Z okazji Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków, w dniach 22-23 kwietnia na zamku w Niemodlinie odbyły się wojewódzkie obchody tego święta. Była to również okazja do wręczenia odznak „Za opiekę nad zabytkami” zasłużonym opolanom. Wyróżnienia przyznawane są przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków, obchodzony na całym świecie 18 kwietnia, ustanowiony został przez Komitet Wykonawczy Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków ICOMOS w 1983 roku i wpisany przez UNESCO do rejestru ważnych dat o znaczeniu dla całego świata.
Celem „święta zabytków” jest przede wszystkim przybliżenie społeczeństwu zagadnień związanych z ochroną spuścizny minionych pokoleń.Jest to również święto wszystkich, którzy na co dzień zajmują się ochroną i opieką nad zabytkami – konserwatorów, historyków sztuki i architektury, urbanistów, archeologów oraz przedstawicieli innych zawodów pracujących na rzecz ochrony zabytków, a także społeczników, właścicieli, opiekunów i zarządców obiektów zabytkowych.
Obchody święta zabytków w Polsce
Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków to wyjątkowa okazja do dyskusji na temat zarządzania dziedzictwem kulturowym, oraz przybliżania lokalnym społecznościom problemów jego ochrony. W tym roku Narodowy Instytut Dziedzictwa po raz pierwszy w historii, poprzez swoje oddziały terenowe organizuje obchody w całym kraju. Już odbyły się, bądź wkrótce odbędą się konferencje, spotkania i sesje, które można śledzić dzięki streamingowi na kanale TV NID na YouTube. Tak bogate obchody organizowane są nie tylko ze względu na 40-lecie „święta zabytków”. W tym roku świętujemy również między innymi 20-lecie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, 20-lecie Konwencji UNESCO w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego, 10-lecie Krajowej listy niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Główne obchody MDOZ odbyły się 18 kwietnia w Łańcucie i były połączone z otwarciem wystawy przygotowanej z okazji jubileuszy wpisów na Listę światowego dziedzictwa „Skarby drewnianej architektury sakralnej. Kościoły i cerkwie na Liście światowego dziedzictwa UNESCO”.
Obchody Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków w województwie opolskim
Nasza tożsamość kulturowa zapisana jest nie tylko w murach, przedmiotach czy krajobrazie kulturowym. Niezwykle ważne jest także dziedzictwo niematerialne, czyli to, co znajduje się w sferze duchowej, w sferze koncepcji myślowych i tradycji. Województwo opolskie, choć najmniejsze w Polsce, to jest niezwykle bogate w miejscowe tradycje, przekazywane z pokolenia na pokolenie. Podczas dwudniowego wydarzenia w Niemodlinie, można było posłuchać i porozmawiać o opolskich przykładach niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Spotkanie było również okazją do zobaczenia i dotknięcia przedmiotów wykonanych przez lokalnych rękodzielników.
Narodowy Instytut Dziedzictwa we współpracy z TVP3 Opole przygotował filmy opisujące wyjątkowe tradycje i zwyczaje regionu. Wiele z nich to znak rozpoznawczy Opolszczyzny. Należą do nich m.in. wysiewanie krzyży na polach w okolicach Strzelec Opolskich, Babski Comber na Śląsku Opolskim, krzyżyki z palm wielkanocnych czy ziołolecznictwo. Jest wśród nich także „Opolska kroszonka” i umiejętność malowania wzoru opolskiego – niekwestionowana marka i znak rozpoznawczy tego regionu. Dzięki artystom ludowym umiejętność wytwarzania tego rękodzieła trwa od pokoleń, a kruche piękno zachwyca barwami i kunsztownym wykonaniem. Seria „Tradycja po O!Polsku”, dostępna jest na kanale YouTube Narodowego Instytutu Dziedzictwa TV NID.
Odznaki “Za opiekę nad zabytkami”
Obchody „święta zabytków” były również okazją do uhonorowania osób zaangażowanych w ochronę zabytków. Tego dnia przyznano odznaki „Za opiekę nad zabytkami”, które są nadawane jako zaszczytne wyróżnienie osobom zasłużonym w społecznej opiece nad dobrami kultury lub w działalności konserwatorskiej. Odznakę nadaje Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego osobom prowadzącym wieloletnią działalność w dziedzinie społecznej opieki nad dobrami kultury, posiadającym dorobek naukowy w dziedzinie konserwacji zabytków oraz osiągnięcia w projektowaniu i wykonywaniu prac konserwatorskich, jak również osobom zasłużonym w popularyzowaniu zagadnień ochrony i konserwacji zabytków. Odznaki z rąk wojewody opolskiego Sławomira Kłosowskiego i opolskiego wojewódzkiego konserwatora zabytków Elżbiety Molak, otrzymali:
Złote Odznaki „Za opiekę nad zabytkami”:
- Helena Wojtasik, dyrektor Tułowickiego Ośrodka Kultury oraz prezes opolskiego oddziału Stowarzyszenia Twórców Ludowych,
- Joanna Kardasińska, gospodyni Zamku w Niemodlinie, prezes Fundacji na rzecz Zamku Książęcego Niemodlin 1313,
- dr Krzysztof Kleszcz, Zastępca Dyrektora Instytutu Śląskiego w Opolu.
Srebrne Odznaki „Za opiekę nad zabytkami” otrzymali następujący pracownicy Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Opolu: Witold Iwaszkiewicz, Magdalena Karpińska, Iwona Stopińska-Hryniuk, Renata Taratyka-Kozioł, Szymon Ozimek.
