Początek jesieni jest wyjątkowo piękny tego roku – od 7 października sale ekspozycyjne gliwickiej Willi Caro rozświetliło swoim blaskiem… Złoto Północy. Najnowsza wystawa czasowa pn. „Bursztyn. Skarb Bałtyku”, którą można już obejrzeć w Muzeum w Gliwicach, jest pierwszą na Śląsku ekspozycją prezentującą tak wielowymiarowo i kontekstowo owo naturalium, wyłączając dotychczas istniejące, powszechnie znane stałe jego prezentacje w Muzeum Bursztynu – Oddziale Muzeum Gdańska, Muzeum Zamkowym w Malborku czy Muzeum Bursztynu w Jarosławcu. Patronat nad wydarzeniem objął Narodowy Instytut Dziedzictwa.

Na wystawie można zobaczyć około 300 różnorodnych obiektów, z czego ponad 200 wypożyczono z kilkudziesięciu polskich instytucji muzealnych (w tym rezydencji królewskich), kolekcji kościelnych, zbiorów uniwersyteckich, instytutów badawczych oraz kolekcji prywatnych. Wiele z nich nigdy wcześniej nie było prezentowanych szerszej publiczności. Kuratorem ekspozycji jest Robert B. Bartkowski, historyk sztuki, muzealnik, kustosz w Dziale Sztuki i Rzemiosła Artystycznego Muzeum w Gliwicach. W trakcie jej trwania poprowadzi również pięć wykładów tematycznych, połączonych z oprowadzaniem kuratorskim. Wystawa potrwa do 7 stycznia 2024.

Ekspozycji towarzyszy oferta edukacyjno-warsztatowa dla szkół oraz osób indywidualnych.

W ramach wernisażu odbyło się oprowadzanie kuratorskie i wykład Roberta B. Bartkowskiego pt. „Nieznana kolekcja bursztynowych cymeliów ze zbiorów dawnego Śląskiego Muzeum Rzemiosła Artystycznego i Starożytności we Wrocławiu do 1945 r. i jej dalsze losy”.

„Na wystawie prezentujemy cymelia ze zbiorów polskich, co ma podkreślić popularność Złota Północy, które występowało zarówno w średniowiecznych skarbcach książęcych, nowożytnych włoskich studiolach czy cesarskich kunstkamerach. Wiele z nich eksponujemy po raz pierwszy w historii tych dzieł i to w towarzystwie wysokiej klasy obiektów złotniczych, malarstwa, grafiki oraz innych naturaliów. Wśród eksponatów znajdą się m.in. pamiątki po polskich królach (klejnot sentymentalny w kształcie serca należący do Anny Jagiellonki czy bursztynowy pucharek (tzw. kulawka) wiązany z Zygmuntem III Wazą), nowożytne cuda bursztynniczego rzemiosła artystycznego z dwóch najważniejszych w tamtym czasie jego ośrodków – Gdańska oraz Królewca, obiekty archeologiczne, przyrodnicze, starodruki opowiadające o bursztynie i wiele innych eksponatów reprezentujących okres od nowożytności po czasy współczesne. Nie zabraknie oczywiście dzieł z jednej z największych muzealnych kolekcji biżuterii artystycznej w Polsce, której dysponentem jest Muzeum w Gliwicach, w towarzystwie nowoczesnych prac dzisiejszych twórców bursztynników i złotników z innych wybitnych kolekcji. Pełna różnorodność! Fakt, że na jednej wystawie możemy zobaczyć królewskie skarby, naturalne inkluzje czy statuetkę Bursztynowego Słowika należącą do Stanisława Soyki, nie powinien nikogo dziwić – bursztyn w naszej kulturze osadzony jest mocniej, niż sądzimy. O tym też jest ta wystawa” – powiedział Robert B. Bartkowski, kurator ekspozycji.

Prezentowane zbiory oprócz kolekcji Muzeum w Gliwicach pochodzą z kilkunastu instytucji z kraju, właścicieli prywatnych, instytutów naukowo-badawczych w tym m.in.: Muzeum Zamku Królewskiego na Wawelu, Skarbca katedry na Wawelu, Zamku Królewskiego w Warszawie, Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie, Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, Muzeum Zamkowego w Malborku, Muzeum Gdańska, Muzeum Narodowego w Kielcach, Muzeum ISEZ PAN w Krakowie, Biblioteki PAN i PAU w Krakowie i wielu innych.

Wystawa została objęta patronatem honorowym Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Marszałka Województwa Śląskiego Jakuba Chełstowskiego, Prezydenta Miasta Gliwice Adama Neumanna, Narodowego Instytutu Dziedzictwa oraz Narodowego Instytutu Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA.

Termin wystawy: 07.10.2023 r. – 07.01.2024 r.
Miejsce wystawy: Willa Caro
Kurator: Robert B. Bartkowski
Organizator: Muzeum w Gliwicach, ul. Dolnych Wałów 8a, 44 – 100 Gliwice
Szczegóły wydarzenia: http://muzeum.gliwice.pl/

Patroni wystawy: Baltic Jewellery News, Międzynarodowe Stowarzyszenie Bursztynników w Gdańsku (International Amber Association), Bursztynisko, Amber.com.pl, Amber Experts, Stowarzyszenie Twórców Form Złotniczych, Stowarzyszenie Antykwariuszy i Marszandów Polskich i Międzynarodowa Unia Antykwaryczna, Galeria YES w Poznaniu, Galeria Sztuki w Legnicy

Patronat medialny: TVP Kultura, ARTE.tv, Radio CCM