16 kwietnia odbędą się regionalne obchody Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków 2024 w województwie łódzkim. Na ten dzień w drewnianym kościele pw. św. Andrzeja Apostoła w Czerniewicach zaplanowano konferencję pod hasłem „Wielkie sensacje w małych zabytkach”, natomiast w dawnej Gminnej Spółdzielni „Samopomoc Chłopska” w Czerniewicach odbędzie się panel dyskusyjny – „Jak promować zabytki w małych miejscowościach?”.

Oba wydarzenia są przeznaczone dla specjalistów zajmujących się ochroną dziedzictwa i sposobami jego skutecznej promocji. Uczestnicy poznają przebieg prac konserwatorskich i ich spektakularne efekty, ikonograficzną interpretację malowideł, a także historię sensacyjnych odkryć w wybranych obiektach zabytkowych (nie tylko w Czerniewicach). Celem obu wydarzeń jest przybliżenie zarówno historii drewnianego kościoła pw. św. Andrzeja Apostoła w Czerniewicach (nalężącego do miejscowej parafii rzymskokatolickiej pw. św. Małgorzaty Dziewicy i Męczennicy), jak i samego obiektu.

Paneliści natomiast podzielą się ze słuchaczami swoją wiedzą, kompetencjami i doświadczeniem w zakresie promowania dziedzictwa kulturowego w małych miejscowościach na rzecz rozwoju lokalnego – społecznego i gospodarczego, związanego między innymi z turystyką kulturową oraz wzmacnianiem poczucia tożsamości lokalnej.

W ciągu ostatnich kilkunastu lat dzięki społecznej inicjatywie mieszkańców przeprowadzono remont konserwatorski kościoła. Poprzedzające go badania wykazały, że kościół jest znacznie starszy, niż przypuszczano. Dotychczas był datowany na połowę XVIII wieku, tymczasem pod tynkiem odnaleziono bezcenne polichromie z XVI i XVII wieku. Rozpoznanie dendrochronologiczne dowiodło natomiast, że świątynię zbudowano około roku 1423. Mamy więc do czynienia z przełomowym, wręcz sensacyjnym odkryciem najstarszego drewnianego kościoła w województwie łódzkim.

Wydarzenie jest organizowanie przez Oddział Terenowy NID w Łodzi, we współpracy z Urzędem Gminy Czerniewice, Parafią rzymsko-katolicka pw. św. Małgorzaty Dziewicy i Męczennicy w Czerniewicach oraz w partnerstwie z Instytutem Historii Sztuki Uniwersytetu Łódzkiego, Instytutem Architektury i Urbanistyki Politechniki Łódzkiej oraz Polskim Towarzystwem Turystyczno-Krajoznawczym (Oddział Łódzki im. Jana Czeraszkiewicza).

Patronat honorowy nad wydarzeniem objęła Bożena Żelazowska, Generalny Konserwator Zabytków, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Na wydarzenie obowiązuje wstęp wolny. Konieczna jest wcześniejsza rejestracja pod linkiem: rejestracja.nid.pl/mdoz2024_lodzkie

Zapraszamy do śledzenia tego wydarzania na naszym Facebooku.

Program obchodów:

I. Konferencja „Wielkie sensacje w małych zabytkach – drewniany kościół pw. św. Andrzeja Apostoła w Czerniewicach”

• godz. 10.00–10.15 – rozpoczęcie obchodów
• godz. 10.15–10.30 – „Trudne dobrego początki – jak to było z kościołem pw. św. Andrzeja w Czerniewicach?”; prowadzący: Andrzej Bednarek – wójt Gminy Czerniewice
• godz. 10.30–10.45 – „Tak jak w sklepie? No, prawie. Inwentaryzacja architektoniczno-budowlana kościoła w Czerniewicach i co z niej wynikło?”; prowadzący: dr inż. arch. Włodzimierz Witkowski – Oddział Terenowy NID w Łodzi
• godz. 10.45–11.00 – „Odkrywanie pierwotnego wyglądu – badania architektury kościoła pw. św. Andrzeja w Czerniewicach”; prowadzący: Maciej Warchoł – kierownik Działu Ekspertyz i Analiz Narodowego Instytutu Dziedzictwa
• godz. 11.00–11.15 – przerwa kawowa
• godz. 11.15–11.45 – Rozczytywanie malowideł ściennych w sakralnych obiektach drewnianych – na podstawie wybranych przykładów; prowadzący: Magdalena Kwiatkowska, Miron Kwiatkowski – wykonawcy prac restauratorskich przy polichromiach i ołtarzach – „Arsmironia”
• godz. 11.45–12.00 – „…nie łączy [nas] nic oprócz wspólnej idei, która jest niezniszczalna” – rola Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Łodzi w procesie konserwacji kościoła w Czerniewicach; prowadzący: Natalia Kubiak, starszy inspektor ds. zabytków ruchomych, WUOZ w Łodzi, Katarzyna Spanialska, starszy inspektor ds. zabytków ruchomych, WUOZ w Łodzi
• godz. 12.00–12.30 – Po co te wszystkie malunki? Analiza i próba interpretacji ikonograficznej polichromii kościoła parafialnego w Czerniewicach; prowadzący: prof. dr hab. Piotr Gryglewski – Instytut Historii Sztyki Uniwersytetu Łódzkiego
• godz. 12.30–12.45 – przerwa kawowa
• godz. 12.45–13.00 „Cieśla z Gidel. Niespodziewane spotkanie”; prowadzący: dr hab. Monika Bogdanowska, zastępca dyrektora Narodowego Instytutu Dziedzictwa
• godz. 13.00–13.15 – „Ryglowe kościoły na Pomorzu Zachodnim – zabytki „za kratą””; prowadzący: Waldemar Witek – kierownik Oddziału Terenowego NID w Szczecinie, Zespół ds. Architektury Drewnianej
• godz. 13.15–13.30 – „Wielkie idee w małych domach z drewna – fenomen Kolumny. Zapowiedź Dnia Architektury Drewnianej w Kolumnie”; prowadzący: dr inż. arch. Wojciech Pardała, Wydział Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska Politechniki Łódzkiej
• godz. 13.30–13.45 – „Czy można zrobić coś więcej? Wprowadzenie do dyskusji”; prowadzący: Agnieszka Lorenc-Karczewska – kierownik Oddziału Terenowego NID w Łodzi
• godz. 13.45–14.00 – dyskusja
• godz. 14.00–15.30 – przerwa

II. Panel dyskusyjny „Jak promować zabytki w małych miejscowościach?”
Moderator: Agnieszka Lorenc-Karczewska, Kierownik Oddziału Terenowego NID w Łodzi

• godz. 15.30–17.30 – paneliści:
  • Andrzej Bednarek, wójt Gminy Czerniewice
  • Anna Małaczyńska, Urząd Miasta Zgierza, Park Kulturowy Miasto Tkaczy w Zgierzu i dr Olga Tuszyńska-Szczepaniak, Urząd Miasta Zgierza, Park Kulturowy Miasto Tkaczy w Zgierzu, Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Łódzkiego
  • Marcin Reczycki, wiceprezes Oddziału Łódzkiego PTTK, sekretarz Wojskowego Koła PTTK przy 25. Brygadzie Kawalerii Powietrznej w Tomaszowie Mazowieckim, społeczny opiekun zabytków
  • dr hab. Bartosz Bartosiewicz, Wydział Nauk Geograficznych Uniwersytetu Łódzkiego, Towarzystwo Urbanistów Polskich
  • Marta Pabich-Makoska, Biuro Planowania Przestrzennego Województwa Łódzkiego, Zespół Środowiska i Krajobrazu
  • Joanna Karpińska, Hetman PR & Media Relations Joanna Karpińska
  • Łukasz Płuciennik, Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, Oddział w Łodzi

Organizacja obchodów Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków została sfinansowana ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.