14 kwietnia rusza nabór wniosków w ramach programów dotacyjnych Narodowego Instytutu Dziedzictwa: „Wspólnie dla dziedzictwa” oraz „Niematerialne – przekaż dalej”. Już po raz ósmy organizacje pozarządowe mogą ubiegać się o dofinansowanie działań na rzecz ochrony i opieki nad zabytkami. Nowością jest drugi z programów, adresowany przede wszystkim do depozytariuszy zjawisk wpisanych na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego.

Dziedzictwo kulturowe jest jednym z kluczowych czynników kształtujących tożsamość zbiorową, zarówno na poziomie narodowym, jak i lokalnym. Tym samym zapewnia ciągłość trwania narodu sprzyjając wzmacnianiu więzi społecznych. Warunkiem skutecznego zachowania dziedzictwa kulturowego, w stanie umożliwiającym korzystanie z jego wartości zarówno współczesnym mieszkańcom naszego kraju, jak i przyszłym pokoleniom, jest zaangażowanie społeczne w proces opieki nad dziedzictwem materialnym jak i niematerialnym. Jednocześnie, aby móc wykorzystać potencjał dziedzictwa kulturowego w rozwoju lokalnych społeczności wiedza o nim i jego wartościach musi zostać szeroko upowszechniona.

Program „Wspólnie dla dziedzictwa”

Program Wspólnie dla dziedzictwa służy dofinansowaniu projektów realizowanych przez organizacje pozarządowe, których celem jest identyfikacja, dokumentacja i upowszechnianie dziedzictwa kulturowego oraz jego wartości, a także sprzyjanie społecznemu zaangażowaniu w ochronę i opiekę nad zabytkami.

Wnioskodawcami programu „Wspólnie dla dziedzictwa” 2023 mogą być organizacje pozarządowe, które chcą realizować projekty polegające m.in. na identyfikowaniu i dokumentowaniu dziedzictwa kulturowego, realizujące działania edukacyjne i popularyzujące widzę na temat wartości dziedzictwa materialnego oraz promocji dobrych praktyk w zakresie poszukiwania zabytków zgodnie z obowiązującymi procedurami i zasadami ochrony dziedzictwa archeologicznego. O dofinansowanie mogą również starać się projekty mające na celu prace porządkowe i zabezpieczające przy obiektach wpisanych do rejestru zabytków lub ujętych w gminnych ewidencjach zabytków.

Celem programu „Wspólnie dla dziedzictwa” jest – wzmacnianie społecznego zaangażowania w ochronę dziedzictwa kulturowego oraz wykorzystanie jego wartości dla rozwoju społecznego, obecnych i przyszłych pokoleń. Stałym filarem realizacji projektów są aktywnie w nich uczestniczący wolontariusze.

Nabór wniosków do programu rusza 14 kwietnia, i potrwa do 16 maja 2023 roku do godz. 15.00. Aplikacje należy składać za pomocą platformy: witkac.pl

Przed wysłaniem aplikacji, należy zapoznać się z warunkami ubiegania się o dofinansowanie zawartymi w Regulaminie Programu. Wskazówki do prawidłowego wypełnienia wniosku oraz wszystkie niezbędne informacje i dokumenty dostępne są na stronie Instytutu: nid.pl w zakładce Dotacje/Wspólnie dla dziedzictwa.

„Wspólnie dla dziedzictwa” to program zapoczątkowany przez Narodowy Instytut Dziedzictwa w 2016 roku z myślą o angażowaniu społeczeństwa w poznawanie lokalnego dziedzictwa kulturowego oraz w system opieki nad zabytkami. W ramach dotychczasowych siedmiu edycji „Wspólnie dla dziedzictwa” o dotacje ubiegało się ponad 1100 inicjatyw z całej Polski, z czego wsparcie otrzymały 274 projekty. Tegoroczny budżet Programu wynosi 1 220 000 zł.

Program „Wspólnie dla dziedzictwa” realizowany jest ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Program „Niematerialne – przekaż dalej”

Żywe dziedzictwo, ze względu na swoją specyfikę, potrzebuje specjalnej ochrony. W 2023 roku mija 20 lat od powstania Konwencji UNESCO w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego. To również rok jubileuszu 10-lecia Krajowej listy niematerialnego dziedzictw kulturowego. W związku z jubileuszami Narodowy Instytut Dziedzictwa uruchomił nowy program dotacyjny „Niematerialne – przekaż dalej”,którego celem jest wspieranie projektów dotyczących zjawisk wpisanych na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego, służących wzmocnieniu przekazu pokoleniowego, ochrony i popularyzacji tych zjawisk.

Krajowa lista to spis przejawów żywego dziedzictwa niematerialnego z terenu Polski oraz forma ochrony dziedzictwa kulturowego wynikająca z podpisanej przez Polskę Konwencji UNESCO z 2003 r. w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Obecnie na liście znajdują się 73 wpisy i są wśród nich m.in. takie elementy jak: tradycje hafciarskie w Dobrzeniu Wielkim, tradycje kulturowe górniczych orkiestr dętych z Górnego Śląska czy tkanie rękawic furmańskich przez Czarnych Górali.Listę prowadzi minister kultury i dziedzictwa narodowego we współpracy z Narodowym Instytutem Dziedzictwa.

Działania realizowane w ramach programu mają zwiększać wiedzę społeczeństwa na temat roli tego dziedzictwa w kulturze lokalnej i ogólnopolskiej, aktywizować społeczności lokalne i budować sieci współpracy w zakresie poznawania, ochrony i opieki nad dziedzictwem niematerialnym.

Program adresowany jest do organizacji pozarządowych, które albo są Depozytariuszami zjawisk wpisanych na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego, albo współpracują z Depozytariuszami (w ramach przygotowanego projektu).

W ramach Programu wnioskodawcy mogą ubiegać się o dofinansowanie zadań związanych ze zjawiskami wpisanymi na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego, obejmujących:

1. działania związane z dokumentowaniem elementów niematerialnego dziedzictwa prowadzące do ich głębszego utrwalenia, zachowania dla kolejnych pokoleń oraz popularyzujące lokalne niematerialne dziedzictwo;
2. projekty wspierające międzypokoleniowy przekaz wiedzy i umiejętności, prowadzące do nabycia nowych kompetencji we wszystkich dziedzinach związanych z danym zjawiskiem;
3. działania edukacyjne prowadzące do wzmocnienia świadomości społecznej, szczególnie wśród młodego pokolenia, na temat roli dziedzictwa niematerialnego w kulturze lokalnej i ogólnopolskiej.

Nabór wniosków do programu rusza 14 kwietnia i potrwa do 16 maja 2023 roku do godz. 15.00. Aplikacje należy składać za pomocą platformy: witkac.pl.

Szczegółowe informacje dotyczące programu wraz z regulaminem będą dostępne na stronie: www.nid.pl w zakładce Dotacje/Niematerialne – przekaż dalej. Przy opracowaniu wniosku zachęcamy do skorzystania z wniosku wzorcowego zamieszczonego w materiałach do pobrania.

Budżet programu na 2023 r. wynosi łącznie 300 000 zł, w ramach programu, można wnioskować o dofinansowanie w przedziale od 5 000 zł do 50 000 zł.

Program „Niematerialne – przekaż dalej” realizowany jest ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.