Zarządza Instytutem, odpowiada za strategię działania Instytutu i reprezentuje go na zewnątrz. Realizuje zadania wynikające z ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczpospolitej Polskiej oraz zadania związane z ochroną danych osobowych zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady Europejskiej. Dyrektor dokonuje czynności w sprawach z zakresu prawa pracy wobec wszystkich pracowników Instytutu. Udziela informacji o działalności Instytutu dla podmiotów zewnętrznych, w tym mediów.

Kierują powierzonymi im sprawami i sprawują bieżący nadzór nad działalnością podległych komórek organizacyjnych. Zastępują Dyrektora podczas jego nieobecności. Reprezentują Instytut na zewnątrz w zakresie udzielonego przez Dyrektora upoważnienia, a także wykonują inne zadania zlecone przez Dyrektora.

Podlega bezpośrednio Dyrektorowi. Prowadzi rachunkowość Instytutu i dysponuje środkami pieniężnymi. Dokonuje wstępnej kontroli zgodności operacji gospodarczych i finansowych z planem finansowym. Dokonuje wstępnej kontroli kompletności i rzetelności dokumentów dotyczących operacji gospodarczych i finansowych. Opiniuje projekty i realizowane przedsięwzięcia gospodarcze oraz przedkłada w tych sprawach wnioski Dyrektorowi. Bada efektywność ekonomiczną oraz zgodność planowania i gospodarowania z ogólnymi zasadami rachunku ekonomicznego i racjonalnej gospodarki. Ustala zasady prawidłowego sporządzania, przyjmowania, obiegu i kontroli dokumentów finansowych, w sposób zapewniający właściwy przebieg operacji gospodarczych z uwzględnieniem ochrony mienia Instytutu. Sprawuje nadzór nad bieżącym i prawidłowym prowadzeniem rachunkowości oraz sporządzaniem sprawozdań finansowych.

Realizuje zadania w zakresie wyznaczania i upowszechniania standardów ochrony i konserwacji zabytków, a także inne zadania wynikające z porozumień, konwencji i innych dokumentów ratyfikowanych przez Polskę, związanych z ochroną i opieką nad dziedzictwem. Monitoruje i analizuje zagrożenia dla dziedzictwa kulturowego oraz wypracowuje metody przeciwdziałania tym zagrożeniom.

Opracowuje i upowszechnia standardy dokumentacji, badań, konserwacji i postępowań przy zabytkach archeologicznych, a także upowszechnia innowacje metodyczne w obszarze archeologii, przygotowuje opinie i ekspertyzy dotyczące działań przy zabytkach archeologicznych na rzecz organów administracji publicznej, prowadzi waloryzacje zabytków archeologicznych, analizuje zagrożenia dla dziedzictwa archeologicznego, a także wypracowuje metody przeciwdziałania tym zagrożeniom.

Opracowuje i upowszechnia standardy postępowania konserwatorskiego w obszarze ochrony krajobrazu kulturowego, w szczególności w odniesieniu do zabytkowych parków, ogrodów i cmentarzy. Przygotowuje opinie i ekspertyzy dotyczące działań przy zabytkowych parkach, ogrodach i cmentarzach na rzecz organów administracji publicznej, prowadzi waloryzacje obszarów zabytkowego krajobrazu kulturowego, analizuje zagrożenia dla zabytkowego krajobrazu kulturowego, a także wypracowuje metody przeciwdziałania tym zagrożeniom. Wykonuje analizy historyczne, prace studialne i koncepcyjne w odniesieniu do zabytkowych parków i ogrodów oraz krajobrazu kulturowego.

Opracowuje i upowszechnia standardy dokumentacji, badań, konserwacji i postępowań przy zabytkach ruchomych i nieruchomych, przygotowuje opinie i ekspertyzy dotyczące działań przy zabytkach ruchomych i nieruchomych na rzecz organów administracji publicznej, prowadzi waloryzacje zabytków ruchomych i nieruchomych, analizuje zagrożenia dla zabytków ruchomych i nieruchomych, a także wypracowuje metody przeciwdziałania tym zagrożeniom. Przygotowuje, koordynuje oraz nadzoruje działania związane z oceną stanu zachowania zabytków ruchomych i nieruchomych.

