Okna są ważnym elementem w architektonicznej kompozycji budynków. Szczególnie cenne są dawne okna, o unikatowym stylu i precyzyjnych detalach, które nie tylko mają wartość artystyczną, ale także historyczną. Narodowy Instytut Dziedzictwa pragnie zaprosić wszystkich zainteresowanych do udziału w seminarium i warsztatach poświęconych historycznej stolarce okiennej. Jest to doskonała okazja, aby zgłębić wiedzę na temat technik i materiałów używanych w przeszłości do konserwacji tych wyjątkowych obiektów.
- Międzynarodowe seminarium „Historyczne stolarki okienne”
Termin: 21 września 2023r.
Miejsce: Kraków, Pałac Larischa Uniwersytet Jagielloński, ul. Bracka 12
Rejestracja na wydarzenie została zakończona.
AGENDA SYMPOZJUM:
9:00 – 10:40 PANEL I: TEORIA
9:00 – 9:10 Wprowadzenie – dr hab. Monika Bogdanowska, zastępca dyrektora Narodowego Instytutu Dziedzictwa
9:10 – 9:25 Okno w wyrazie plastycznym elewacji – dr hab. Andrzej Laskowski, Narodowy Instytut Dziedzictwa
9:25 – 9:45 Historyczne typy i rodzaje okien. Budowa okna – dr Daria Jagiełło, mgr inż. Beata Piaskowska, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Wydział Sztuk Pięknych, Katedra Konserwatorstwa
9:45 – 10:00 Historyczna stolarka okienna jako odpowiedź na wyzwania współczesności – Anna Maria Cymborowska-Waluś, Natalia Skiepko, Narodowy Instytut Dziedzictwa
10:00 – 10:30 Remont i konserwacja zabytkowej stolarki okiennej – Kazimierz Czepiel, krakowski historyk sztuki, technik renowator, specjalista w zakresie renowacji zabytkowych mebli oraz organów
10:30 – 10:45 Procedury administracyjne – porady prawne i wskazówki praktyczne – prof. dr hab. Piotr Dobosz, Uniwersytet Jagielloński, Wydział Prawa i Administracji; Witold Górny, Narodowy Instytut Dziedzictwa
11:15 – 13:00 PANEL II: TEORIA I PRAKTYKA
Wprowadzenie, zaprezentowanie gości – Albert Berne
Życie codzienne i praktyka restauratora okien (od planowania do wykonania) – Burkhard Munchow, restaurator historycznej stolarki okiennej według skandynawskiej szkoły (Fensterhandwerker – Fönsterhantverkare)
Tradycyjne farby na bazie oleju lnianego jako podstawa sprawdzonej technologii renowacji i zabezpieczania stolarki okiennej. Przeszłość i teraźniejszość farb lnianych stosowanych w budownictwie – Gunnar Ottosson, twórca i właściciel szwedzkiej manufaktury Ottosson Fargmakeri w Genarp
14:00 – 16:00 PANEL III: PRAKTYKA
Prezentacja zgłoszonych referatów (Przypominamy, że abstrakty, można zgłaszać do 24 lipca. Więcej informacji >tutaj<).
16:00 – 17:00 PANEL DYSKUSYJNY
- Warsztaty rzemieślnicze i demonstracyjne
Termin: 22 września 2023r.
Miejsce: Kraków, Pracownia Konserwacji Dzieł Sztuki SIMA ART. Sp z o.o., dr Krystyn Kozieł, Zespół Klasztorny Kanoników Regularnych Laterańskich w Krakowie, ul. Bożego Ciała 26
Warsztaty prowadzi Burkhard Münchow przy udziale Gunnar Ottossona oraz Alberta Berne
I tura godz. 9:00 – 12:30
II tura godz. 13:30 – 17:00
W trakcie warsztatów, istnieje możliwość korzystania z własnej stolarki okiennej. Uczestnicy powinni zaopatrzyć się w odzież roboczą i obuwie, indywidualne środki ochrony (rękawiczki, okulary ochronne i maseczki) oraz odpowiednie narzędzia do pracy. Organizator częściowo udostępni stolarkę oraz niezbędne narzędzia.
