Najnowszy numer „Ochrony Zabytków” 1/2024 poświęcony jest badaniom architektonicznym. Zapraszamy do lektury!

W nowym numerze „Ochrony Zabytków” podkreślamy, że interdyscyplinarność i współpraca między naukowcami jest fundamentem w ochronie zabytków. Badania architektoniczne wspomagane badaniami archeologicznymi, dendrochronologicznymi czy historycznymi w połączeniu z kwerendą źródeł pozwalają znacznie poszerzyć wiedzę o obiektach i dzięki temu obrać właściwą drogę przy ich konserwacji.

Pobierz aktualny numer: „Ochrona Zabytków” Nr 1/2024

Autorzy artykułów poruszyli różnorodne zagadnienia. Ulrich Schaaf i  Maciej Prarat przeanalizowali więźby dachowe kamienicy i oficyny przy ulicy Łaziennej 10 w Toruniu. Więźbie dachowej został też poświęcony tekst Ady Kokot, która skupiła się na innym toruńskim budynku  – Pałacu Fengerów. Kolejnym tekstem dotyczącym architektury Torunia jest artykuł Joanny Kucharzewskiej o dawnej łaźni przy ulicy Łaziennej.

Z kolei Anna Bojęś-Białasik i Monika Łyczak opisują badania archeologiczno-architektoniczne, dzięki którym udało się w pełni wyeksponować XIII-wieczny portal kościoła sióstr norbertanek na Zwierzyńcu w Krakowie i przeprowadzić prace konserwatorskie przywracające go do odpowiedniego stanu. Andrzej Legendziewicz omawia przekształcenia zamku w  Kożuchowie, który między schyłkiem XIII a  początkiem XIX wieku zmieniał swoje funkcje. Klaudia Stala opisuje zaś dwa dotąd rozpoznane w Polsce romańskie palatia możnowładcze  – w  Górce koło Sobótki i  w  Morawicy koło Krakowa. Jest to pierwsza analiza porównawcza obu obiektów. Natalia Wałdoch przybliża badania kościoła szkieletowego pw. Bożego Ciała w Jasieniu, pochodzącego z końca XVII stulecia. Natomiast Łukasz Rzepczyński na nowo przeanalizował relikty piwnic i murów fundamentowych parceli Rynek 1 w Kwidzynie, co pozwoliło mu skorygować wnioski poprzednich badaczy dotyczące datowania najstarszych odkrytych reliktów, powstania podcieni, a także pierwotnego rozplanowania tamtejszej zabudowy.

Wreszcie Marek Barański i Paweł Kinsner na przykładzie wybranych zabytków Piaseczna ukazują, jak badania architektoniczne pomagają rozpoznać wartości danego obiektu, a  tym samym odpowiednio zaplanować jego rewitalizację. Interesującemu zagadnieniu został poświęcony artykuł zamieszczony w dziale „Badania”. Maria Urban-Dąbek, Lidia Łabuzek i Natalia Gruszczyk omówiły w nim sposoby odsalania drewna dotkniętego korozją chemiczną na przykładzie baraków w  byłym obozie Auschwitz- -Birkenau. W  tym numerze znalazł się także artykuł poświęcony architekturze krajobrazu. Dorota Sikora i Małgorzata Kaczyńska przybliżają historię powstania alei Lipowej w Podkowie Leśnej.

W  dziale „Dyskusje” publikujemy artykuł Ewy Grzegorzak-Łoposzko i  Joanny Budny-Rzepeckiej o  Elektrociepłowni Szombierki w  Bytomiu. Autorki w emocjonalnym tekście dowodzą, że potrzebne są systemowe zmiany, które pozwoliłyby powstrzymać niszczenie dziedzictwa przemysłowego. Ciekawy punkt widzenia prezentuje w  swoim artykule Aldona Tołysz, którą interesują relacje między instytucją muzealną a  jej siedzibą.

Publikujemy również tekst Agnieszki Fludy-Krokos, który został wyróżniony w konkursie na najlepszy artykuł naukowy poświęcony Ustawie z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami w 20. rocznicę jej uchwalenia.

Na koniec Karolina Grabowska-Garczyńska recenzuje książkę Krytyczne studia nad dziedzictwem. Pojęcia, metody, teorie i perspektywy pod redakcją Moniki Stobieckiej (Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2023). Anna Maria Cymborowska-Waluś zaś skrótowo omawia pilotażowy projekt edukacyjny Narodowego Instytutu Dziedzictwa NID4TEENS. Dziedzictwo dla Przyszłości, realizowany przez Odział Terenowy NID w Krakowie.

„Ochrona Zabytków” to specjalistyczne czasopismo poświęcone tematyce ochrony dziedzictwa kulturowego, konserwacji i badaniu obiektów zabytkowych. Czasopismo od ponad 70 lat prezentuje osiągnięcia konserwatorów, historyków sztuki, archeologów, architektów i innych osób zajmujących się szeroko pojętą ochroną dziedzictwa kulturowego. Łamy „Ochrony Zabytków” otwarte są zarówno dla naukowców, jak i praktyków, a podstawowym warunkiem publikacji jest wysoki poziom merytoryczny artykułów.

Od 2014 roku „Ochrona Zabytków” jest półrocznikiem, a od roku 2023 wersją pierwotną (referencyjną) jest wersja elektroniczna w otwartym dostępie.
Wydawca: Narodowy Instytut Dziedzictwa
ISSN 2956-6606

Wydawnictwo dostępne jest w wersji elektronicznej w Bibliotece Nauki, a archiwalne numery można znaleźć w bazie BazHum.  Od 2020 roku „Ochrona Zabytków” jest indeksowana w bazie Scopus.

„Ochrona Zabytków” ujęta jest w wykazie czasopism naukowych i recenzowanych materiałów z konferencji międzynarodowych Ministerstwa Edukacji i Nauki (identyfikator 29441; 40 pkt).

Numery bieżące oraz archiwalne są dostępne na stronie czasopisma https://ochronazabytkow.nid.pl/