Tradycyjna architektura drewniana od wieków tworzy niepowtarzalny charakter krajobrazu kulturowego Polski. Jednak jej zasób, który obejmuje wiejskie chaty, miejskie budowle, świątynie różnych wyznań oraz inne zabytki, jest zagrożony i ulega szybkiemu zanikowi. Narodowy Instytut Dziedzictwa przygotował „Raport o stanie architektury drewnianej w Polsce” – wyjątkowe opracowanie ukazujące analizę, wyzwania i konieczne działania związane z ochroną tego dziedzictwa.
Nasza historia i tożsamość kulturowa są bezcenne, a zabytki drewniane stanowią jej ważny element.„Raport o stanie architektury drewnianej w Polsce”stanowi kompleksową analizę czynników wpływających na zachowanie drewnianych zabytków oraz identyfikuje współczesne problemy i zagrożenia, na które obecnie są narażone. Raport przybliża także kwestie związane z prawną ochroną, finansowaniem oraz edukacją w dziedzinie rzemiosł związanych z architekturą drewnianą.
W podsumowaniu raportu przedstawiono wnioski z przeprowadzonej analizy oraz zalecenia dotyczące działań i systemowych rozwiązań, które mają na celu poprawę stanu zachowania zabytków drewnianych. Dodatkowo, raport wskazuje na przyszłe zadania Centrum Architektury Drewnianej – instytucji działającej w ramach struktury Narodowego Instytutu Dziedzictwa, która zrealizowała i koordynowała powstanie niniejszego opracowania.
Publikacja jest nie tylko dokumentem naukowym, ale także ważnym źródłem inspiracji dla wszystkich miłośników drewnianego dziedzictwa kulturowego. Niezwykle cennym elementem raportu są ankiety badawcze zawierające analizę stanu zachowania obiektów architektury drewnianej z poszczególnych regionów. Ankiety są wynikiem badań i analiz przeprowadzonych przez ekspertów NID.
Raport został wydany w formie elektronicznej (PDF) i jest dostępny wraz z wybranymi ankietami badawczymi bezpłatnie na platformach NID. Mamy nadzieję, że taka forma publikacji umożliwi szeroki dostęp do zawartej tam wiedzy, niezbędnej dla wielu środowisk.
Budownictwo z drewna opałowego w północno-wschodniej Polsce (oprac. Jarosław Szewczyk)
Zagrody z zabudową ryglową w Swołowie (oprac. Beata Dygulska − Oddział Terenowy NID w Gdańsku)
„Raport o stanie architektury drewnianej w Polsce” wraz z wybranymi ankietami badawczymi można bezpłatnie pobrać na stronie ksiegarnia.nid.pl.
Tytuł: Raport o stanie architektury drewnianej w Polsce
Redaktorzy naukowi: Monika Bogdanowska, Katarzyna Zalasińska
Redaktorzy prowadzący: Agnieszka Gajc, Maciej Warchoł
Autorzy: Monika Bogdanowska, Żaneta Gwardzińska-Chowaniec, Agata Kłoczko, Anna Lorek, Piotr Porowski, Mateusz Pszczyński, Natalia Skiepko, Jerzy Szałygin, Mirosław Trojacki, Maciej Warchoł, Waldemar Witek
„Raport o stanie architektury drewnianej w Polsce” jest działaniem Pracowni terenowej Centrum Architektury Drewnianej Narodowego Instytutu Dziedzictwa.
Centrum Architektury Drewnianej, działające w strukturze Narodowego Instytut Dziedzictwa, powstało w 2021 roku. Zajmuje się wspieraniem ochrony architektury i budownictwa drewnianego oraz promowaniem dobrych praktyk. Wśród zadań Centrum znajduje się gromadzenie wiedzy i danych na temat architektury i budownictwa drewnianego oraz koordynowanie prac w zakresie monitorowania tego zasobu. Więcej informacji na temat działań CAD na stronie https://nid.pl/centrum-architektury-drewnianej/.
