2018.04.19
Znamy zwycięzców i wyróżnionych w konkursie Zabytek Zadbany 2018
18 kwietnia 2018 r., podczas gali z okazji Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków, poznaliśmy laureatów konkursu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego i Generalnego Konserwatora Zabytków „Zabytek Zadbany” 2018.
Zabytek Zadbany to ogólnopolski konkurs, którego celem jest promocja opieki nad zabytkami, poprzez propagowanie najlepszych wzorów konserwacji, utrzymania i zagospodarowania zabytków. Procedurę konkursową prowadzi Narodowy Instytut Dziedzictwa.
Uroczysta gala Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków w tym roku odbyła się w Zamościu. Gospodarzami spotkania byli Bartosz Skaldawski, p.o. Dyrektora Narodowego Instytutu Dziedzictwa oraz Andrzej Wnuk, Prezydent Miasta Zamość. Przedsięwzięcie honorowym patronatem objęła prof. Magdalena Gawin, Generalny Konserwator Zabytków, Podsekretarz Stanu w MKiDN, Przemysław Czarnek, Wojewoda Lubelski i Sławomir Sosnowski, Marszałek Województwa Lubelskiego.
W tegorocznej edycji konkursu Jury przyznało 5 nagród i 8 wyróżnień w sześciu kategoriach.
A. Kategoria: utrwalenie wartości zabytkowej obiektu
Nagroda
Kaplica Hochberga przy kościele Świętego Wincentego i Świętego Jakuba – obecna katedra greckokatolicka we Wrocławiu, woj. dolnośląskie
Wyróżnienia
1. Kościół parafialny Świętej Jadwigi Śląskiej w Miłkowie, woj. dolnośląskie
2. Kościół parafialny Świętego Jacka w Chochołowie, woj. małopolskie
3. Kościół parafialny salezjanów Świętego Józefa w Przemyślu, woj. podkarpackie
B. Kategoria: rewaloryzacja przestrzeni kulturowej i krajobrazu
Nagroda
Park-arboretum w Gołuchowie, woj. wielkopolskie
C. Kategoria: adaptacja obiektów zabytkowych
Nagroda
Dwór Purgoldów w Psieniu-Ostrowie, woj. wielkopolskie
Wyróżnienia
1. Dawna trafostacja, obecnie Trafostacja Sztuki w Szczecinie, woj. zachodniopomorskie
2. Zespół pałacowo-parkowy, obecnie siedziba Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk” im. Stanisława Hadyny w Koszęcinie, woj. śląskie
D. Kategoria: architektura i konstrukcje drewniane
Wyróżnienia
1. Kościół parafialny Podwyższenia Krzyża Świętego w Starej Wsi, woj. śląskie
2. Kościół filialny Świętego Krzyża w Obornikach, woj. wielkopolskie
E. Kategoria: architektura przemysłowa i budownictwo inżynieryjne
Nagroda
Dawna hala walcowni cynku, obecnie Muzeum Hutnictwa Cynku „Walcownia” w Katowicach-Szopienicach, woj. śląskie
Wyróżnienie
1. Główna Kluczowa Sztolnia Dziedziczna wraz z chodnikiem podstawowym w pokładzie 510, obecnie obiekt Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu, woj. śląskie
F. Kategoria specjalna: właściwe użytkowanie i trwała opieka nad zabytkiem
Nagroda
1. Kościół ewangelicko-augsburski w Pasymiu, woj. warmińsko-mazurskie
SZCZEGÓŁOWA LISTA LAUREATÓW I WYRÓŻNIONYCH
A. KATEGORIA: UTRWALENIE WARTOŚCI ZABYTKOWEJ OBIEKTU
Nagroda
Kaplica Hochberga przy kościele Świętego Wincentego i Świętego Jakuba – obecna katedra greckokatolicka we Wrocławiu, woj. dolnośląskie
Barokową kaplicę z bogatym wystrojem artystycznym wzniesiono dla Ferdynanda von Hochberga w latach 1723-1727. Została poważnie zniszczona w 1945 roku. W wyniku ostatnich prac przywrócono pierwotną formę i wystrój cennego dzieła dolnośląskiego baroku.
Nagrodę przyznano za wzorowe prace konserwatorskie poprzedzone szczegółową kwerendą i badaniami, wykonane z maksymalnym poszanowaniem zachowanej, autentycznej substancji zabytkowej.
Wyróżnienie
Kościół parafialny salezjanów Świętego Józefa w Przemyślu, woj. podkarpackie
Neogotycką świątynię wzniesiono w latach 1912-1923 według projektu turyńskiego architekta Maria Ceradiniego.
