13 maja, w Łazienkach Królewskich w Warszawie, rozpoczęliśmy dwudniową konferencję naukową „Podstawy teoretyczne ochrony zabytków – 60 lat Karty Weneckiej”, organizowaną przez  Polski Komitet Narodowy ICOMOS, Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie, Zamek Królewski w Warszawie oraz Narodowy Instytut Dziedzictwa. Jej celem jest dyskusja o kluczowych problemach współczesnej teorii ochrony i konserwacji dziedzictwa.

Pierwszego dnia gości konferencji naukowej „Podstawy teoretyczne ochrony zabytków – 60 lat Karty Weneckiej” przywitała dyrektor Muzeum Łazienki Królewskie – Marianna Otmianowska.

W wydarzeniu uczestniczył były prezes Polskiego Komitetu ICOMOS – prof. Krzysztof Kazimierz Pawłowski, któremu z okazji przypadających 3 maja 90. urodzin, poświęcono konferencję.  Zachęcamy do wysłuchania rozmowy z prof. Krzysztofem Pawłowskim, którą przeprowadziła dyrektor Narodowego Instytutu Dziedzictwa – dr hab. Katarzyna Zalasińska:

W podcaście, wraz z rozwojem kariery prof. Pawłowskiego, mamy szansę prześledzić ewolucję podejścia do problematyki dbania o dziedzictwo w kraju i za granicą.

Z okazji urodzin byłego prezesa Polskiego Komitetu ICOMOS, sekretarz stanu w MKiDN, generalna konserwator zabytków Bożena Żelazowska wystosowała list do Jubilata, który odczytał prof. dr hab. inż. Bogusław Szmygin.

„Wielce Szanowny Panie Profesorze i Drogi Jubilacie, pragnę złożyć Panu Profesorowi serdeczne gratulacje i najlepsze życzenia, wielu kolejnych sukcesów i wszelkiej pomyślności osobistej z okazji pięknego jubileuszu urodzin. Proszę przyjąć wyrazy wdzięczności oraz pełne szacunku podziękowania za wszystko, co zawdzięcza polska historia urbanistyki i konserwacji zabytków, jak również wiele innych dziedzin życia kulturalnego, naukowego i społecznego” – napisała wiceministra kultury Bożena Żelazowska w liście skierowanym do prof. Krzysztofa Pawłowskiego. 

Podczas konferencji, przed wygłoszeniem wykładów, ogłoszono także wyniki i wręczono nagrody w międzynarodowym Konkursie PKN ICOMOS im. Profesora Jana Zachwatowicza na najlepsze prace dyplomowe studentów szkół wyższych podejmujące problematykę ochrony dziedzictwa kulturowego w roku 2024.

Spośród 47 zgłoszonych prac, Jury Konkursu w składzie:

• dr hab. Jarosław Adamowicz, prof. ASP w Krakowie
• dr hab. inż. arch. Grzegorz Bukal
• prof. dr inż. arch. Jan Janczykowski
• dr hab. inż. arch. Krystyna Kirschke, prof. PWr
• dr hab. inż. arch. Piotr Molski, prof. PW – przewodniczący
• dr inż. Katarzyna Pałubska, arch. kraj. – sekretarz
• prof. dr hab. Bogumiła Rouba
• dr hab. inż. arch. Grzegorz Rytel
• dr inż. Dorota Sikora, arch. kraj.
• dr hab. inż. arch. Jerzy Uścinowicz, prof. PB
• mgr Jakub Wiśniewski, zastępca dyrektora DOZ MKIDN, przedstawiciel GKZ

przyznało:

2 nagrody równorzędne dla:

• pracy mgr Anny Litwin, ” Konserwacja i restauracja obrazu Włodzimierza Tetmajera “Scena rodzajowa na wsi” z 1889 roku z Muzeum Śląskiego w Katowicach. Próba ustalenia palety malarskiej artysty oraz usuwanie masy emulsyjnej z odwrocia przy użyciu nanokompozytowego organożelu pNIPA-LAP”, obronionej na Wydziale Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, wykonanej pod kierunkiem dr hab. Anny Sękowskiej prof. ASP;
• pracy mgr inż. arch. Sandry Kołodziejskiej, „Rewaloryzacja kompleksu przemysłowego Zakładów Cynkowych “Silesia” w Świętochłowicach-Lipinach”, obronionej na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej, wykonanej pod kierunkiem dr hab. Inż. arch. Agnieszki Gryglewskiej;

6 wyróżnień równorzędnych dla:

• pracy mgr Zuzanny Borek, „Zagadnienia badawcze dotyczące elementów dawnego ikonostasu z cerkwi pw. św. Sawy w Woli Korzenieckiej”, obronionej na Wydziale Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, wykonanej pod kierunkiem dr hab. Jarosława Adamowicza, prof. ASP;
• pracy mgr inż. arch. Irminy Szostak, „Projekt rewaloryzacji Osiedla Spółdzielczego wraz z parkiem Wiśniowy Sad w Nowej Hucie”, obronionej na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej, wykonanej pod kierunkiem prof. dr hab. inż. arch. Zbigniewa Myczkowskiego;
• pracy mgr inż. arch. Michała Kiercza “Rewitalizacja dziedzictwa architektury lat 70-tych XX w. – adaptacja budynków typu Lipsk w Dąbrowie Górniczej na mieszkania niskobudżetowe”, obronionej na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej, wykonanej pod kierunkiem dr hab. inż. arch. Jolanty Sroczyńskiej, prof. PK;
• pracy mgr inż. arch. Jadwigi Małeckiej-Fick „Granica. Budowanie kultury dialogu w kontekście granic i podziałów. Projekt dialogotwórczych integracji krajobrazowych wraz z domem dialogu na hałdzie Makoszowy”, obronionej na Wydziale Architektury Politechniki Śląskiej, wykonanej pod kierunkiem dr inż. arch. Karoliny Chodury
• pracy mgr inż. arch. Danuty Olszak „Młynarstwo wodne – ginące rzemiosło. Centrum Edukacyjne w osadzie młynarskiej Dobra nad rzeka Dobrą” obronionej na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej, wykonanej pod kierunkiem prof. dr hab. inż. arch. Małgorzaty Rozbickiej;
• pracy mgr Natalii Mazur „XIX-wieczna nastawa marmurowego kominka pochodzącego z Pałacu Radolińskich w Jarocinie” obronionej na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, wykonanej pod kierunkiem dr hab. Piotra Niemcewicza, prof.UMK i dr Aleksandry Gralińskiej-Grubeckiej;

Podczas pierwszej sesji konferencji pod hasłem „Karta Wenecka – fundament ochrony dziedzictwa czy balast przeszłości?” nauczyciele akademiccy wygłosili wykłady na następujące tematy:

•  „Miasto w uchwałach i wnioskach Kongresu Weneckiego i ich udział w późniejszych aktach normatywnych” – prof. dr hab. Krzysztof Kazimierz Pawłowski;
• „Pluralistyczna filozofia konserwatorska Andrzeja Tomaszewskiego jako wyzwanie. Czy mamy problem z europejską tożsamością?” – prof. dr hab. inż. Janusz Krawczyk;
• „Karta Wenecka – definicje i ich rola w kształtowaniu systemu ochrony zabytków” – dr Andrzej Siwek;
• „Karta Wenecka – teksty doktrynalne w świetle współczesnych uwarunkowań” – prof. dr hab. inż. Bogusław Szmygin.

Następnie, podczas 2. sesji, odbył się panel dyskusyjny „Współczesna teoria konserwacji – krytyczna analiza”, którego moderatorką była dr hab. Katarzyna Zalasińska. W panelu wzięli udział: Maciej Obrębski,  prof. Jakub Lewicki i Łukasz Woźniak.

Na zakończenie pierwszego dnia konferencji naukowej odbyła się dyskusja z gośćmi.

Następnego dnia wysłuchaliśmy wykładów nawiązujących do tematu „Przyszłość teorii konserwacji i tekstów doktrynalnych – potrzeby i propozycje”. Nasi teoretycy i praktycy przybliżyli uczestników następujące kwestie:

• „Karta Zabytkowych Krajobrazów Kulturowych (KZKK) – propozycja” – dr hab. inż. arch. Irena Niedźwiecka-Filipiak, dr inż. Dorota Sikora, Łukasz Woźniak, Alicja Woźniak
• „Zmiany w doktrynie konserwatorskiej na przykładzie zabytkowych fortyfikacji” – dr inż. `Katarzyna Pałubska
• „Karta Wenecka a ochrona dziedzictwa przemysłowego” dr inż. Jacek Dąbrowski
• „Wyzwania ochrony konserwatorskiej Łazinek Królewskich w Warszawie w kontekście zapisów Karty Weneckiej” – Kamilla Pereta

Po wygłoszonych wykładach, odbył się panel dyskusyjny pod hasłem „Przyszłość teorii konserwacji – potrzeba nowej doktryny”, który moderował dr hab. inż. arch. Grzegorz Bukal. W panelu wzięli udział: dr hab. inż arch. Piotr Fiuk, dr inż. arch. Maria Dankowska i Marcin Dawidowicz.

Cała konferencja naukowa „Podstawy teoretyczne ochrony zabytków – 60 lat Karty Weneckiej” była transmitowana na kanale PKN ICOMOS. Nagrania można obejrzeć pod linkiem:

Patronat honorowy nad wydarzeniem objęła Bożena Żelazowska, Generalny Konserwator Zabytków, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Konferencja dofinansowana ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, w ramach realizacji działań Narodowego Instytutu Dziedzictwa.