Koordynuje działania związane z wdrażaniem zapisów Konwencji w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego, w zakresie powierzonym Instytutowi przez Ministra. Koordynuje realizacje procedur występowania z wnioskiem do Ministra o uznanie przez Prezydenta RP zabytku nieruchomego za Pomnik Historii. Koordynuje działania związane z monitorowaniem przez Instytut stanu zachowania i zarządzania obiektami z Listy Światowego Dziedzictwa i uznanymi za Pomniki Historii. Podejmuje współprace z właścicielami i zarządcami obiektów z Listy Światowego Dziedzictwa i uznanych za Pomniki Historii na rzecz właściwej opieki i zarządzania dobrami.

Prowadzi działania na polu kształtowania świadomości społecznej w zakresie wartości i zachowania dziedzictwa kulturowego.

Organizuje szkolenia i warsztaty w zakresie zarządzania dziedzictwem kulturowym, w tym metod badań i zasad postępowania z zabytkami, ich ochrony i właściwego wykorzystywania. Podejmuje współprace z właścicielami i zarządcami zabytków na rzecz właściwego zarządzania zasobem dziedzictwa kulturowego oraz promuje zasady opieki nad zabytkami. Prowadzi studia i badania nad potencjałem społeczno-gospodarczym dziedzictwa kulturowego. Podejmuje współprace z samorządami i organizacjami pozarządowymi w celu rozpoznania i wykorzystania potencjału rozwojowego dziedzictwa kulturowego w strategiach rozwoju i rewitalizacji.

Promuje wiedzę o dziedzictwie materialnym i niematerialnym w społeczeństwie.
Koordynuje i promuje Europejskie Dni Dziedzictwa w Polsce. Realizuje programy edukacyjne i kampanie społeczne na rzecz ochrony i opieki nad dziedzictwem materialnym i niematerialnym. Podejmuje współprace na rzecz wzrostu społecznego zaangażowania w system identyfikacji i ochrony dziedzictwa kulturowego.

Realizuje politykę wydawniczą Instytutu, mającą na celu popularyzację i upowszechnianie wiedzy z zakresu ochrony i opieki nad zabytkami, poprzez publikowanie periodyków, wydawnictw zwartych, czasopism, monografii itp. Prowadzi i koordynuje proces wydawniczy oraz prace organizacyjno-techniczne dotyczące wydawanych publikacji, w tym nadzór nad ich dystrybucją. Koordynuje działalność wystawienniczą Instytutu.

Zarządza zasobem bibliotecznym Instytutu. Opracowuje i udostępnia zbiory oraz informacje o zbiorach. Wykonuje kwerendy bibliograficzne. Prowadzi współpracę z innymi bibliotekami specjalistycznymi, w tym wymianę międzybiblioteczną.

Gromadzi i upowszechniania wiedzę o dziedzictwie. Pełni rolę Narodowego Centrum Kompetencji ds. digitalizacji zabytków oraz wdraża infrastrukturę informacji przestrzennej w zakresie zabytków, poprzez prowadzenie i rozwój ogólnopolskiego, cyfrowego systemu gromadzenia i udostępniania danych o dziedzictwie, w tym także danych geolokalizacyjnych.

Zarządza zasobami archiwalnymi Instytutu – opracowuje, ewidencjonuje i digitalizuje oraz dba o odpowiedni stan ich zachowania. Prowadzi fototekę Instytutu.
Sprawuje nadzór nad użyczonymi zasobami archiwalnymi PP PKZ. Współdziała z Naczelną Dyrekcją Archiwów Państwowych i archiwami nadzorującymi Instytutu w zakresie problematyki archiwalnej. Udostępnia zasób archiwalny zainteresowanym podmiotom. Prowadzi archiwum zakładowe Instytutu.

Wdraża nowe technologie tworzenia baz danych o zabytkach, ich digitalizacji i przechowywania danych cyfrowych. Gromadzi i przechowuje dane cyfrowe o zabytkach w bazie danych geoprzestrzennych. Udostępnia zdigitalizowane materiały. Prowadzi prace inwentaryzacyjne zabytków technikami cyfrowymi i opracowuje dokumentacje z przeprowadzonych prac. Wypracowuje i upowszechnia standardy, zalecenia oraz wytyczne dotyczące dokumentowania i wizualizowania zabytków technikami cyfrowymi.