Wyróżnienie przyznano za kompleksowe prace budowlane i konserwatorskie, które przywróciły historyczny wygląd kościoła. Prace zostały przeprowadzone z poszanowaniem oryginalnych elementów wystroju architektonicznego, w tym pierwotnych posadzek oraz dekoracji ściennych.
Wyróżnienie
Kościół parafialny Świętej Jadwigi Śląskiej w Miłkowie, woj. dolnośląskie
Kościół w obecnej formie pochodzi z wieku XVI, w XIX wieku nadbudowano neogotycką wieżę. Na ścianach zewnętrznych zachował się zespół epitafiów karkonoskich laborantów.
Wyróżnienie przyznano za prace budowlane i konserwatorskie, które uczytelniły historyczną strukturę architektoniczną oraz wnętrza zabytku. Prace wykonano z uwzględnieniem lokalnych tradycji materiałowych i budowlanych.
Wyróżnienie
Kościół parafialny Świętego Jacka w Chochołowie, woj. małopolskie
Neogotycki kościół o wyjątkowej na tle tradycji podhalańskich skali wzniesiono w latach 1853-1873 według projektu uznanego krakowskiego architekta Feliksa Księżarskiego.
Wyróżnienie przyznano za przywrócenie obiektowi dawnej świetności i wzorową konserwację kamiennych elewacji obiektu zdegradowanego przez niewłaściwe użytkowanie i działania budowlane poprzednich lat.
B. KATEGORIA: REWALORYZACJA PRZESTRZENI KULTUROWEJ I KRAJOBRAZU
Nagroda
Założenie parkowe w Gołuchowie, woj. wielkopolskie
Rozległy park towarzyszący zamkowi gołuchowskiemu został ukształtowany przez właścicieli – Jana i Izabelę z Czartoryskich Działyńskich oraz planistę ogrodów Adama Kubaszewskiego w 2 połowie XIX wieku.
Nagrodę przyznano za prowadzoną z ogromną starannością i pieczołowitością kompleksową rewaloryzację parku. Systematyczna konserwacja i pielęgnacja utrwaliła jego wartości przyrodnicze, kulturowe i krajobrazowe.
C. KATEGORIA: ADAPTACJA OBIEKTU ZABYTKOWEGO
Nagroda
Dwór w miejscowości Psienie-Ostrów, woj. wielkopolskie
Siedziba mieszkalna w stylu neorenesansowym wzniesiona w latach 90. XIX wieku dla właścicieli majątku Psienie-Ostrów, od 2011 roku ponownie stała się własnością prywatną. Przed remontem obiekt był silnie zdegradowany.
Nagrodę przyznano za staranną rewaloryzację zniszczonego zabytku i adaptację z zachowaniem oryginalnej substancji zabytkowej oraz przywrócenie pierwotnej funkcji mieszkalnej.
Wyróżnienie
Trafostacja Sztuki w Szczecinie, woj. zachodniopomorskie
Dawna transformatorownia, wybudowana w 1911 roku, w latach 2011-2013 została adaptowana na obiekt wystawienniczy i koncertowy.
Wyróżnienie przyznano za uratowanie niszczejącego zabytku i adaptację przeprowadzoną z utrzymaniem historycznego układu przestrzennego wnętrza.
Wyróżnienie
Zespół pałacowo-parkowy w Koszęcinie, obecnie siedziba Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk” im. Stanisława Hadyny, woj. śląskie
Klasycystyczny pałac otoczony krajobrazowym parkiem w obecnej postaci został ukształtowany w XIX wieku. Od 1953 roku jest siedzibą Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk”.
Wyróżnienie przyznano za staranną konserwację architektury i wnętrza, w tym szczególnie wyeksponowanie elementów autentycznego wystroju.
D. KATEGORIA: ARCHITEKTURA I BUDOWNICTWO DREWNIANE
Wyróżnienie
Kościół filialny Świętego Krzyża w Obornikach, woj. wielkopolskie
Kościół wybudowany w 1766 roku, o zdwojonej konstrukcji ścian (zewnętrzna ryglowa, wewnętrzna zrębowa), przetrwał do dzisiaj zachowując niemal stuprocentowo autentyzm substancji i konstrukcji.
Wyróżnienie przyznano za szczególnie staranną konserwację ryglowych ścian kościoła oraz przywrócenie historycznego materiału pokrycia dachu.
Wyróżnienie
Kościół parafialny Podwyższenia Krzyża Świętego w Starej Wsi, woj. śląskie
Późnogotycki, drewniany kościół w Starej Wsi pochodzi z początku XVI wieku, jego wystrój z tego samego okresu oraz czasów nowożytnych.
