Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda wręczył w piątek dokumenty rozporządzeń opiekunom i zarządcom dziewięciu obiektów, które zostały wpisane na listę Pomników Historii.
Pomnik Historii to jedna z pięciu form ochrony zabytków, wymieniona w ustawie o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Terminem tym określa się zabytek nieruchomy o szczególnym znaczeniu dla kultury naszego kraju. Rangę Pomnika Historii potwierdza fakt, że jest on ustanawiany przez prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej specjalnym rozporządzeniem wydanym na wniosek ministra kultury i dziedzictwa narodowego, po uprzednim przygotowaniu go przez Narodowy Instytut Dziedzictwa i pozytywnym zaopiniowaniu przez Radę Ochrony Zabytków.
Podczas uroczystości wręczone zostały nominacje:
- Stoczek Klasztorny – Sanktuarium Matki Pokoju [rozp. 19.12.2022]
- Tum – zespół archikolegiaty pw. Najświętszej Mari Panny i św. Aleksego [rozp. 04.04.2022]
- Radom – zespół klasztorny Bernardynów [rozp. 15.03.2022]
- Warszawa – gmach dawnego Ministerstwa Wyznań religijnych i Oświecenia Publicznego [rozp. 28.04.2022]
- Małujowice – kościół parafialny pw. św. Jakuba Apostoła [rozp. 14.11.2022]
- Kraków – zespół architektoniczny i urbanistyczny dzielnicy Nowa Huta [rozp. 02.02.2023]
- Opatów – zespół kolegiaty pod wezwaniem św. Marcina Biskupa [rozp. 02.02.2023]
- Jabłeczna – prawosławny Klasztor Świętego Onufrego [rozp. 02.02.2023]
- Supraśl – klasztor męski Zwiastowania Najświętszej Marii Panny [rozp. 02.02.2023]
Prezydent zwrócił uwagę, że wobec ponad tysiącletniej historii, Polska ma relatywnie niewiele zabytków, dlatego powinniśmy szczególnie o nie dbać.
– Wiele wojen, które przetoczyły się przez nasze ziemie w sposób straszliwy zniszczyło substancję pokoleniowego dorobku, który powstawał tu przez cały okres istnienia Rzeczypospolitej Polskiej w szerokim tego słowa znaczeniu; nie zawsze wtedy, kiedy w sensie politycznym była ona na mapie, ale tez wtedy, kiedy ona była, bo my Polacy tutaj byliśmy. Pielęgnowanie tych pereł, które są, bardzo często ukryte i zapomniane, ma ogromne znaczenie dla zrozumienia wielkiej siły, jaka tkwi w nas i w naszej tradycji, z której mamy wręcz obowiązek być dumni – zaznaczył Prezydent RP.
Podczas uroczystości wicepremier Piotr Gliński podkreślił, że Pomniki Historii to cenne miejsca naszej historii:
– Pomniki Historii to najwyższa forma ochrony zabytków w Polsce, ochrony polskiej tożsamości. Warto powiedzieć (…) o tym, że proces powstawania Pomnika Historii w sensie administracyjnym czy politycznym, proces zmierzający do nadania tego tytułu przede wszystkim wyraża rzecz bardzo ważną dla każdej wspólnoty narodowej, a mianowicie realizację dobra publicznego przez polskie państwo. Ten proces doskonale obrazuje funkcjonowanie państwa właśnie dla dobra publicznego. Zaczyna się od tego, że ktoś dbał przez lata o jakiś element materialnego dziedzictwa, także ten element niematerialny, związany z zabytkiem tzw. nieruchomym. A później przechodzi to w pewną inicjatywę przygotowania wniosku o Pomnik Historii – powiedział minister kultury i dziedzictwa narodowego.
W uroczystości w Pałacu Prezydenckim udział wzięła Pierwsza Dama, Agata Kornhauser-Duda, wiceprezes Rady Ministrów, minister kultury i dziedzictwa narodowego, prof. Piotr Gliński, opiekunowie i zarządcy wyróżnionych obiektów, dyrekcja Narodowego Instytutu Dziedzictwa, kierownicy oddziałów terenowych, z których pochodzą nowe Pomniki Historii, członkowie Rady Programowej NID, członkowie Rady Ochrony Zabytków oraz pracownicy merytoryczni NID zajmujący się przygotowaniem opinii na temat obiektów kandydujących.
