2013.04.03
Kalwaria Zebrzydowska: zespół architektoniczno-krajobrazowy oraz park pielgrzymkowy
Manierystyczny zespół architektoniczno-krajobrazowy oraz park pielgrzymkowy w Kalwarii Zebrzydowskiej to wyjątkowy przykład wielkoprzestrzennego założenia krajobrazowego, które łączy piękno przyrody z wartościami duchowymi oraz zasadami sztuki barokowej.
Żywa do dziś tradycja pielgrzymkowa sprawia, że misteria kalwaryjskie należą do najbardziej celebrowanych uroczystości religijnych w Polsce. Walory artystyczne, krajobrazowe i kulturowe splatają się tu z niezwykłym autentyzmem duchowym. To szczególne zespolenie sacrum z naturą czyni z Kalwarii Zebrzydowskiej miejsce wyjątkowe wśród innych tego typu w Europie.
Sanktuarium Męki Pańskiej i Matki Bożej powstało z inicjatywy wojewody krakowskiego Mikołaja Zebrzydowskiego, który na początku XVII wieku ufundował tu Kaplicę Ukrzyżowania jako ideowy odpowiednik jerozolimskiej Kaplicy Golgoty. Z tejże fundacji w latach 1603-1609 wzniesiono klasztor bernardynów z kościołem Matki Boskiej Anielskiej, według projektu architektów Jana Marii Bernardoniego i Pawła Baudartha.
Do połowy XVII wieku wznoszono kaplice, których relacje przestrzenne miały być topograficznym odwzorowaniem autentycznych miejsc Drogi Krzyżowej. Poszczególne kaplice noszą wezwania stacji Męki Pańskiej (np.: Ogrojec, Wieczernik, Dom Piłata, Pałac Heroda). Lokalne formy terenowe otrzymały nazwy biblijne: potok Skawinkę przemianowano na rzekę Cedron, górę Żar na Kalwarię, a Górę Lanckorońską na Górę Oliwną. W późniejszych latach powstały kolejne kaplice. Jest ich 40; powiązane ścieżkami i alejami tworzą odrębne ciągi pielgrzymkowe, zwane Dróżkami Pana Jezusa, Dróżkami Matki Bożej i Dróżkami za Dusze Zmarłych.
Mistrzowska lokalizacja kaplic w krajobrazie, wspaniałe aleje i osie widokowe złożyły się na kompozycję przestrzenną tworzącą jedyny w swoim rodzaju park pielgrzymkowy.
Wpis na podstawie kryterium II, IV.
Pliki do pobrania:
decyzja o wpisie na Listę światowego dziedzictwa.pdf
Żywa do dziś tradycja pielgrzymkowa sprawia, że misteria kalwaryjskie należą do najbardziej celebrowanych uroczystości religijnych w Polsce. Walory artystyczne, krajobrazowe i kulturowe splatają się tu z niezwykłym autentyzmem duchowym. To szczególne zespolenie sacrum z naturą czyni z Kalwarii Zebrzydowskiej miejsce wyjątkowe wśród innych tego typu w Europie.
Sanktuarium Męki Pańskiej i Matki Bożej powstało z inicjatywy wojewody krakowskiego Mikołaja Zebrzydowskiego, który na początku XVII wieku ufundował tu Kaplicę Ukrzyżowania jako ideowy odpowiednik jerozolimskiej Kaplicy Golgoty. Z tejże fundacji w latach 1603-1609 wzniesiono klasztor bernardynów z kościołem Matki Boskiej Anielskiej, według projektu architektów Jana Marii Bernardoniego i Pawła Baudartha.
Do połowy XVII wieku wznoszono kaplice, których relacje przestrzenne miały być topograficznym odwzorowaniem autentycznych miejsc Drogi Krzyżowej. Poszczególne kaplice noszą wezwania stacji Męki Pańskiej (np.: Ogrojec, Wieczernik, Dom Piłata, Pałac Heroda). Lokalne formy terenowe otrzymały nazwy biblijne: potok Skawinkę przemianowano na rzekę Cedron, górę Żar na Kalwarię, a Górę Lanckorońską na Górę Oliwną. W późniejszych latach powstały kolejne kaplice. Jest ich 40; powiązane ścieżkami i alejami tworzą odrębne ciągi pielgrzymkowe, zwane Dróżkami Pana Jezusa, Dróżkami Matki Bożej i Dróżkami za Dusze Zmarłych.
Mistrzowska lokalizacja kaplic w krajobrazie, wspaniałe aleje i osie widokowe złożyły się na kompozycję przestrzenną tworzącą jedyny w swoim rodzaju park pielgrzymkowy.
Wpis na podstawie kryterium II, IV.
Pliki do pobrania:
decyzja o wpisie na Listę światowego dziedzictwa.pdf