W dniach 22-24 września w Moryniu odbyła się XXI Polsko-Niemiecka Konferencja i Podróż Studyjna „Architektura ryglowa – wspólne dziedzictwo ANTIKON 2025″. Wydarzenie zgromadziło polskich i niemieckich ekspertów, konserwatorów, właścicieli zabytków oraz praktyków zajmujących się ochroną architektury drewnianej i ryglowej.

Konferencję otworzyła zastępczyni dyrektorki Narodowego Instytutu Dziedzictwa Natalia Dzieduszycka, która moderowała panel inauguracyjny poświęcony prawnym i organizacyjnym podstawom ochrony zabytków w Polsce i Niemczech.

W kolejnych dniach swoje wystąpienia zaprezentowali:

• Kierowniczka Centrum Architektury Drewnianej NID Natalia Skiepko, która mówiła o budowaniu społecznej świadomości i kompetencji jako kluczowych narzędziach ochrony dziedzictwa oraz o nowych inicjatywach wspierających zachowanie architektury drewnianej.
• Ekspert Narodowego Instytutu Dziedzictwa Jerzy Szałygin, przedstawiając aktualne działania związane z dokumentacją oraz badaniami nad budownictwem ryglowym w Polsce.
• Kierownik Oddziału Terenowego NID w Szczecinie Waldemar Witek, który moderował panel praktyków, koncentrujący się na realnych problemach konserwatorskich – m.in. utrzymaniu funkcji użytkowych obiektów, ekologii w konserwacji oraz ponownym wykorzystaniu historycznych materiałów. Podczas podróży studyjnej oprowadzał także uczestników po obiektach zabytkowych, dzieląc się swoim doświadczeniem konserwatorskim.

Uczestnicy mieli okazję zapoznać się z odmiennymi rozwiązaniami prawnymi i administracyjnymi stosowanymi w Polsce i w Niemczech, a także z przykładami wdrażania ich w praktyce. Poruszono m.in. kwestie łączenia prawa budowlanego z ochroną konserwatorską, stosowania narzędzi urbanistycznych w miastach o zabudowie ryglowej czy zasad rekonstrukcji obiektów zabytkowych zgodnie z wytycznymi Karty Weneckiej.

Program obejmował również warsztaty fotogrametrii w kościele pw. Św. Ducha w Moryniu, prowadzone przez specjalistów Biura Dokumentacji Zabytków w Szczecinie. Pokazano w nich, jak cyfryzacja wspiera proces diagnozowania stanu technicznego i planowania prac remontowo-konserwatorskich.

Ważnym punktem spotkania była podróż studyjna. Uczestnicy odwiedzili wieś Stare Łysogórki, gdzie mogli zapoznać się z tradycyjną zabudową ryglową i działalnością Fundacji Dom Rodzinny „Jandrzejówka”. Następnie udali się do niemieckiego Altranft, znanego z bogatej zabudowy szachulcowej. Dzięki temu mogli na własne oczy zobaczyć różnice w podejściu do konserwacji oraz sposoby rozwiązywania podobnych wyzwań.

Ostatniego dnia konferencji odbyła się sesja podsumowująca z elementami „brainstormingu”, podczas której rozważano przyszłe kierunki badań, ochrony i współpracy w zakresie architektury drewnianej. Zaprezentowano też bieżące projekty konserwatorskie, m.in. w Mokrem, Myśliborzu oraz Moryniu.

ANTIKON 2025 potwierdził, że skuteczna ochrona architektury drewnianej i ryglowej wymaga nie tylko regulacji prawnych, ale także wymiany wiedzy, współpracy między krajami i aktywnego zaangażowania lokalnych społeczności. Wspólne działania Polski i Niemiec pokazują, że dialog i pasja są kluczem do ocalenia tego wyjątkowego dziedzictwa.