W Zamku Królewskim w Warszawie odbyła się jesienna konferencja PKN ICOMOS, poświęcona formom, dobrym praktykom i potrzebom społecznej opieki nad zabytkami. Podczas dwóch dni spotkań zaprezentowano dziewięć referatów oraz wręczono nagrodę im. prof. Jana Zachwatowicza. Spotkanie było okazją do wymiany doświadczeń oraz dyskusji nad rozwojem społecznej opieki nad zabytkami w Polsce. Narodowy Instytut Dziedzictwa był współorganizatorem konferencji.
„Społeczna opieka nad zabytkami – doświadczenia, zadania, możliwości” była tematem konferencji Polskiego Komitetu Narodowego Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków ICOMOS-POLSKA, która odbywała się w dniach 4-5 grudnia 2023 w Arkadach Kubickiego Zamku Królewskiego w Warszawie. Tematyka wystąpień obejmowała zarówno omówienie dotychczasowych doświadczeń w realizowaniu różnych form społecznej opieki nad zabytkami, jak i spojrzenie na działania społecznych opiekunów zabytków z różnych perspektyw, w tym z perspektywy konserwatorów oraz osób społecznie zaangażowanych w ochronę dziedzictwa kulturowego.
Na konferencji wystąpili pracownicy Narodowego Instytutu Dziedzictwa. Iwona Liżewska, kierownik Oddziału Terenowego w Olsztynie, podsumowała 30 lat swojej działalności w organizacjach pozarządowych w ramach działań Stowarzyszenia Wspólnota Kulturowa „Borussia” oraz Towarzystwa Opieki nad Zabytkami; Marcin Dawidowicz, kierownik Oddziału Terenowego w Warszawie, przedstawił aspekty występowania organizacji społecznych jako skutecznego podmiotu na prawach strony w postępowaniach o wpis do rejestru zabytków; natomiast Renata Olech, koordynator projektu dotacyjnego NID – „Wspólnie dla Dziedzictwa”, zaprezentowała temat wolontariatu w kulturze i efekty działań prowadzonych w ramach projektów NID.
Podsumowaniem konferencji był panel dyskusyjny w którym poruszono temat zadań, from i potrzeb społecznej opieki nad zabytkami. W konkluzji spotkania wyznaczono zadania oraz kierunki ich realizacji przez poszczególne podmioty systemu ochrony dziedzictwa kulturowego, w tym Narodowy Instytut dziedzictwa, który jako instytucja wiodąca wyznacza standardy w tym zakresie.
Spotkanie zakończyło się uroczystym wręczeniem nagrody Generalnego Konserwatora Zabytków, dr. Jarosława Sellina, Sekretarza stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego i PKN ICOMOS im. prof. Jana Zachwatowicza, za wybitne osiągnięcia w dziedzinie badań i ochrony zabytków. Tegorocznymi laureatami zostali prof. dr hab. inż. arch Maria Sołtysik, kierownik Katedry Historii, Teorii Architektury i Konserwacji Zabytków na Wydziale Architektury Politechniki Gdańskiej, ekspertka w ochronie zabytków architektury i urbanistyki oraz dr inż. Waldemar Affelt, badacz z zakresu zabytkoznawstwa i konserwacji zabytków techniki, inżynierii i przemysłu, popularyzator dziedzictwa kulturowego wśród lokalnej społeczności, członek m.in. ICOMOS, TICCIH, Forum UNESCO „University and Heritage”.
Dr hab. inż. arch Maria Sołtysik jest członkiem Stowarzyszenia Architektów Polskich, Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków oraz Komitetu Architektury i Urbanistyki PAN, a także autorką książek i artykułów na temat historii architektury i urbanistyki Gdyni. Specjalizuje się w rewaloryzacji gdyńskich obiektów zabytkowych.
Drugi laureat nagrody, dr inż. Waldemar Affelt jest doktorem nauk technicznych w specjalności „budownictwo zabytkowe” na podstawie obrony rozprawy „Dziedzictwo budownictwa jako źródło wiedzy użytecznej w kształceniu inżynierów”. Zajmuje się tematyką zabytków przemysłowych, a w szczególności zabytków Gdyni – jako prezes zarządu Stowarzyszenia Zabytkowa Gdynia. Dr inż. Waldemar Affelt od wielu lat współpracuje z naszym Instytutem w obronie dziedzictwa przemysłowego Polski, w szczególności na terenie Pomorza. W tym roku był jednym z prelegentów Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków, gdzie prezentował swoją działalność w zakresie społecznego zaangażowania w opiece nad zabytkami. Nagranie z wydarzenia jest dostępne na TV NID na kanale YouTube.
Serdecznie gratulujemy laureatowi oraz wszystkim prelegentom uczestniczącym w konferencji.
Relacja z konferencji zostanie opublikowana się na kanale YouTube PKN ICOMOS.
Konferencja została objęta honorowym patronatem Generalnego Konserwatora Zabytków, Sekretarza stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, dr. Jarosława Sellina.
Organizatorzy: Polski Komitet Narodowy ICOMOS, Zamek Królewski w Warszawie, Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, Komitet Urbanistyki i Architektury PAN.
Organizacja konferencji “Społeczna opieka nad zabytkami – doświadczenia, zadania, możliwości” została sfinansowana ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach realizacji zadania „Współorganizacja konferencji naukowych PKN ICOMOS”.