Wyróżnienie przyznano za kompleksową i staranną konserwację obiektu oraz prace budowlane wykonane tradycyjnymi metodami ciesielskimi.
E. KATEGORIA: ARCHITEKTURA PRZEMYSŁOWA I BUDOWNICTWO INŻYNIERYJNE
Nagroda
Dawna walcownia cynku, obecnie Muzeum Hutnictwa Cynku „Walcownia” w Katowicach-Szopienicach, woj. śląskie
Hale walcowni cynku koncernu „Giesche Erben” wybudowano w latach 1903-1917 i użytkowano do 2002 roku.
Nagrodę przyznano za rewitalizację przeprowadzoną z poszanowaniem autentycznego wystroju i wyposażenia, w tym zachowanie kompletnego ciągu technologicznego oraz utworzenie ekspozycji o istotnych walorach edukacyjnych.
Wyróżnienie
Główna Kluczowa Sztolnia Dziedziczna wraz z chodnikiem podstawowym w pokładzie 510 w Zabrzu, woj. śląskie
Budowę sztolni odwadniającej i transportowej łączącej kopalnie i pola górnicze Zabrza i Królewskiej Huty rozpoczęto w 1799 roku. Z użytku wyłączono ją w latach 50 XX wieku.
Wyróżnienie przyznano za konserwację pozwalającą zabezpieczyć elementy oryginalnej infrastruktury technicznej sztolni. Wydobyto i uczytelniono autentyzm zabytku przemysłu górniczego, który po pracach udostępniono zwiedzającym.
F. KATEGORIA: SPECJALNA WŁAŚCIWE UŻYTKOWANIE I TRWAŁA OPIEKA NAD ZABYTKIEM
Nagroda
Kościół ewangelicko-augsburski w Pasymiu, woj. warmińsko-mazurskie
Kościół gotycki, od roku 1525 do dziś nieprzerwanie pełni funkcje świątyni ewangelickiej.
Nagrodę przyznano za wzorowe i systematyczne działania konserwatorskie obejmujące architekturę oraz wnętrza świątyni. Wspólnym mianownikiem wieloletnich prac jest właściwe rozpoznanie badawcze oraz poszanowanie integralności i autentyzmu zabytku. Kościół jest zarówno miejscem sprawowania liturgii, jak i ośrodkiem kulturotwórczym – służy koncertom, spotkaniom, działa przy nim muzeum parafialne.
Zabytek Zadbany to ogólnopolski konkurs, którego celem jest promocja opieki nad zabytkami, poprzez propagowanie najlepszych wzorów konserwacji, utrzymania i zagospodarowania zabytków. Procedurę konkursową prowadzi Narodowy Instytut Dziedzictwa.
Uroczysta gala Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków w tym roku odbyła się w Zamościu. Gospodarzami spotkania byli Bartosz Skaldawski, p.o. Dyrektora Narodowego Instytutu Dziedzictwa oraz Andrzej Wnuk, Prezydent Miasta Zamość. Przedsięwzięcie honorowym patronatem objęła prof. Magdalena Gawin, Generalny Konserwator Zabytków, Podsekretarz Stanu w MKiDN, Przemysław Czarnek, Wojewoda Lubelski i Sławomir Sosnowski, Marszałek Województwa Lubelskiego.
W tegorocznej edycji konkursu Jury przyznało 5 nagród i 8 wyróżnień w sześciu kategoriach.
