Za nami kolejne wydarzenie z okazji MDOZ 2024 – regionalne obchody w województwie zachodniopomorskim odbyły się 22 kwietnia, w zespole folwarczno-pałacowym w Siemczynie, gdzie uczestnicy mogli wziąć udział w konferencji pod hasłem „Zachodniopomorskie pomniki historii – trudne dziedzictwo”.

Siemczyno jest znane z jednego z lepiej zachowanych barokowych pałaców na Pomorzu Zachodnim. Pałac ufundowany przez Henninga Berndta von der Goltza jest przykładem baroku klasycyzującego, z późniejszymi modernizacjami. 22 kwietnia odbyły się tam regionalne obchody Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków w województwie zachodniopomorskim, czyli konferencja poświęcona pomnikom historii, nawiązująca do motywu przewodniego tegorocznego święta, czyli 30-lecia ustanowienia pierwszych zabytków pomnikami historii.

Adresatami konferencji „Zachodniopomorskie pomniki historii – trudne dziedzictwo”  byli właściciele i administratorzy obiektów wpisanych na listę pomników historii oraz pretendujących do tego wyróżnienia, urzędy konserwatorskie, samorządy lokalne, instytucje kultury województwa zachodniopomorskiego (w tym muzea i domy kultury), przedstawiciele środowiska akademickiego, stowarzyszenia, społeczni opiekunowie zabytków i regionaliści. 

Konferencję rozpoczęło uroczyste wręczenie przez Pana Tomasza Wolendera, Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, honorowego odznaczenia  „Zasłużony dla Kultury Polskiej” Pani Marlenie Józefowskiej, archeolog z oddziału koszalińskiego WKZ. Złotą odznakę „Za opiekę nad zabytkami” otrzymał Ks. Dziekan Proboszcz kan. dr Janusz Posadzy z parafii pw. NMP Królowej Świata w Stargardzie.

Podczas spotkania zaprezentowano dokładnie tuzin nietuzinkowych referatów, w trzech odrębnych panelach, gdzie poruszono tematy związane z:

• procedurą wpisu na listę oraz użytkowania i zarządzaniem pomnikami historii;
• dokumentowaniem i promocją pomników historii;
• dziedzictwem Pomorza Zachodniego pretendującym do roli pomnika historii.

Pierwszy panel – „Użytkowanie i zarządzanie pomnikami historii” – otworzył referat Elżbiety Jagielskiej i Anny Hanaki z Narodowego Instytutu Dziedzictwa, które przedstawiły procedurę uznania obiektu za pomnik historii. Następnie ks. kan. Dariusz Żarkowski z zespołu katedralnego w Kamieniu Pomorskim oraz Grzegorz Kurka z Muzeum Ziemi Kamieńskiej opowiadali o pierwszym pomniku historii na Pomorzu Zachodnim, czyli o zespole katedralnym w Kamieniu Pomorskim. Kolejnymi panelistami byli ks. dr Janusz Posadzy z kolegiaty mariackiej w Stargardzie oraz dr Małgorzata Gwiazdowska, historyk sztuki, których wystąpienie dotyczyło problematyki badawczej i konserwatorskiej na przykładzie prac realizowanych w latach 2020–2023 w Kolegiacie stargardzkiej. Ostatni referat w pierwszym panelu, „Stargard intra et extra muros”. Obwarowania miejskie od zarania po dzień dzisiejszy”, wygłosił Mirosław Opęchowski z Muzeum Archeologiczno-Historycznego w Stargardzie.

Podczas drugiego panelu – „Dokumentowanie i promocja pomników historii” – wypowiadali się: Maria Witek i Krzysztof Tymbarski z Biura Dokumentacji Zabytków w Szczecinie z tematem „Skaning i fotogrametria – współczesne metody dokumentowania zachodniopomorskich pomników historii”, Michał Dębowski z Biura Miejskiego Konserwatora Zabytków w Szczecinie z wystąpieniem „Pomniki historii Szczecina czy pomniki historii Polski? Szczecińskie zabytki wnioskowane do uznania za pomnik historii”, dr Przemysław Kołosowski z Fundacji Muzeum Templariuszy w Chwarszczanach, który mówił o Kaplicy templariuszy w Chwarszczanach oraz Renata Korek z Trzebiatowskiego Ośrodka Kultury, której temat wystąpienia to „Trzebiatów – „genius loci”.

Ostatni panel dotyczył dziedzictwa Pomorza Zachodniego o cechach pomników historii. Jako pierwsi wypowiadali się Maria Witek i Krzysztof Tymbarski z Biura Dokumentacji Zabytków w Szczecinie, którzy prezentowali Kościoły w Iwięcinie i Krupach oraz zamki w Płotach. Kolejno głos zabrał Waldemar Witek z Oddziału Terenowego NID w Szczecinie, aby przestawić uczestnikom zespół kościołów szkieletowych (ryglowych) na Pomorzu Zachodnim. Przedostatnie wystąpienie należało do dr Tomasza Cykalewicza ze Stowarzyszenia na Rzecz Ochrony Dziedzictwa „Młyn Papiernia” i dotyczyło zespołu zabytkowych świnoujskich fortyfikacji oraz przesłanek do uznania ich za pomnik historii. Na koniec, o miejscu spotkania, czyli o pałacu w Siemczynie i jego drodze na listę pomników historii mówił Bogdan Andziak z Henrykowskiego Stowarzyszenia w Siemczynie.

Wydarzenie zostało organizowane przez Oddział Terenowy NID w Szczecinie, we współpracy z Henrykowskim Stowarzyszeniem w Siemczynie i Biurem Dokumentacji Zabytków w Szczecinie.

Patronat honorowy nad wydarzeniem objęła Bożena Żelazowska, Generalny Konserwator Zabytków, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Organizacja obchodów Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków została sfinansowana ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.