Międzynarodowa konferencja ETHER – Eternal Heritage / Wieczne Dziedzictwo to spotkanie specjalistów, którzy badają dziedzictwo przy wykorzystaniu nowoczesnych narzędzi cyfrowych. Panel FUTURE-DRIVEN HERITAGE, pierwszy w ramach tegorocznego wydarzenia, będzie doskonałą okazją do zastanowienia się m.in. nad możliwościami wykorzystania sztucznej inteligencji w zarządzaniu dziedzictwem. Na konferencję zapraszamy 5 i 6 listopada, do Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN w Warszawie. 

W tym roku, na międzynarodowej konferencji ETHER – Eternal Heritage / Wieczne Dziedzictwo gościmy 23 prelegentów, którzy przygotowali 19 wystąpień uporządkowanych w 4 panelach tematycznych.  

Przez panel I, który nazwaliśmy FUTURE-DRIVEN HERITAGE, prowadzi nas pytanie o skuteczne wykorzystanie technologii cyfrowej w badaniu przeszłości. Zaproszeni do panelu prelegenci odważnie czerpią z możliwości sztucznej inteligencji, programów komputerowych, a nawet wykorzystują promieniowanie kosmiczne, aby wprowadzić do dziedzin nauki takich jak historia sztuki, konserwacja, historia czy archeologia nowoczesne narzędzia wspomagające operowanie na ogromnych ilościach materiałów źródłowych i szybsze rozwiązywanie problemów badawczych.  

Panel FUTURE – DRIVEN HERITAGE otworzy prelekcja zastępcy dyrektora Narodowego Instytutu Dziedzictwa, Karola Czajkowskiego, który przedstawi jaki potencjał ma XI-wieczna legenda zarówno w kontekście badania dziedzictwa materialnego, jak i niematerialnego oraz jak za pomocą procesów digitalizacyjnych ten potencjał wykorzystać. 

Prof. Robert Erdmann z Uniwersytetu Amsterdamskiego już po raz drugi jest gościem  konferencji ETHER, tym razem występując w podwójnej roli – przewodniczącego Rady Naukowej konferencji oraz prelegenta. To on stał na czele grupy specjalistów odpowiedzialnych za wykonanie cyfrowej reprodukcji obrazu Rembrandta, Straż Nocna w rozdzielności 717 gigapikseli. O tym procesie, w którym wykorzystano kilka tysięcy zdjęć oraz sztuczną inteligencję, prof. Erdmann opowiadał podczas zeszłorocznego spotkania.  

Podczas pierwszego panelu konferencji przedstawi on rozwiązanie oparte na sztucznej inteligencji, wprowadzane m.in. w Musée des Arts Decoratifs w Paryżu, które wspomaga zarządzanie zdigitalizowanymi zbiorami. Wyszukiwanie według obrazu lub tekstu, znajdowanie duplikatów lub podobnych obrazów, identyfikowanie obiektów przedstawionych na obrazach oraz analizowanie zbiorów poprzez informacje o powiązanych danych naukowych – te zadania, kiedyś pracochłonne lub niewykonalne w kontekście ogromnej ilości obiektów, wspomagane wykorzystaniem sztucznej inteligencji, usprawnią pracę muzealników, konserwatorów i badaczy.  

Jeszcze bardziej szczegółowo na obiekt, a konkretniej dzieło sztuki, patrzy algorytm programu Art Recognition – rozwiązania, które odróżnia autentyczne dzieło od kopii jedynie na podstawie jego zdjęcia. Doradcą naukowym Art Recognition jest prof. dr Eric Postma pracujący na Uniwersytecie w Tilburgu i Jheronimus Academy of Data Science w ‘s-Hertogenbosch. Podczas swojej prelekcji wyjaśni, w jaki sposób, począwszy od szczegółowej analizy i rozpoznawania tekstur, opracowano rozwiązanie oparte na sztucznej inteligencji, wspomagające historyków sztuki, konserwatorów, muzealników, a także prywatnych kolekcjonerów. Chociaż teraz wykorzystywane jest do wykrywania falsyfikatów, wyobraźnia już podpowiada jak wiele problemów z zakresu historii sztuki czy badań ikonograficznych mogłyby rozwiązać podobne programy. Prof. Eric Postma będzie naszym przewodnikiem po możliwościach, jakie niesie ze sobą rozwój AI.  