A. Kategoria: utrwalenie wartości zabytkowej obiektu
Nagroda
Kaplica Hochberga przy kościele Świętego Wincentego i Świętego Jakuba – obecna katedra greckokatolicka we Wrocławiu, woj. dolnośląskie
Wyróżnienia
1. Kościół parafialny Świętej Jadwigi Śląskiej w Miłkowie, woj. dolnośląskie
2. Kościół parafialny Świętego Jacka w Chochołowie, woj. małopolskie
3. Kościół parafialny salezjanów Świętego Józefa w Przemyślu, woj. podkarpackie
B. Kategoria: rewaloryzacja przestrzeni kulturowej i krajobrazu
Nagroda
Park-arboretum w Gołuchowie, woj. wielkopolskie
C. Kategoria: adaptacja obiektów zabytkowych
Nagroda
Dwór Purgoldów w Psieniu-Ostrowie, woj. wielkopolskie
Wyróżnienia
1. Dawna trafostacja, obecnie Trafostacja Sztuki w Szczecinie, woj. zachodniopomorskie
2. Zespół pałacowo-parkowy, obecnie siedziba Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk” im. Stanisława Hadyny w Koszęcinie, woj. śląskie
D. Kategoria: architektura i konstrukcje drewniane
Wyróżnienia
1. Kościół parafialny Podwyższenia Krzyża Świętego w Starej Wsi, woj. śląskie
2. Kościół filialny Świętego Krzyża w Obornikach, woj. wielkopolskie
E. Kategoria: architektura przemysłowa i budownictwo inżynieryjne
Nagroda
Dawna hala walcowni cynku, obecnie Muzeum Hutnictwa Cynku „Walcownia” w Katowicach-Szopienicach, woj. śląskie
Wyróżnienie
1. Główna Kluczowa Sztolnia Dziedziczna wraz z chodnikiem podstawowym w pokładzie 510, obecnie obiekt Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu, woj. śląskie
F. Kategoria specjalna: właściwe użytkowanie i trwała opieka nad zabytkiem
Nagroda
1. Kościół ewangelicko-augsburski w Pasymiu, woj. warmińsko-mazurskie
SZCZEGÓŁOWA LISTA LAUREATÓW I WYRÓŻNIONYCH
A. KATEGORIA: UTRWALENIE WARTOŚCI ZABYTKOWEJ OBIEKTU
Nagroda
Kaplica Hochberga przy kościele Świętego Wincentego i Świętego Jakuba – obecna katedra greckokatolicka we Wrocławiu, woj. dolnośląskie

Barokową kaplicę z bogatym wystrojem artystycznym wzniesiono dla Ferdynanda von Hochberga w latach 1723-1727. Została poważnie zniszczona w 1945 roku. W wyniku ostatnich prac przywrócono pierwotną formę i wystrój cennego dzieła dolnośląskiego baroku.
Nagrodę przyznano za wzorowe prace konserwatorskie poprzedzone szczegółową kwerendą i badaniami, wykonane z maksymalnym poszanowaniem zachowanej, autentycznej substancji zabytkowej.
Wyróżnienie
Kościół parafialny salezjanów Świętego Józefa w Przemyślu, woj. podkarpackie
Neogotycką świątynię wzniesiono w latach 1912-1923 według projektu turyńskiego architekta Maria Ceradiniego.
Wyróżnienie przyznano za kompleksowe prace budowlane i konserwatorskie, które przywróciły historyczny wygląd kościoła. Prace zostały przeprowadzone z poszanowaniem oryginalnych elementów wystroju architektonicznego, w tym pierwotnych posadzek oraz dekoracji ściennych.
Wyróżnienie
Kościół parafialny Świętej Jadwigi Śląskiej w Miłkowie, woj. dolnośląskie

Kościół w obecnej formie pochodzi z wieku XVI, w XIX wieku nadbudowano neogotycką wieżę. Na ścianach zewnętrznych zachował się zespół epitafiów karkonoskich laborantów.
Wyróżnienie przyznano za prace budowlane i konserwatorskie, które uczytelniły historyczną strukturę architektoniczną oraz wnętrza zabytku. Prace wykonano z uwzględnieniem lokalnych tradycji materiałowych i budowlanych.
Wyróżnienie
Kościół parafialny Świętego Jacka w Chochołowie, woj. małopolskie
Neogotycki kościół o wyjątkowej na tle tradycji podhalańskich skali wzniesiono w latach 1853-1873 według projektu uznanego krakowskiego architekta Feliksa Księżarskiego.
Wyróżnienie przyznano za przywrócenie obiektowi dawnej świetności i wzorową konserwację kamiennych elewacji obiektu zdegradowanego przez niewłaściwe użytkowanie i działania budowlane poprzednich lat.
B. KATEGORIA: REWALORYZACJA PRZESTRZENI KULTUROWEJ I KRAJOBRAZU
Nagroda
Założenie parkowe w Gołuchowie, woj. wielkopolskie


Rozległy park towarzyszący zamkowi gołuchowskiemu został ukształtowany przez właścicieli – Jana i Izabelę z Czartoryskich Działyńskich oraz planistę ogrodów Adama Kubaszewskiego w 2 połowie XIX wieku.
Nagrodę przyznano za prowadzoną z ogromną starannością i pieczołowitością kompleksową rewaloryzację parku. Systematyczna konserwacja i pielęgnacja utrwaliła jego wartości przyrodnicze, kulturowe i krajobrazowe.
C. KATEGORIA: ADAPTACJA OBIEKTU ZABYTKOWEGO
Nagroda
Dwór w miejscowości Psienie-Ostrów, woj. wielkopolskie

Siedziba mieszkalna w stylu neorenesansowym wzniesiona w latach 90. XIX wieku dla właścicieli majątku Psienie-Ostrów, od 2011 roku ponownie stała się własnością prywatną. Przed remontem obiekt był silnie zdegradowany.
