Z głębokim żalem żegnamy pierwszego dyrektora Oddziału Terenowego NID w Białymstoku, prof. Józefa Maroszka. Związany był z białostocką Alma Mater, przyczyniając się do jej rozwoju i kształcenia wielu pokoleń studentów. Po ukończeniu studiów, rozpoczął swoją długoletnią karierę naukową, pełniąc różne funkcje w Zakładzie Historii oraz Instytucie Historii. Był także zaangażowany w działalność opozycyjną w okresie stanu wojennego.
Profesor Maroszek wniósł ogromny wkład w badania nad historią Podlasia, a także nad szeroko pojętą historią gospodarczo-społeczną regionu. Jego prace naukowe, w tym liczne publikacje i artykuły, pozostawiły trwały ślad w dziedzinie historii nowożytnej, a także w badaniach nad Kresami i powstaniami narodowymi w XIX wieku. Jako autor wielu opracowań i współorganizator licznych konferencji naukowych, był nie tylko wybitnym badaczem, ale także cenionym pedagogiem i mentorem dla wielu młodych historyków.
Józef Maroszek nie ograniczał się jednak jedynie do pracy akademickiej. Jako dyrektor Regionalnego Ośrodka Studiów i Ochrony Środowiska Kulturowego w Białymstoku przez dziesięć lat z ogromnym zaangażowaniem dbał o dziedzictwo kulturowe regionu, przyczyniając się do ochrony i inwentaryzacji zabytków. Był również zaangażowany w działalność na rzecz odzyskiwania zagrabionych dzieł sztuki, które podczas licznych wypraw badawczych odnajdywał w archiwach i muzeach krajów dawnego ZSRR. Dzięki jego pracy odnaleziono m.in. chorągiew pierwszego wojewody podlaskiego Jana Sapiehy z 1513 roku oraz cenne pamiętniki z okresu XVII i XVIII wieku.
W latach 2005-2013 prof. Maroszek prowadził wykłady dla studentów i doktorantów na Uniwersytecie Wileńskim na Litwie w ramach programu Erasmus. Współpracował również z Polską Macierzą Szkolną w Grodnie, organizując objazdy naukowe po zabytkach polskich w Rosji, na Białorusi, Litwie i Ukrainie. Jego praca na rzecz popularyzacji wiedzy historycznej była doceniana zarówno w kraju, jak i za granicą.
Uczestniczył także w pracach komisji konkursowych olimpiady „Losy Polaków na Wschodzie po 17 września 1939 roku”, organizowanej przez Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie oraz, jako przewodniczący Komisji Wojewódzkiej, Olimpiady Historycznej szkół średnich.
Pamiętamy Józefa Maroszka jako człowieka głęboko zaangażowanego w życie naukowe i kulturalne swojego regionu. Jego odejście jest ogromną stratą nie tylko dla społeczności akademickiej, ale także dla wszystkich, którzy cenią historię i dziedzictwo kulturowe. Jego dorobek naukowy pozostanie źródłem wiedzy i inspiracji dla przyszłych pokoleń badaczy.
