W dn. 25-29 lipca 2022 odbyła się druga edycja szkoły letniej „Tłoka ciesielska”, organizowanej wspólnie z Muzeum Rolnictwa im. ks. Krzysztofa Kluka w Ciechanowcu. W tym roku wydarzenie skierowane było do pracowników Wojewódzkich Urzędów Ochrony Zabytków. W szkole uczestniczyło 15 osób z całej Polski.

Przez pięć dni uczestnicy brali udział w warsztatach praktycznych i wykładach, związanych z inwentaryzacją, ochroną i konserwacją architektury drewnianej, na przykładzie budownictwa drewnianego z pogranicza województw podlaskiego i mazowieckiego. Wykłady i zajęcia praktyczne prowadzili pracownicy Politechniki Warszawskiej, Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego oraz eksperci ze Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków, Polskiego Komitetu Narodowego Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków (PKN ICOMOS) oraz skansenów.

Pierwszego dnia uczestnicy poznali zasoby Muzeum Rolnictwa w Ciechanowcu, ze szczególnym uwzględnieniem charakterystyki budownictwa drewnianego dla tego obszaru oraz zagadnień związanych z konserwacją i translokacją. Popołudniu odbyły się zajęcia terenowe, których tematem była ochrona zabytków budownictwa drewnianego in situ, na przykładzie wiatraka w Drewnowie-Ziemakach oraz szkoły w Winnej-Chrołach. Tego dnia program dopełniły wieczorne wykłady poprowadzone przez Agnieszkę Mielnik i Pawła Kinsnera, dotyczące grzybów i owadów niszczących drewno, oceny stanu zachowania obiektów oraz dokumentacji i ekspertyzy mikologicznej obiektów.

W trakcie kolejnych dni uczestnicy odwiedzali poszczególne skanseny, które stanowiły przestrzeń
i materiał badawczy dla zajęć praktycznych. Na terenie Muzeum-Skansenu im. Adama Chętnika w Nowogrodzie odbyły się warsztaty z podstaw mykologii budowlanej i oceny stanu zachowania obiektów, poprowadzone przez dra inż. Bogusława Andresa. Program merytoryczny został uzupełniony wykładami Krzysztofa Wieczorka i Dominika Mączyńskiego dotyczącymi prac przedprojektowych i inwentaryzacyjnych przy obiektach przeznaczonych do translokacji oraz problematyki badawczo-konserwatorskiej ciesielskich znaków montażowych.

Kolejnego dnia zajęcia odbywały się na terenie Podlaskiego Muzeum Kultury Ludowej w Wasilkowie. Uczestnicy zgłębiali problematykę konserwatorską związaną z translokacją, na przykładzie obiektów przeniesionych na teren Muzeum, którą przedstawił Karol Wiśniewski, konserwator Muzeum. Kierownik Działu Budowlano-Techicznego, Tomasz Klimaszewski opowiedział o procedurach formalno-prawnych związanych z translokacją obiektów z perspektywy skansenu. Przedostatni dzień został poświęcony na poznanie problematyki związanej z konstrukcjami obiektów, do których budowy wykorzystywano glinę, słomę, drewno, wapno i kamień. Edwin Wilbik, Kierownik Działu Budownictwa Wiejskiego Muzeum Rolnictwa w Ciechanowcu zabrał uczestników na poszukiwania obiektów wzniesionych z materiałów niekonwencjonalnych oraz przedstawił zagadnienia konserwatorskie i dokumentacyjne związane z ochroną tej szczególnej grupy obiektów budownictwa wiejskiego Podlasia.

Na zakończenie szkoły uczestnicy odebrali dyplomy z rąk Elżbiety Ofat, Zastępcy Dyrektora Narodowego Instytutu Dziedzictwa oraz Doroty Łapiak, Dyrektora Muzeum Rolnictwa im. ks. Krzysztofa Kluka. Dziękujemy serdecznie wszystkim uczestnikom i wykładowcom za ich udział i zaangażowanie.