14 maja w Brukseli, w ramach europejskiej kampanii „ALL DIGITAL Weeks 2024”, odbyła się dyskusja i interaktywna prezentacja digitalizacji 3D opatowskiego zespołu kolegiaty pod wezwaniem św. Marcina Biskupa. Model 3D został zrealizowany w związku z trwającą kampanią promującą dziedzictwo w formie 3D – Twin IT, organizowaną przez inicjatywę Europeana i Komisję Europejską. Realizacja Działu Digitalizacji Narodowego Instytutu Dziedzictwa została wybrana jako reprezentant Polski w kampanii.

W Brukseli model 3D zespołu kolegiaty pw. św. Marcina Biskupa w Opatowie zaprezentował Karol Zgódka – dyrektor Departamentu Mediów i Sektorów Kreatywnych w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W wydarzeniu wzięła udział także podsekretarz stanu w MKiDN – Marta Cienkowska.

W 2021 roku, Komisja Europejska przyjęła rekomendację dotyczącą digitalizacji dziedzictwa, wg której państwa członkowskie powinny do 2030 roku zdigitalizować w formie 3D zabytki zagrożone zniszczeniem, 50 % zabytków najchętniej odwiedzanych oraz zainteresować się kategoriami zabytków, które są digitalizowane w najmniejszym stopniu.
Wirtualne dziedzictwo krajów Europy od 2008 roku jest udostępniane w repozytorium cyfrowym Europeana. Około 2 000 instytucji opublikowało tam dokumenty, książki, obrazy, pliki audio i wideo, a kolekcja obiektów 3D obejmuje aktualnie 5006 pozycji.

Twin IT

Kampania Twin IT ma promować digitalizację dziedzictwa 3D, pomagać w tworzeniu sieci kontaktów i wymianie doświadczeń pomiędzy europejskimi instytucjami. Każde z państw członkowskich Unii Europejskiej miało wytypować jeden zabytek zdigitalizowany w technologii 3D. Za proces wyboru odpowiadały ministerstwa kultury poszczególnych krajów. Obiekt miał spełniać jeden z warunków: być zagrożony zniszczeniem, należeć do najczęściej odwiedzanych zabytków w danym kraju lub do zasobu dziedzictwa kulturowego o niskim poziomie cyfryzacji. Dodatkowo realizacja powinna charakteryzować się wysoką jakością techniczną.

Konkurs na zabytek reprezentujący nasz kraj przeprowadziło polskie Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Pięć instytucji zgłosiło jedenaście obiektów. Pod uwagę wzięto lokalizację i potencjał turystyczny zabytku, jego wartość i historię oraz możliwość prezentowania obiektów o różnych rozmiarach (np. elementów wyposażenia). Ostatecznie wybrana została digitalizacja 3D zespołu kolegiaty pod wezwaniem św. Marcina Biskupa w Opatowie, przeprowadzona przez Dział Digitalizacji Narodowego Instytutu Dziedzictwa.

Zachęcamy do obejrzenia filmu informacyjnego nt. kampanii Twin IT, przygotowanego przez Europeanę:

Zespół kolegiaty pod wezwaniem św. Marcina Biskupa

Kościół kolegiacki jest jednym z najcenniejszych zabytków architektury romańskiej na ziemiach polskich.  Obecnie przyjmuje się, że świątynia powstała w połowie XII wieku i jest fundacją książęcą dokonaną przez Kazimierza II Sprawiedliwego lub Henryka Sandomierskiego z przeznaczeniem dla zgromadzenia kanonickiego księży świeckich. Kolegiata wiąże się ponadto z postacią Krzysztofa Szydłowieckiego (1466-1532) – jednego z najpotężniejszych możnych swoich czasów, kanclerza wielkiego koronnego, kasztelana sandomierskiego i krakowskiego, wojewody krakowskiego, starosty krakowskiego. Kanclerz, będąc właścicielem Opatowa, uczynił kolegiatę nekropolią swojego rodu. Trójkondygnacyjny nagrobek kanclerza wyróżnia się skalą, wykonaniem i bogatą koncepcją znaczeniową. 

Digitalizację tego obiektu, zrealizowaną przez NID, można oglądać na portalu Europeana.

Inne modele 3D zabytków można znaleźć na naszym portalu zabytek.pl.