17 października 2024 roku po raz pierwszy będziemy obchodzić Międzynarodowy Dzień Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego. Decyzja o jego ustanowieniu została przyjęta w 2023 roku podczas 217. sesji Rady Wykonawczej UNESCO z inicjatywy Polski oraz zbudowanej przez nasz kraj koalicji międzyregionalnej. Dzień ten ma na celu zwiększenie świadomości o różnorodności i bogactwie niematerialnych wyrazów kultury oraz ich roli w budowaniu tożsamości społecznej. Z tej okazji Narodowy Instytut Dziedzictwa organizuje w Warszawie ogólnopolską konferencję poświęconą umiejętnościom związanym z tradycyjnym rzemiosłem i rękodziełem.
Pojęcie niematerialnego dziedzictwa utożsamiane jest z pojęciem kultury ludowej, jednak znacznie wykracza poza nią. Niematerialne dziedzictwo kulturowe to wszystkie elementy kultury, które są przekazywane z pokolenia na pokolenie i które mają istotne znaczenie dla tożsamości i ciągłości społeczności. Obejmuje ono tradycje, zwyczaje, praktyki, rytuały, języki, wiedzę i umiejętności, które są częścią żywego dziedzictwa kulturowego, jak na przykład: pochód Lajkonika, tradycje dudziarskie w Wielkopolsce, carillonowa muzyka w Gdańsku czy hafciarstwo nadwiślańskiego Urzecza.
Dzięki staraniom stałego przedstawiciela RP przy UNESCO, inicjatywa Polski (przedstawiona w imieniu międzyregionalnej grupy państw), aby ustanowić Międzynarodowy Dzień Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego, została poparta przez 62 kraje. Jest to nie tylko sukces wizerunkowy Polski, ale także znaczący wkład w podkreślenie znaczenia Konwencji UNESCO.
Celem Międzynarodowego Dnia Dziedzictwa Niematerialnego jest propagowanie tradycji, zwyczajów, i umiejętności rzemieślniczych, które przekazywane są z pokolenia na pokolenie. Dzień ten ma promować świadomość i zrozumienie różnorodności kulturowej oraz zachęca do działań na rzecz zachowania dziedzictwa niematerialnego przed zagrożeniami takimi jak np. globalizacja czy zmiany społeczne.
17 października 2024 roku, po raz pierwszy będziemy obchodzić Międzynarodowy Dzień Dziedzictwa Niematerialnego. W ramach obchodów, Narodowy Instytut Dziedzictwa organizuje konferencję poświęconą umiejętnościom związanym z tradycyjnym rzemiosłem i rękodziełem oraz wydarzenia regionalne, które mają na celu promowanie niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Szczegółowe informacje wkrótce.
Ratyfikowana przez Polskę Konwencja UNESCO z 2003 roku, nakłada na państwo obowiązek sporządzenia inwentarza niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Realizacją tego wymogu są prowadzone przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego we współpracy z Narodowym Instytutem Dziedzictwa Krajowa lista niematerialnego dziedzictwa kulturowego oraz Krajowy rejestr dobrych praktyk w ochronie niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Na Krajowej liście znajduje się obecnie 97 elementów, które przedstawiają różnorodność polskiego dziedzictwa niematerialnego, od lokalnych tradycji po szeroko rozumiane regiony etnograficzne, dokumentując źródła naszej tożsamości i ich ewolucję na przestrzeni czasu. Spośród 97 wpisów, sześć elementów zostało wpisanych na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości UNESCO, a są wśród nich szopkarstwo krakowskie, kultura bartnicza czy tradycyjne flisactwo. W krajowym rejestrze znajduje się 11 praktyk, mających na celu ochronę dziedzictwa, które najlepiej odzwierciedlają zasady i cele Konwencji.