Wycinkarstwo kurpiowskie, bziuki czy puckie szkutnictwo – 19 października odbyła się Gala wręczenia decyzji Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu o wpisie na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego oraz do Krajowego rejestru dobrych praktyk na rzecz ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego. W tym roku święto dziedzictwa niematerialnego otworzyło VII Kongres Kultury Regionów w Nowym Sączu.
Podczas tegorocznej Gali uhonorowane zostały zjawiska, które w latach 2019-2021 zostały wpisane na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Nowych wpisów jest aż 20 i są to:
2019
1. Kaszubska Gwiôzdka
2. Polonez – taniec polski
3. Zwyczaj wodzenia niedźwiedzia na Śląsku Opolskim
4. Kroszonkarstwo opolskie
5. Umiejętność ręcznego malowania wzoru opolskiego
2020
6. Wycinankarstwo kurpiowskie z Puszczy Zielonej
7. Krzyżoki w Borkach Małych
8. Babski comber na Śląsku Opolskim
9. Procesja Bożego Ciała z tradycją kwietnych dywanów w Kluczu, Olszowej, Zalesiu Śląskim i Zimnej Wódce
10. Pisanie pisanek techniką batikową na Śląsku Opolskim
11. Zwyczaj dunajowania w Łukowej i okolicach
12. Tradycyjne święcenie pokarmów w Dąbrowie Chotomowskiej,
13. Wysiewanie serc i krzyży na polach w okolicach Strzelec Opolskich
14. Wypiek byśków i nowych latek Kurpiów Puszczy Zielonej
15. Carillonowa muzyka w Gdańsku
16. Chodzenie z kozą na Kujawach
17. Hafciarstwo z nadwiślańskiego Urzecza
2021
18. Bziuki – wielkanocny zwyczaj dmuchania ogni w Koprzywnicy
19. Umiejętność wytwarzania czepców warmińskich
20. Tradycyjne szkutnictwo Pucka
Krajowa Lista niematerialnego dziedzictwa kulturowego to spis przejawów żywego dziedzictwa niematerialnego z terenu Polski oraz forma ochrony dziedzictwa kulturowego wynikająca z podpisanej przez Polskę Konwencji UNESCO z 2003 r. w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Lista ma charakter informacyjny i zawiera opis zamieszczonych na niej zjawisk, ich rys historyczny, informacje o miejscu występowania i znaczeniu dla kultywujących je społeczności. Obecnie na Liście znajduje się 49 wpisów. Prowadzi ją Minister Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu we współpracy z Narodowym Instytutem Dziedzictwa.
Podczas Gali uhonorowane zostały również wpisy na Krajowy rejestr dobrych praktyk na rzecz ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego:
1. Działalność Małopolskiego Centrum Kultury SOKÓŁ w Nowym Sączu na rzecz ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego
2. Flis Wiślany – tradycja budowy łodzi drewnianych oraz żeglugi wiślanej
3. Ogólnopolski Festiwal Kapel i Śpiewaków Ludowych z Targami Sztuki Ludowej
4. Tradycyjne śpiewy majowe przy kapliczkach w Żabnicy na Pomorzu Zachodnim
5. Spotkanie Czterech Świec
Rejestr ma charakter informacyjny. Jego celem jest upowszechnianie wiedzy o programach, projektach i działaniach prowadzonych na terenie Polski, mających na celu ochronę niematerialnego dziedzictwa kulturowego.
Galę poprowadzili Małgorzata Broda (koordynator programowy Kongresu Kultury Regionów) oraz Krzysztof Trebunia-Tutka. Uroczystość uświetnił występ folkowego zespołu żeńskiego SHA.
Co dwa lata Narodowy Instytut Dziedzictwa we współpracy z Ministerstwem Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu organizuje Galę wręczenia decyzji o wpisach na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego oraz do Krajowego rejestru dobrych praktyk w ochronie NDK. Na tę uroczystość zapraszani są depozytariusze, którzy uczestniczyli w przeciągu dwóch lat w procesie tworzenia wniosków na obie listy. Wydarzenie cieszy się ogromnym zainteresowaniem. Dzięki wspólnym rozmowom, spotkaniom podczas tej uroczystości dochodzi do wymiany doświadczeń związanych z procesem przekazu pokoleniowego, dokumentacją, problemami lub sukcesami w podtrzymywaniu zjawisk czy też umiejętności.
Kongres Kultury Regionów
Tegoroczna Gala Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego odbyła się podczas VII Kongresu Kultury Regionów, organizowanego przez Małopolskie Centrum Kultury SOKÓŁ w Nowym Sączu. Kongres organizowany jest od 2015, ma zasięg międzynarodowy i porusza tematy związane z dziedzictwem niematerialnym. Myśl przewodnia tegorocznej edycji brzmi „Woda jest kobietą” – podczas trzech paneli i dwudziestu warsztatów, uczestnicy podjęli refleksję nad kobiecym DNA, które łudząco przypomina żywioł. Organizator podkreśla, że dotykanie tematów związanych z kobiecością przez ludzi kultury, oznacza odpowiedzialność i zobowiązuje ich do powrotu do źródła, celem uniknięcia dyskredytujących stereotypów.
Więcej informacji na temat ochrony dziedzictwa niematerialnego znajduje się na stronie internetowej: http://niematerialne.nid.pl/