych i innych opracowań dotyczących rozpoznania zasobu dziedzictwa kulturowego;
• szkolenia, warsztaty, konferencje, seminaria, webinaria (stacjonarne i online);
• doradztwo i konsultacje (stacjonarne i online);
• wizyty studyjne i spotkania „sieciujące” gminy biorące udział w projekcie, zapewniające wymianę wiedzy i dobrych praktyk.

Planowane efekty realizacji projektu będą dotyczyły:

• identyfikacji i pełnego rozpoznania materialnego i niematerialnego dziedzictwa kulturowego w celu najbardziej efektywnego wykorzystania jego potencjału na etapie programowania i wdrażania rewitalizacji;
• programowania i wdrażania przedsięwzięć rewitalizacyjnych uwzględniających materialne i niematerialne dziedzictwo kulturowe oraz projektów dotyczących ochrony i adaptacji zabytków do zmian klimatu;
• rozpoznania i wykorzystania materialnego i niematerialnego dziedzictwa kulturowego w projektach dotyczących zwiększenia kompetencji mieszkańców obszarów rewitalizacji; m. in. na etapie konsultacji społecznych i wdrażania przedsięwzięć rewitalizacyjnych, ze szczególnym uwzględnieniem włączania społecznego w takich formach jak: miejsca aktywności lokalnej (MAL), kawiarnie sąsiedzkie itp.;
• wzmacniania zaangażowania społecznego w procesy rewitalizacji w zakresie związanym z materialnym i niematerialnym dziedzictwem kulturowym poprzez jego identyfikację i rozpoznanie z udziałem interesariuszy rewitalizacji w ramach działań obejmujących szeroko rozumianą partycypację społeczną, w szczególności: konsultacje społeczne, spacery badawcze, warsztaty.

Szczegóły projektu partnerskiego oraz regulamin i termin naboru gmin zostaną ogłoszone w IV kwartale 2024 roku.

Zaplanowane w projekcie działania skierowane do ogółu gmin będą miały na celu wskazanie właściwych kierunków ujmowania materialnego i niematerialnego dziedzictwa kulturowego w rewitalizacji z uwzględnieniem jego ochrony i wykorzystania potencjału w tym procesie i będą obejmować:

• działania edukacyjne: szkolenia, warsztaty, seminaria, webinaria dla gmin uwzględniających materialne i niematerialne dziedzictwo kulturowe w rewitalizacji, w szczególności w zakresie jego ochrony i wykorzystania potencjału na etapie programowania i wdrażania przedsięwzięć rewitalizacyjnych;
• wsparcie doradcze i konsultacyjne dla gmin;
• przygotowanie opracowań specjalistycznych służących identyfikacji i rozpoznaniu materialnego i niematerialnego dziedzictwa kulturowego.

Planowane efekty realizacji działań skierowanych do ogółu gmin:

• wzmocnienie ich kompetencji we właściwym uwzględnianiu materialnego i niematerialnego dziedzictwa kulturowego oraz wykorzystana jego potencjału w procesach rewitalizacji na etapie sporządzania, wdrażania i aktualizacji gminnych programów rewitalizacji;
• popularyzacja dobrych praktyk i przykładów ujmowania dziedzictwa kulturowego w rewitalizacji.

W ramach zaplanowanych w projekcie działań skierowanych do pracowników urzędów konserwatorskich zostaną zrealizowane:

• szkolenia dotyczące problematyki prowadzenia rewitalizacji w oparciu o ustawę o rewitalizacji oraz wykorzystania potencjału dziedzictwa kulturowego w tym procesie;
• seminaria i webinaria specjalistyczne dotyczące wybranej problematyki związanej z uwzględnianiem dziedzictwa kulturowego w procesie rewitalizacji;
• wizyty studyjne, których celem będzie prezentacja dobrych praktyk i przykładów realizacji przedsięwzięć rewitalizacyjnych z wykorzystaniem potencjału dziedzictwa kulturowego.

Planowane efekty działań skierowanych do pracowników służb konserwatorskich:

• zaznajomienie pracowników służb konserwatorskich z problematyką prowadzenia rewitalizacji w oparciu o potencjał dziedzictwa kulturowego;
• wzmocnienie kompetencji służb konserwatorskich w zakresie ochrony, właściwego uwzględniania i wykorzystania potencjału dziedzictwa kulturowego (w szczególności zabytków nieruchomych) w procesach rewitalizacji;
• szersze włączenie służb konserwatorskich w działania partycypacyjne związane z programowaniem rewitalizacji i budowaniem przedsięwzięć rewitalizacyjnych;
• usprawnienie współpracy i dialogu służb konserwatorskich z interesariuszami rewitalizacji.

Działania promocyjne w zakresie wykorzystania potencjału dziedzictwa w procesie rewitalizacji będą służyć promowaniu dobrych praktyk i przykładów prowadzenia rewitalizacji z uwzględnieniem dziedzictwa kulturowego oraz wzmocnieniu świadomości społecznej w zakresie roli dziedzictwa kulturowego i wykorzystania jego potencjału w procesie rewitalizacji. Przygotowana zostanie publikacja podsumowująca projekt, której istotną częścią będzie słowniczek pojęć związanych z dziedzictwem kulturowym w rewitalizacji.

Wsparcie funkcjonowania Centrów Kompetencji ds. Rewitalizacji w Narodowym Instytucie Dziedzictwa ma na celu rozwój i wzmocnienie kompetencji Koordynatorów Centrów Kompetencji oraz poszerzenie wiedzy w zakresie rewitalizacji pozostałych pracowników NID.

#FunduszeUE  #WsparcieJST #RewitalizacjaCentraKomeptencjiNID

Projekt „Centra Kompetencji ds. Rewitalizacji w Narodowym Instytucie Dziedzictwa obejmie również współpracę z Zespołami ds. Rewitalizacji w urzędach marszałkowskich, realizującymi Projekt „Regiony Rewitalizacji Edycja 3.0, czyli wzmacnianie zdolności gmin do programowania i wdrażania działań rewitalizacyjnych”.