W ostatnich dwóch latach Narodowy Instytut Dziedzictwa przygotował szereg publikacji dotyczących zabytkowych obiektów drewnianych i opieki nad nimi – wszystkie dostępne są darmowego pobrania na stronie Księgarni NID.
Architektura drewniana podatna jest na działanie natury, opuszczona i zaniedbana niszczeje i ginie bezpowrotnie. W Narodowym Instytucie Dziedzictwa wychodzimy naprzeciw właścicielom i opiekunom obiektów drewnianych, oferując poradniki i instrukcje obsługi, które w sposób przystępny prezentują fachową wiedzę.
Wszystkim zainteresowanym polskim dziedzictwem kulturowym polecamy lekturę Raportu o stanie architektury drewnianej w Polsce, który przedstawia zarówno bogactwo tego zasobu, jak i wyraziście maluje zagrożenia wynikające w dużej mierze z powszechnego odbioru starych budynku drewnianych jako mało wartościowych, zacofanych i niedających się do współczesnego przystosowania.
Poniżej prezentujemy dotychczasowe publikacje, a już niebawem ukażą się kolejne poradniki dotyczące ochrony przeciwpożarowej oraz prac konserwatorskich w obrębie budownictwa ludowego.
Publikacje dostępne na stronie Księgarni NID do bezpłatnego pobrania
Raport o stanie architektury drewnianej w Polsce
Zadaniem niniejszego raportu jest analiza czynników wpływających na obecny stan zachowania zabytków zbudowanych z drewna oraz próba wskazania współczesnych problemów i rodzajów zagrożeń zachowanego jeszcze zasobu. Publikacja zawiera też informacje na temat sytuacji prawnej ochrony zabytków drewnianych w Polsce, systemu ich finansowania oraz aspektów związanych z kształceniem i edukacją w zakresie rzemiosł związanych z budownictwem drewnianym i ochroną architektury drewnianej. W podsumowaniu zawarto wnioski wynikające z przeprowadzonej analizy oraz rekomendacje w zakresie koniecznych działań i rozwiązań systemowych, które mają na celu poprawę stanu zachowania zabytków drewnianych.
Ocena stanu technicznego zachowania budynku drewnianego
Przedstawiamy poradnik pierwszej potrzeby, zwięzłą i konkretną broszurę pokazującą schemat czynności, które należy wykonać podczas oględzin budynku drewnianego. Poradnik posługuje się niezwykle praktycznym podziałem obiektu na elementy, z których każdy podlega osobnej analizie.
Dzięki procedurze przedstawionej w poradniku podczas oceny technicznej nie umknie żaden element budynku, a każda ewentualna usterka lub problem zostanie wychwycony. Nie zapomni się o żadnym elemencie, ani o tynkach, elewacji, rynnach i rurach spustowych, ani o pokryciu dachu, kominach, więźbie dachowej, fundamentach, ścianach konstrukcyjnych, stropach, izolacji termicznej, stolarce, posadzkach, podłogach, instalacji odgromowej, wodociągowej, sanitarnej, deszczowej… itd.
Poradnik opiekuna domu drewnianego
Bogato ilustrowany poradnik dla opiekujących się zabytkowymi, drewnianymi domami. Książka powstała na bazie blisko dwudziestoletnich doświadczeń autora w konserwacji zabytków drewnianych. W poradniku opisano właściwości drewna, rodzaju konstrukcji drewnianych oraz podstawowe rodzaje remontów budynków drewnianych, a także zasady kompleksowego remontu budynku zaniedbanego, ale i prac przy fragmentach konstrukcji budynków lepiej zachowanych; opisuje też w jaki sposób stare drewniane domy modernizować i pielęgnować oraz przynosi wiele szczegółowych rozwiązań, przykładów, zaleceń itd.
Poradnik remontu i konserwacji historycznej stolarki okiennej
Stolarka okienna jeszcze do niedawna była bogatym i zróżnicowanym zasobem. Zważywszy na to, że współczesne okna produkuje się maszynowo, zgodnie z ujednoliconymi normami, musimy mieć świadomość, że dawna rzemieślnicza wiedza z zakresu wytwarzania okien uległa w dużym stopniu zapomnieniu. Jedynym jej śladem są dawne podręczniki oraz, oczywiście, same okna.
Poradnik remontu i konserwacji historycznej stolarki okiennej ma ambicje, by to zmienić i zachęcić do podjęcia trudu remontu, który z pewnością będzie też źródłem satysfakcji z uratowania czegoś wyjątkowego. Książka została pomyślana w taki sposób, by mogły z niej korzystać zarówno osoby, które nie mają na co dzień do czynienia z zabiegami konserwatorskimi czy renowacyjnymi, jak i specjaliści prowadzący skomplikowane inwestycje.
Remont i utrzymanie domu drewnianego. Najkrótsza instrukcja obsługi
Niniejsza publikacja jest przeznaczona zarówno dla tych, którzy mają dom drewniany w dobrym stanie technicznym, jak i dla tych, którzy myślą o jego remoncie. Czytelnicy znajdą tu zbiór najbardziej podstawowych i – mamy nadzieję – przydatnych porad, czego należy bezwzględnie unikać i czego się wystrzegać oraz na co zwrócić szczególną uwagę podczas remontu, a także jak dbać o dom drewniany, aby jak najdłużej służył użytkownikom.
Kurier Konserwatorski nr 23/2024
Dwudziesty trzeci numer „Kuriera Konserwatorskiego” poświęcony jest głównie badaniom i metodom ochrony architektury drewnianej, będącej ważnym elementem historii oraz dziedzictwa kulturowego naszego kraju. Publikacja zawiera wytyczne Generalnego Konserwatora Zabytków, wydawanych zgodnie z art. 90 ust. 3 Ustawy o ochronie zbytków i opiece nad zbytkami z dnia 23 lipca 2023 roku, tym razem w zakresie ochrony zabytków drewnianych i konstrukcji drewnianych w obiektach zabytkowych. Ponadto w „Kurierze Konserwatorskim” znajdują się cztery dokumenty standaryzujące, opracowane przez Narodowy Instytut Dziedzictwa i ekspertów. Dokumenty te mają wspierać służby konserwatorskie oraz właścicieli zabytków drewnianych w zakresie badań, oceny stanu zachowania i dokumentacji takich obiektów.