Prowadzi, analizuje i udostępnia Krajową Ewidencję Zabytków. Gromadzi i analizuje dokumentację rejestru zabytków. Digitalizuje dokumentację rejestru i ewidencji zabytków. Ewidencjonuje badania archeologiczne prowadzone na terenie kraju, na podstawie dokumentacji przekazywanej przez organy ochrony zabytków.

Przygotowuje strategie i plany działań Instytutu oraz monitoruje ich realizację. Analizuje napływające do Dyrektora z komórek organizacyjnych wnioski. Opracowuje sprawozdania merytoryczne z działalności Instytutu. Prowadzi sekretariaty i kancelarie.
Planuje zamówienia publiczne zgodnie z obowiązującym stanem prawnym oraz wewnętrznymi uregulowaniami. Realizuje zamówienia publiczne w zakresie usług związanych z obsługą bieżącej działalności Instytutu.

Buduje pozytywny wizerunek Instytutu, podejmuje działania promocyjnych obejmujące:
bieżącą współpracę z mediami, przygotowywanie i rozpowszechnianie informacji o Instytucie i jego działalności, prowadzenie i bieżącą aktualizację firmowego serwisu internetowego Instytutu, w tym BIP oraz prowadzenie spraw związanych z uczestnictwem Instytutu w portalach społecznościowych. Prowadzi monitoring mediów.
Prowadzi system identyfikacji wizualnej Instytutu. Udziela patronatów Instytutu wydarzeniom związanym z dziedzictwem kulturowym. Prowadzi sprawy związane z udzielaniem przez Instytut odpowiedzi w trybie dostępu do informacji publicznej.

Gromadzi i analizuje informacje o pracy Oddziałów Terenowych i Specjalistycznych Pracowni Terenowych. Organizuje spotkania wewnętrzne Dyrektora Instytutu.
Organizuje spotkania i prowadzi sekretariat Rady Programowej Instytutu. Realizuje zadania obronne, zarządzania kryzysowego i ochrony dziedzictwa kulturowego na wypadek szczególnych zagrożeń, w zakresie określonym odrębnymi przepisami.

Prowadzi sprawy związane z ochroną danych osobowych oraz monitoruje przestrzeganie obowiązujących przepisów prawnych o ochronie danych oraz polityk Instytutu w dziedzinie ochrony danych osobowych. Współpracuje z Urzędem Ochrony Danych Osobowych w zakresie wymaganym obowiązującymi przepisami prawa. Pełni funkcję punktu kontaktowego w kwestiach związanych z przetwarzaniem danych osobowych.

Administruje składnikami majątku Instytutu dotyczącymi nieruchomości, środków trwałych oraz wyposażenia. Zapewnia sprawne funkcjonowanie infrastruktury informatycznej obsługującej Instytut. Identyfikuje potrzeby i planuje zakupy składników majątkowych w oparciu o zgłoszone zapotrzebowania komórek organizacyjnych Instytutu. Opracowuje plany inwestycji, w tym prac modernizacyjnych i remontowych oraz koordynuje ich realizację. Zapewnia sprawne funkcjonowanie infrastruktury technicznej, budowlanej, urządzeń biurowych i środków łączności. Organizuje ochronę i ubezpieczenie mienia Instytutu. Wykonuje zadania w zakresie zaopatrzenia w materiały biurowe i eksploatacyjne. Prowadzi obsługę transportową i rozliczanie jej kosztów.
Koordynuje administrację pracy Oddziałów i Pracowni Terenowych oraz Specjalistycznych Pracowni Terenowych. Prowadzi sprawy związane z używaniem symboli państwowych zgodnie z ustawą o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej.

