12 kwietnia 2024 roku, godz. 11.00
Muzeum POLIN, sala konferencyjna A
Organizatorzy: Narodowy Instytut Dziedzictwa i Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
Współcześnie stosowane techniki cyfrowego pomiaru i obrazowania otwierają nowy rozdział w dziedzinie dokumentacji i popularyzacji obiektów zabytkowych. Specjaliści Działu Digitalizacji Narodowego Instytutu Dziedzictwa wykorzystują je na co dzień nie tylko do precyzyjnej inwentaryzacji reliktów, ale także do pogłębionych analiz architektonicznych i cyfrowej rekonstrukcji zniszczonych budynków. Takie dane mogą zostać wykorzystane zarówno w nauce, jak i w systemach wizualizacyjnych AR/VR, stanowiąc sugestywny środek kreacji dla technologicznie zaawansowanych sposobów obcowania z dziedzictwem kultury.
Podczas spotkania, dr Klara Kantorowicz oraz Karol Czajkowski na przykładach swoich realizacji opowiedzą o możliwościach nowoczesnych metod dokumentacyjnych – naziemnego skaningu laserowego oraz fotogrametrii naziemnej bliskiego zasięgu. Poruszą tematykę pracy w terenie oraz opracowania danych dla obiektów, uwzględniając specyfikę ich zróżnicowanego stanu zachowania, formy oraz materiałów, z których zostały wykonane. Wśród omawianych przykładów, szerzej opowiemy o inwentaryzacji metodami skaningu laserowego na potrzeby studium rekonstrukcyjnego ruin synagogi w Tarłowie (pow. Opatów). Udowodnimy ile informacji jesteśmy w stanie pozyskać z pozornie zdewastowanych reliktów oraz pokażemy, że mogą one być podstawą współczesnej opowieści o dawno utraconym zabytku.
W drugiej części spotkania Adam Dylewski, redaktor naczelny portalu Wirtualny Sztetl w Dziale Upowszechniania Zbiorów Cyfrowych Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN zaprezentuje możliwości gromadzenia informacji o dziejach Żydów mieszkających na terenie Polski, jakie pojawiły się w ostatnich latach w związku z postępem digitalizacji zasobów bibliotek i archiwów. Omówione zostaną m.in. najważniejsze specjalistyczne cyfrowe zasoby informacji o przeszłości Żydów (m.in. Yizkor Books / Yiddish Book Center, Compact Memory), efekty wyszukiwania pełnotekstowego w wymienionych zasobach oraz korzyści płynące z porównywania i zestawiania tych efektów (m.in. na przykładzie narzędzia Genealogy Indexer). Zdaniem prelegenta, dzięki pojawieniu się nowych zasobów i sposobów ich opracowywania, a także rozwojowi nowoczesnych metod publikacji i upowszechniania, można mówić o dokonującym się w ostatnich latach prawdziwym „przełomie informacyjnym”, jeśli chodzi o dziedzictwo żydowskie w Europie Środkowo-Wschodniej, a w granicach Polski – zwłaszcza na obszarach byłego zaboru pruskiego. Przykładem może być realizacja programu opisu i oznakowania cmentarzy żydowskich, dokonana wspólnie przez Narodowy Instytut Dziedzictwa i Muzeum Historii Żydów Polskich, m.in. w oparciu o zdigitalizowane archiwalne mapy topograficzne Messtischblatt i Wojskowego Instytutu Geograficznego.
Program seminarium
I część
Karol Czajkowski – „O współczesnych możliwościach badania i zachowania zabytków przy zastosowaniu nowych technologii”
Dr Klara Kantorowicz – „Przywrócić pamięć – cyfrowa rekonstrukcja ruin synagogi w Tarłowie (powiat Opatów)”
Dyskusja
II część
Adam Dylewski – „„Przełom informacyjny” w zasobach wiedzy o Żydach na ziemiach polskich jako efekt rozwoju możliwości kwerendy w zdigitalizowanych materiałach archiwalnych i bibliotecznych online.”
Wstęp na wydarzenie jest otwarty i bezpłatny.
Dział Digitalizacji Narodowego Instytutu Dziedzictwa od 2009 roku pełni nałożoną nań przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego funkcję Centrum Kompetencji ds. digitalizacji architektury. Jest to jednostka „do zadań specjalnych” – zespół złożony z historyków architektury, archeologów, geodetów, fotografików, a także twórców w technologii 3D, pracujący na rzecz wdrażania i standaryzowania metodologii dokumentacji i technik pomiarowych dla architektury zabytkowej. Szerzej o naszych działaniach można przeczytać tutaj: Dwadzieścia lat doświadczenia Narodowego Instytutu Dziedzictwa w digitalizacji dziedzictwa kulturowego. Jak to robimy?