Nagrodę przyznano za staranną rewaloryzację zniszczonego zabytku i adaptację z zachowaniem oryginalnej substancji zabytkowej oraz przywrócenie pierwotnej funkcji mieszkalnej.
Wyróżnienie
Trafostacja Sztuki w Szczecinie, woj. zachodniopomorskie
Dawna transformatorownia, wybudowana w 1911 roku, w latach 2011-2013 została adaptowana na obiekt wystawienniczy i koncertowy.
Wyróżnienie przyznano za uratowanie niszczejącego zabytku i adaptację przeprowadzoną z utrzymaniem historycznego układu przestrzennego wnętrza.
Wyróżnienie
Zespół pałacowo-parkowy w Koszęcinie, obecnie siedziba Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk” im. Stanisława Hadyny, woj. śląskie


Klasycystyczny pałac otoczony krajobrazowym parkiem w obecnej postaci został ukształtowany w XIX wieku. Od 1953 roku jest siedzibą Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk”.
Wyróżnienie przyznano za staranną konserwację architektury i wnętrza, w tym szczególnie wyeksponowanie elementów autentycznego wystroju.
D. KATEGORIA: ARCHITEKTURA I BUDOWNICTWO DREWNIANE
Wyróżnienie
Kościół filialny Świętego Krzyża w Obornikach, woj. wielkopolskie


Kościół wybudowany w 1766 roku, o zdwojonej konstrukcji ścian (zewnętrzna ryglowa, wewnętrzna zrębowa), przetrwał do dzisiaj zachowując niemal stuprocentowo autentyzm substancji i konstrukcji.
Wyróżnienie przyznano za szczególnie staranną konserwację ryglowych ścian kościoła oraz przywrócenie historycznego materiału pokrycia dachu.
Wyróżnienie
Kościół parafialny Podwyższenia Krzyża Świętego w Starej Wsi, woj. śląskie
Późnogotycki, drewniany kościół w Starej Wsi pochodzi z początku XVI wieku, jego wystrój z tego samego okresu oraz czasów nowożytnych.
Wyróżnienie przyznano za kompleksową i staranną konserwację obiektu oraz prace budowlane wykonane tradycyjnymi metodami ciesielskimi.
E. KATEGORIA: ARCHITEKTURA PRZEMYSŁOWA I BUDOWNICTWO INŻYNIERYJNE
Nagroda
Dawna walcownia cynku, obecnie Muzeum Hutnictwa Cynku „Walcownia” w Katowicach-Szopienicach, woj. śląskie



Hale walcowni cynku koncernu „Giesche Erben” wybudowano w latach 1903-1917 i użytkowano do 2002 roku.
Nagrodę przyznano za rewitalizację przeprowadzoną z poszanowaniem autentycznego wystroju i wyposażenia, w tym zachowanie kompletnego ciągu technologicznego oraz utworzenie ekspozycji o istotnych walorach edukacyjnych.
Wyróżnienie
Główna Kluczowa Sztolnia Dziedziczna wraz z chodnikiem podstawowym w pokładzie 510 w Zabrzu, woj. śląskie



Budowę sztolni odwadniającej i transportowej łączącej kopalnie i pola górnicze Zabrza i Królewskiej Huty rozpoczęto w 1799 roku. Z użytku wyłączono ją w latach 50 XX wieku.
Wyróżnienie przyznano za konserwację pozwalającą zabezpieczyć elementy oryginalnej infrastruktury technicznej sztolni. Wydobyto i uczytelniono autentyzm zabytku przemysłu górniczego, który po pracach udostępniono zwiedzającym.
F. KATEGORIA: SPECJALNA WŁAŚCIWE UŻYTKOWANIE I TRWAŁA OPIEKA NAD ZABYTKIEM
Nagroda
Kościół ewangelicko-augsburski w Pasymiu, woj. warmińsko-mazurskie
Kościół gotycki, od roku 1525 do dziś nieprzerwanie pełni funkcje świątyni ewangelickiej.
Nagrodę przyznano za wzorowe i systematyczne działania konserwatorskie obejmujące architekturę oraz wnętrza świątyni. Wspólnym mianownikiem wieloletnich prac jest właściwe rozpoznanie badawcze oraz poszanowanie integralności i autentyzmu zabytku. Kościół jest zarówno miejscem sprawowania liturgii, jak i ośrodkiem kulturotwórczym – służy koncertom, spotkaniom, działa przy nim muzeum parafialne.