Prowadzi księgowość syntetyczną i analityczną Instytutu. Sporządza i wysyła obowiązujące sprawozdania finansowe i statystyczne. Sporządza analizy ekonomiczne oraz rozlicza i ustala wyniki ekonomiczne komórek organizacyjnych Instytutu. Prowadzi ewidencję zdarzeń gospodarczych, zgodnie z zakładowym planem kont oraz obowiązującymi przepisami prawa. Kompletuje i sprawdza pod względem formalno-rachunkowym dokumenty księgowe. Przechowuje i zabezpiecza dowody księgowe oraz pozostałą dokumentację przewidzianą przepisami prawa. Wycenia aktywa i pasywa oraz ustala wynik finansowy. Wykonuje czynności związane z naliczaniem i wypłatą wynagrodzeń osobowych i bezosobowych. Reguluje zobowiązania finansowe, prowadzi obsługę kasową Instytutu. Rozlicza podatek dochodowy i VAT. Rozlicza należne składki ZUS, PFRON oraz inne wnikające z przepisów. Obsługuje Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych. Prowadzi rejestr umów zawartych przez Instytut oraz przechowuje oryginały tych umów. Sporządza plany amortyzacji środków trwałych będących w użytkowaniu Instytutu.

Realizuje politykę płacowo-kadrową ustaloną przez Dyrektora, w tym sprawy wynikające z nawiązania, trwania, zmian i ustania stosunków pracy pracowników Instytutu. Nadzoruje przestrzeganie dyscypliny pracy i rozliczanie czasu pracy.
Podejmuje i prowadzi niezbędne czynności w zakresie kształcenia, szkolenia i doskonalenia kwalifikacji pracowników. Organizuje proces rekrutacyjny nowych pracowników w Instytucie. Prowadzi sprawy i dokumentacje dotyczące organizacji praktyk studenckich, wolontariatu i staży. Prowadzi rejestr krajowych i zagranicznych delegacji służbowych pracowników Instytutu. Prowadzi i udostępnia pracownikom Instytutu przepisy i dokumenty organizacyjne. Realizuje zadania bezpieczeństwa i higieny pracy określonych przepisami Kodeksu Pracy i Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy. Obsługuje Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych.

Zapewnia obsługę administracyjną i organizacyjną oraz koordynuje realizację programów prowadzonych przez Instytut na zlecenie Ministra. Planuje działania i wydatki konieczne do sprawnej i terminowej realizacji programów. Opracowuje wytyczne i procedury niezbędne do właściwej realizacji programów Prowadzi dokumentację związaną z realizacją programów. Koordynuje i monitoruje realizację programów. Prowadzi wymaganą sprawozdawczość dot. realizacji poszczególnych programów. Wykonuje inne zadania zapewniające realizację prowadzonych programów.

Przygotowuje i opiniuje umowy i porozumienia zawierane przez Instytut oraz programy, regulaminy i inne dokumenty dotyczące działania Instytutu. Sporządza analizy przepisów prawnych i uwagi do projektów aktów prawnych z zakresu ochrony zabytków i opiece nad zabytkami. Doradza w zakresie działalności podstawowej Instytutu. Współpracuje z kancelariami prawnymi w zakresie ich czynności podejmowanych na rzecz Instytutu.
Udziela pomocy prawnej, w zakresie interpretacji przepisów prawnych i ich praktycznego zastosowania, pracownikom Instytutu w związku z wykonywaniem ich służbowych obowiązków.

Planuje i prowadzi audyt w komórkach organizacyjnych Instytutu oraz sporządza sprawozdania z prowadzonych działań. Informuje Dyrektora o adekwatności, skuteczności i efektywności kontroli zarządczej. Współpracuje z audytorami zewnętrznymi, jednostkami i instytucjami prowadzącymi audyt lub kontrole w Instytucie. Monitoruje realizacje wniosków i zaleceń z kontroli i audytów.

Zarządza działaniami Narodowego Instytutu Dziedzictwa i spełnia jego misję dla obszaru woj. pomorskiego oraz koordynuje pracę Pracowni Terenowej w Toruniu.

Zarządza działaniami Narodowego Instytutu Dziedzictwa i spełnia jego misję dla obszaru woj. kujawsko-pomorskiego.

Zarządza działaniami Narodowego Instytutu Dziedzictwa i spełnia jego misję dla obszaru woj. małopolskiego oraz koordynuje pracę Pracowni Terenowej w Kielcach.

Zarządza działaniami Narodowego Instytutu Dziedzictwa i spełnia jego misję dla obszaru woj. świętokrzyskiego.

Zarządza działaniami Narodowego Instytutu Dziedzictwa i spełnia jego misję dla obszaru woj. warmińsko-mazurskiego oraz koordynuje pracę Pracowni Terenowej w Białymstoku.

