Czy dziedzictwo kulturowe może być negatywne, a jego strata może być kulturotwórcza? Zapraszamy do udziału w dyskusji wokół książki pt. „Krytyczne studia nad dziedzictwem. Pojęcia, metody, teorie i perspektywy” pod redakcją naukową Dr Moniki Stobieckiej. Antologia jest pierwszą w Polsce publikacją artykułów przedstawiających różnorodne perspektywy ujmowania dziedzictwa, w kontekście zachodzących przemian społecznych.
Krytyczne studia nad dziedzictwem to kierunek w badaniu zabytków, miejsc pamięci oraz zwyczajów i tradycji, wyrastający z chęci aktualizacji definicji dziedzictwa. Badania prowadzone w jego ramach lokują się na przecięciu antropologii, archeologii, historii, historii sztuki, konserwatorstwa, studiów muzealnych i turystyki wykorzystując perspektywy humanistyki środowiskowej i posthumanizmu. Ich interdyscyplinarny charakter ma pozwolić na zaproponowanie innowacyjnych ujęć interpretacyjnych. Celem jest krytyczny namysł nad deficytami obciążonych historycznie modeli ochrony dziedzictwa wywodzących się z XIX wieku oraz wypracowanie nowych, alternatywnych podejść do materialnej i niematerialnej schedy po przeszłości oraz teraźniejszości.
„Krytyczne studia nad dziedzictwem. Pojęcia, metody, teorie i perspektywy” pod redakcją naukową dr Moniki Stobieckiej są publikacją zwierającą zbiór artykułów międzynarodowej grupy specjalistów prezentujących innowacyjne, ale też często dyskusyjne i trudne do przyjęcia, perspektywy ujmowania dziedzictwa.
W dyskusji dr Monika Stobiecka oraz Aleksandra Brodowska będą się starały znaleźć odpowiedź na pytanie czy jesteśmy gotowi i otwarci na opisywane zmiany w podejściu do dziedzictwa i czy w rzeczywistości istnieje taka potrzeba. I na ile nowe perspektywy teoretyczne mogą obrócić się w innowacyjne praktyki.
Podczas rozmowy będzie można zapoznać się z propozycjami nowych kierunków rozważania na temat przyszłości ochrony dziedzictwa kulturowego.
Czy jesteśmy gotowi na eliminację dziedzictwa kulturowego wedle jego wartościowania na negatywne i pozytywne? A może nie powinniśmy angażować zbyt dużych nakładów na zabytki i miejsca pamięci – bo ich eliminacja będzie bardziej produktywna i kulturotwórcza. I na ile dziedzictwo kulturowe powinno podporządkowywać sobie świat natury, a na ile poddać się jego dominacji.
„U wszystkich tych brzegów rozbrzmiewają echa przeszłości i przyszłości;
upływu czasu, który wymazuje to, co minęło, lecz wszystko w sobie zawiera
[…] strumienia życia, niepowstrzymanego jak oceaniczne prądy,
płynącego od przeszłości ku przyszłości, której nie znamy.”
[ Þóra Pétursdóttir, Przewidywane przyszłości? Materiał dryfujący jako dziedzictwo sposoby poznawania, przeł. Ewa Klekot, w: Krytyczne studia nad dziedzictwem: pojęcia, metody, teorie i perspektywy, red. Monika Stobiecka, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2023, s. 285.]
Webinarium jest adresowane w szczególności do:
- osób zainteresowanych nowymi i nieszablonowymi podejściami do dziedzictwa
- pracowników instytucji kultury i dziedzictwa,
- studentów i miłośników dziedzictwa.
Kiedy: 22 listopada 2023 r. godz. 11.00
Czas trwania: 1,5 godziny
Rejestracja na webinar: <tutaj>
Bio:
Monika Stobiecka — historyczka sztuki i archeolożka, adiunktka na Wydziale „Artes Liberales” Uniwersytetu Warszawskiego, członkini Akademii Młodych Uczonych PAN. Laureatka „Diamentowego Grantu” MNiSW (2014) i „Miniatury” NCN (2021), stypendystka Fundacji z Brzezia Lanckorońskich (2016), Fundacji Kościuszkowskiej (2018) oraz Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej (2019). Finalistka konkursu nagród naukowych tygodnika „Polityka” (2020). Współzałożycielka Central Eastern European Chapter w Association of Critical Heritage Studies. Autorka dwóch monografii dotyczących teoretyzowania muzeów archeologicznych, które ukazały się nakładem Wydawnictwa IBL PAN (2020) oraz Routledge (2023). Redagowała pierwszy w Polsce wstęp do krytycznych studiów nad dziedzictwem (Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 2023). Interesuje się studiami muzealnymi, krytycznymi studiami nad dziedzictwem, teorią i metodologią archeologii.
W ramach zainteresowań studiami muzealnymi jest wykładowczynią na Podyplomowych Studiach Muzealnych, gdzie uczy przedmiotów związanych z antropologią muzealną i nowymi teoriami w studiach muzealnych (zwrot ku rzeczom, zwrot cyfrowy, zwrot sensualny czy posthumanizm). O szerokim zainteresowaniu koncepcjami opartymi na nowych teoriach humanistyki świadczy też zaproszenie do grona jurorów wybierających projekt nowej wystawy stałej w Państwowym Muzeum Archeologicznym w Warszawie.
Aleksandra Brodowska – kierownik zespołu ds. międzynarodowych, Narodowy Instytut Dziedzictwa, absolwentka Uniwersytetu Warszawskiego z tytułem magistra prawa oraz College of Europe z tytułem Master of Arts. W ramach stypendiów badawczych studiowała także na Maurer School of Law na Uniwersytecie w Indianie oraz na Uniwersytecie w Tel Awiwie. Laureatka licznych nagród, m.in. Jean Monnet Network, fundacji Alpbach, a także rządu polskiego. Delegatka Polski na Forum Młodych UNESCO 2023, a także ekspert w dziedzinie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Współpracowała z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego przy czterech nominacjach na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO. Jako pracownik Narodowego Instytutu Dziedzictwa Kulturowego koordynowała międzynarodowe projekty Centrum Pomocy dla Kultury na Ukrainie. W 2022 roku opublikowała Raport specjalny na temat niematerialnego dziedzictwa kulturowego wysiedlonych społeczności ukraińskich: perspektywa Polski, pierwszą tego typu analizę udostępnioną w języku angielskim. Jest także współautorką publikacji „Ratując kulturę Ukrainy”, która przedstawia przykłady niszczenia dziedzictwa kulturowego na Ukrainie w czasie trwającej wojny. Prowadzi między obszarowe badania nad dziedzictwem kulturowym i politykami ochrony, w szczególności w kontekście zmian geopolitycznych i studiów nad bezpieczeństwem.