Do udziału w konferencji zaprosiliśmy również prof. Tomasza Jasińskiego z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, żeby przybliżył uczestnikom proces odkrywania tożsamości Galla Anonima.  Średniowiecznemu kronikarzowi przypisywano już pochodzenie z Francji, Włoch, Węgier, Niemiec i Polski. Prof. Jasiński, aby zakończyć ten ciągnący się od XVI wieku spór, zaangażował informatyka, który zaprojektował program komputerowy analizujący rytmikę prozy łacińskiej w tekstach starożytnych i średniowiecznych. Co wydarzyło się dalej? O tym opowie profesor podczas swojej prelekcji. 

Inne spojrzenie na źródła historyczne zaprezentuje Adam Dylewski z Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN i Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy podczas prelekcji pt. Od kalendarza ludowego do bazy danych – zastosowanie metody kwantytatywnej w badaniach nad gminami Żydów pruskich na przełomie XIX i XX wieku.  Opowie o wykorzystaniu we współczesnych badaniach, prowadzonych z pomocą arkuszy kalkulacyjnych, danych zawartych w rocznikach statystycznych, opublikowanych przez Żydów niemieckich w latach 1857-1913.  
 

W pierwszym panelu usłyszymy również dwie prelekcje poświęcone identyfikacji stanowisk archeologicznych. Dr Michał Jakubczak, dr Michał Tyszkiewicz i Michał Leloch zaproponują model wykorzystania głębokich sieci neuronowych do analizy danych pozyskanych za pomocą Lotniczego Skaningu Laserowego (ang. LiDAR). Takie rozwiązanie znacząco przyspieszy interpretację danych oraz rozpoznanie stanowisk archeologicznych widocznych w rzeźbie terenu. Archeologom z zespołu badawczego udało się osiągnąć skuteczność 74% w rozpoznawaniu kurhanów. Podczas prelekcji dowiemy się, czy takie rozwiązanie może stać codziennym narzędziem pracy badawczej.  

Zespół Muotech – dr Noemi Zabari, Renata Bożek i dr Paweł Sopicki przedstawi pionierski sposób wizualizacji 3D stanowisk archeologicznych za pomocą naturalnych promieni kosmicznych, w szczególności muonów, które mogą penetrować struktury w głąb ziemi aż do 3 kilometrów głębokości. Sam pomysł to jednak nie wszystko, Muotech pracuje również nad narzędziem symulacyjnym do dokładnego modelowania systemu detekcji i optymalizacji parametrów pomiarowych uwzględniających zmienne środowiskowe. Równolegle opracowano platformę ułatwiającą systematyczną analizę i bezpieczne przechowywanie dokumentacji wykrytych obiektów.  

Na międzynarodową konferencję ETHER – Eternal Heritage / Wieczne Dziedzictwo zapraszamy naukowców, muzealników, edukatorów, osoby zaangażowane w promocję dziedzictwa i kultury, studentów i wszystkich, których fascynuje nowoczesne podejście do badania przeszłości. 

Rejestracja jest otwarta i bezpłatna! W celu rejestracji prosimy o wypełnienie formularza online  – rejestracja.nid.pl do 29 października. 

Zapraszamy już 5 i 6 listopada, do Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN! 

Organizatorem wydarzenia jest Narodowy Instytut Dziedzictwa, a współorganizatorem Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN.  

Konferencja została objęta honorowym patronatem sekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Generalnej Konserwator Zabytków Bożeny Żelazowskiej, Polskiego Komitetu do spraw UNESCO oraz Narodowego Centrum Kultury.  

Patronem medialnym konferencji jest Program 2 Polskiego Radia.  

Organizacja międzynarodowej konferencji ETHER – Eternal Heritage / Wieczne Dziedzictwo została dofinansowana ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, w ramach realizacji zadania „Dofinansowanie działalności Centrum Kompetencji ds. digitalizacji zabytków”.