Zarządza działaniami Narodowego Instytutu Dziedzictwa i spełnia jego misję dla obszaru woj. podlaskiego.

Zarządza działaniami Narodowego Instytutu Dziedzictwa i spełnia jego misję dla obszaru woj. opolskiego oraz koordynuje pracę Pracowni Terenowych w Katowicach i Łodzi.

Zarządza działaniami Narodowego Instytutu Dziedzictwa i spełnia jego misję dla obszaru woj. łódzkiego.

Zarządza działaniami Narodowego Instytutu Dziedzictwa i spełnia jego misję dla obszaru woj. wielkopolskiego oraz koordynuje pracę Pracowni Terenowej w Szczecinie.

Zarządza działaniami Narodowego Instytutu Dziedzictwa i spełnia jego misję dla obszaru woj. zachodniopomorskiego.

Zarządza działaniami Narodowego Instytutu Dziedzictwa i spełnia jego misję dla obszaru woj. podkarpackiego oraz koordynuje pracę Pracowni Terenowej w Lublinie.

Zarządza działaniami Narodowego Instytutu Dziedzictwa i spełnia jego misję dla obszaru woj. lubelskiego.

Zarządza działaniami Narodowego Instytutu Dziedzictwa i spełnia jego misję dla obszaru woj. dolnośląskiego oraz koordynuje pracę Pracowni Terenowej w Zielonej Górze.

Zarządza działaniami Narodowego Instytutu Dziedzictwa i spełnia jego misję dla obszaru woj. lubuskiego.

W szczególności podejmuje oraz inicjuje działania na rzecz ochrony budownictwa ludowego i architektury drewnianej. Jednym z najważniejszych obszarów aktywności są projekty o charakterze edukacyjnym, kształtujące świadomość społeczną na temat wartości zasobu oraz upowszechniające fachową wiedzę w przystępny sposób. Ważnym zadaniem jest opracowywanie poradników i podręczników dobrych praktyk, organizacja szkoleń, konferencji oraz kursów rzemiosła tradycyjnego.

Istotnym zadaniem są także prace badawcze oraz dokumentacyjne, mające na celu stworzenie swoistej bazy wiedzy na temat zabytków, a także agregacja wszelkich danych w dziedzinie budownictwa, architektury drewnianej i tradycji ciesielskich.

Równie ważne są działania promocyjne, unaoczniające wartość zasobu m.in. poprzez prezentację udanych przykładów remontów konserwatorskich tzw. dobrych praktyk, a także promowanie architektury drewnianej jako budownictwa proekologicznego, uwypuklanie istoty remontu obiektów drewnianych w kontekście mitygacji zmian klimatu.

Wszelkie działania dedykowane są szerokiemu gremium odbiorców – służbom konserwatorskim, wykonawcom prac, właścicielom i opiekunom obiektów drewnianych, organom administracji oraz organizacjom pozarządowym, a także wszystkim osobom zaangażowanym w ochronę i popularyzację budownictwa i architektury drewnianej.

Kluczowym zadaniem wdrażanych i realizowanych projektów jest wzmocnienie narzędzi prewencyjnych, mających na celu powstrzymanie postępującego procesu degradacji i niszczenia zasobu.

 

Prowadzi bieżącą pielęgnację Parku i obsługuje ruch turystyczny. Realizuje i nadzoruje prace pielęgnacyjno-odtworzeniowe i rewaloryzacyjne. Prowadzi bieżącą dokumentację prac i zmian zachodzących w Parku (fotograficzna, raporty dzienne, sprawozdania, monitoring środowiska przyrodniczego i stanu technicznego infrastruktury i dróg). Współdziała w zakresie opieki, promocji, edukacji i turystyki z właściwymi jednostkami terytorialnymi oraz lokalnymi organizacjami pozarządowymi w tym także z niemiecką Fundacją Fürst-Pückler-Park Bad Muskau. Nadzoruje zadania realizowane na terenie Parku przez jednostki zewnętrzne. Prowadzi gospodarkę finansową Pracowni (m.in. sprzedaż drewna i inne dochody)

Prowadzi bieżącą opiekę nad zespołem pałacowo-parkowym w Trzebinach. Realizuje i nadzoruje prace remontowo-konserwatorskie i rewaloryzacyjne.