Rusza kolejna edycja konkursu „Zabytek Zadbany”. Do 31 stycznia przyjmowane są zgłoszenia do konkursu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Generalnego Konserwatora Zabytków, który nagradza właścicieli i zarządców obiektów zabytkowych, za wzorcową realizację opieki nad zabytkami. Konkurs „Zabytek Zadbany” po raz pierwszy został przeprowadzony w 1975 roku.
Konkursy przeprowadzane przez Narodowy Instytut Dziedzictwa są jednym ze sposobów popularyzacji dobrych praktyk w zakresie ochrony zabytków oraz promocji dziedzictwa kulturowego. Konkurs „Zabytek Zadbany” ma na celu promocję właściwej opieki nad zabytkami – prowadzonych wzorowo prac badawczych, konserwatorskich, rewaloryzacyjnych i adaptacyjnych, a także systematycznych działań na rzecz właściwego utrzymania zabytków.
W imieniu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego nadzór nad konkursami sprawuje Generalny Konserwator Zabytków, a za ich realizację odpowiada Narodowy Instytut Dziedzictwa. Oceny konkursowych zgłoszeń dokonuje jury konkursowe, które jest powoływane przez Generalnego Konserwatora Zabytków.
- Konkurs ma charakter otwarty i nieodpłatny, adresowany jest do właścicieli, posiadaczy i zarządców obiektów zabytkowych wpisanych do rejestru zabytków nieruchomych.
- Zgłoszeń obiektów wpisanych do rejestru zabytków nieruchomych mogą dokonywać ich właściciele, posiadacze i zarządcy, a także Wojewódzcy Konserwatorzy Zabytków lub konserwatorzy samorządowi oraz kierownicy delegatur Wojewódzkich Urzędów Ochrony Zabytków.
Termin nadsyłania zgłoszeń to 31 stycznia 2023 r. (decyduje data stempla pocztowego).
Zgłoszenia do konkursu „Zabytek Zadbany” można składać w następujących kategoriach:
A. Utrwalenie wartości zabytkowej obiektu;
B. Rewaloryzacja przestrzeni kulturowej i krajobrazu (w tym założenia dworskie i pałacowe);
C. Adaptacja obiektów zabytkowych;
D. Architektura i budownictwo drewniane;
E. Zabytki techniki (w tym budownictwo przemysłowe i inżynieryjne);
F. Kategoria specjalna: właściwe użytkowanie i stała opieka nad zabytkiem.
W kategoriach „A-E” oceniane są prace ukończone w okresie pięciu lat poprzedzających rok złożenia wniosku.
W kategorii specjalnej „F” ocenie podlegają długotrwałe (co najmniej dziesięcioletnie) działania, w których szczególną uwagę zwraca systematyczność i stałe zaangażowanie w opiece nad zabytkiem.
Zgłoszenia w formie papierowej należy nadsyłać na adres sekretariatu konkursu:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Oddział Terenowy Olsztyn
ul. 11 Listopada 4
10-104 Olsztyn
Dokumenty do pobrania znajdują na stronie konkursu: https://nid.pl/konkursy/zabytek-zadbany/. Dodatkowe informacje na temat konkursu są dostępne pod adresem e-mail: ot.olsztyn@nid.pl oraz numerem telefonu: + 48 89 521 26 87.
Jury konkursu w każdej z kategorii nominuje cztery obiekty (lub mniej), spośród których jeden uzyskuje tytuł laureata, trzy pozostałe – wyróżnienia.
W kategorii specjalnej właściwego użytkowania i stałej opieki nad zabytkiem wskazuje się jeden lub dwa (ex aequo) obiekty otrzymujące tytuł laureata (bez wyróżnień).
Laureaci i wyróżnieni otrzymują dyplomy Generalnego Konserwatora Zabytów i tablice „Zabytku Zadbanego” do oznakowania obiektów. Zabytki są prezentowane w dedykowanych wynikom konkursu wydawnictwach Narodowego Instytutu Dziedzictwa.
„Zabytek Zadbany” to konkurs o wieloletniej tradycji, już od 1975 r. promuje właścicieli i zarządców obiektów zabytkowych, którzy w sposób wzorowy prowadzą prace budowlane, konserwatorskie, rewaloryzacyjne i adaptacyjne, a także działają systematycznie na rzecz właściwego utrzymania zabytków zgodnie z najwyższymi standardami badawczymi i wykonawczymi. Na przestrzeni ostatnich 13 edycji konkursu, zrealizowanych przez NID, zostało nagrodzonych 241 zabytków. W 2022 roku w konkursie „Zabytek Zadbany” zgłoszonych zostało 100 obiektów, a nagrodzono 22.
Konkurs „Zabytek Zadbany” objęty jest patronatem Polskiego Radia S.A.