Istnieje także możliwość uczestniczenia w warsztatach w sposób bierny, jako obserwator w trakcie warsztatów demonstracyjnych, podczas których poruszymy zagadnienia:
– demontaż skrzydeł, numeracja elementów;
– demontaż i czyszczenie okuć okiennych, w razie potrzeby naprawa lub rekonstrukcja;
– mycie okien;
-delikatne usuwanie warstw farby ze wszystkich elementów zabytkowych w procesach termicznych z wykorzystaniem gorącego powietrza i podczerwieni (Speadheater) oraz precyzyjnie dopasowanych skrobaków;
– odpowiednie do materiału naprawy drewna (użyciem co najmniej 100-letniego drewna);
– dopasowanie skrzydeł przeszklonych w celu poprawy funkcji zamykania;
– szlifowanie i szpachlowanie małych spoin;
– szklenie kitem z oleju lnianego, w razie potrzeby naprawa lub uzupełnienie szkła historyczną szybą;
– 1 warstwa farby olejnej lnianej bez rozpuszczalników na drewno, szpachlówka i około 2 mm nad kitem na szkło;
– 1 warstwa farby olejnej lnianej bez rozpuszczalników z dodatkiem 5% oleju lnianego oksydowanego na słońcu;
– załadunek i transport skrzydeł na plac budowy.
Prace przy użyciu naturalnych, tradycyjnych materiałów – bez użycia silikonu, akrylu, Compriband (taśma rozprężna), wełny skalnej lub szklanej, farb z żywicy syntetycznej, farb akrylowych, farb na bazie wody oraz pianki montażowej.
- Spacer architektoniczny szlakiem historycznych stolarek Krakowa
Termin: 22 września 2023 r., godz. 9:00 – 11:00
Miejsce zbiórki: Kraków, pl. Szczepański 8 (miejsce zbiórki może ulec zmianie. Zainteresowanych będziemy informowali na bieżąco)
Oprowadzają: Kazimierz Czepiel, Anna Maria Cymborowska – Waluś (Narodowy Instytut Dziedzictwa)
Wycieczka jest ogólnodostępna, bezpłatna.
Eksperci:
Kazimierz Czepiel – krakowski historyk sztuki, technik renowator z przeszło 50. letnim doświadczeniem pracy z zabytkową stolarką okienną i drzwiową, specjalista w zakresie renowacji zabytkowych mebli oraz organów.
Gunnar Ottosson –światowy autorytet w dziedzinie wytwarzania i zastosowania farb z oleju lnianego w budownictwie. Twórca i właściciel słynnej szwedzkiej manufaktury Ottosson Fargmakeri w Genarp wytwarzającej od prawie 40 lat oleje lniane i farby na bazie oleju lnianego według zachowanych tradycyjnych receptur i technologii. Uczestnik licznych międzynarodowych warsztatów, spotkań i wykładów prezentujących ponad 500 letnią technologię zastosowania oleju lnianego i farb lnianych do konserwacji drewna, tynku i metalu.
Burkhard Münchow – niemiecki samodzielny restaurator historycznej stolarki okiennej według skandynawskiej szkoły ( Fensterhandwerker – Fönsterhantverkare). Fensterhandwerker to pochodzące ze Szwecji określenie zawodu samodzielnego restauratora historycznych okien w obiektach zabytkowych pracującego tradycyjnymi metodami z użyciem historycznych materiałów. Zadaniem „rzemieślnika okien” jest zachowanie historycznego wyglądu i jakości stolarki okiennej.
Seminarium i warsztaty „Historyczne stolarki okienne” finansowe są ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach działań Centrum Architektury Drewnianej, Narodowego Instytutu Dziedzictwa.