Europejskie Dni Dziedzictwa (#EDD) to wielkie święto kultury, które co roku gromadzi tysiące uczestników w 50 krajach Europy. To liczne atrakcje – wystawy, koncerty, warsztaty i konkursy, dzięki którym można poznać historię oraz tradycje swojego regionu. W Polsce 31. edycję #EDD obchodzimy pod hasłem „Żywe dziedzictwo – tradycje od pokoleń”, podkreślając istotę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Narodowy Instytut Dziedzictwa – koordynator ogólnopolski wydarzenia – zaprasza wszystkich do udziału w największej tego typu inicjatywie w Europie.

Celem Europejskich Dni Dziedzictwa jest promocja dóbr kultury pośród lokalnych społeczności oraz zbliżenie do siebie jego organizatorów na poziomie lokalnym oraz międzynarodowym. W kolejne weekendy września będzie można zwiedzać niezwykłe zabytki i korzystać z szerokiej oferty wydarzeń kulturalnych przygotowanych przez instytucje publiczne, organizacje pozarządowe i osoby prywatne, w tym muzea, teatry, biblioteki, uczelnie wyższe, samorządy. Na uczestników czekają warsztaty, spotkania, rajdy, wystawy, koncerty, pokazy i wiele innych atrakcji, dzięki którym można lepiej poznać i zrozumieć historię oraz kulturę lokalną, regionalną i narodową.

Kulminacja wydarzeń odbędzie się w 2 i 3 weekend września (9-10 i 16-17 września), jednak niektórzy już dziś zapraszają na wydarzenia w ramach #EDD. Więcej informacji o wrześniowych atrakcjach kulturalnych na stronie edd.nid.pl.

– Na przestrzeni czasu – przy zaangażowaniu setek organizatorów poszczególnych wydarzeń, zarówno dużych muzeów, lokalnych ośrodków kultury, organizacji pozarządowych, jak i małych gminnych bibliotek czy osób prywatnych – powstała wyjątkowa formuła projektu, pod wspólnym szyldem Europejskich Dni Dziedzictwa – wyjaśnia dyrektor Narodowego Instytutu Dziedzictwa, dr hab. Katarzyna Zalasińska.

Tegoroczne hasło – „Żywe dziedzictwo – tradycje od pokoleń” – związane jest z jubileuszem 20-lecia uchwalenia konwencji UNESCO w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego, a także 10-leciem Krajowej listy niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Dziedzictwo kulturowe nie kończy się na zabytkach i zbiorach obiektów. Obejmuje ono również tradycje oraz żywe formy wyrazu odziedziczone po naszych przodkach i przekazane przyszłym pokoleniom, takie jak tradycje ustne, sztuki widowiskowe, wiedza i praktyki dotyczące przyrody, czy tradycyjne umiejętności rzemieślnicze.

Dlatego do udziału w tegorocznej edycji #EDD szczególnie zapraszają depozytariusze, którzy odgrywają kluczową rolę w zachowywaniu i przekazywaniu dziedzictwa kulturowego. To oni są strażnikami tradycji, przekazującymi żywe formy wyrazu z pokolenia na pokolenie. Dzięki ich zaangażowaniu i pasji, niematerialne dziedzictwo kulturowe nie tylko trwa, lecz także kwitnie, stanowiąc inspirację dla przyszłych pokoleń do odkrywania swoich korzeni. To właśnie dzięki depozytariuszom dziedzictwo kulturowe staje się ciągłą i żywą nitką, łączącą naszą przeszłość z teraźniejszością i przyszłością.

#EDD 2023 – wybrane wydarzenia:

• 9 września w Swornegaciach w woj. pomorskim, odbędzie się „Spotkanie z kaszubskim pleciugą… i plecionkarzem”, które obejmie warsztaty wyplatania tradycyjnych „sworów” z korzeni sosny oraz występ kaszubskiej kapeli. Mistrz plecionkarstwa Czesław Hinc poprowadzi warsztaty z użyciem charakterystycznego surowca regionu, a także zostanie otwarta wystawa poświęcona lokalnym tradycjom plecionkarskim. Występ kaszubskiej kapeli dodatkowo wzbogaci atmosferę wydarzenia. Więcej informacji >tutaj<. Wydarzenie realizowane jest w ramach projektu „Swornegacie po plecionkach poznacie!”, który został sfinansowany z programu dotacyjnego NID „Niematerialne – przekaż dalej”.
• 10 września w Zamartem w woj. kujawsko-pomorskim, będzie można uczestniczyć w spotkaniu z wyjątkowym przejawem dziedzictwa niematerialnego jakim jest rzemiosło organowe i muzyka. Stworzenie organów wymagało ogromnej wiedzy i umiejętności wypracowanych i przekazywanych przez rzemieślników na przestrzeni dziejów. Te same umiejętności będące doskonałym przykładem kontynuowanego od pokoleń żywego dziedzictwa, pozwoliły na przeprowadzenie w latach 2018–2023 prac renowacyjnych. Organy w Zamartem są niebywale cennym zabytkiem w skali kraju, zbudowanym w 1774 roku przez  organmistrza Christianusa Olszynskiego z Kamienia (Krajeńskiego). Wydarzenie w Zamartem, stanowić będzie wyjątkową prezentację instrumentu, który odzyskał kształt i dźwięk sprzed blisko 250 lat. Prezentacja organów odbędzie się w dniu, obchodzonego od średniowiecza, odpustu Narodzenia Najświętszej Maryi Panny, który od 4 ćw. XVIII wieku uświetniała muzyka liturgiczna wykonywana przez miejscowych organistów. Więcej informacji >tutaj<.
• 10 i 11 września w Skierniewicach w woj. łódzkim, odbędzie się Specjalny Dzień Otwarty w Zabytkowej Parowozowni. Każdy zwiedzający będzie mógł zobaczyć zachowane w stanie oryginalnym zaplecze techniczne kolei parowej z przełomu XIX i XX wieku. Wydarzenie odbędzie się, z możliwością samodzielnego zwiedzania obiektu oraz programem, obejmującym m.in. zabytkową halę parowozową, kolekcję taboru kolejowego i interaktywną ekspozycję „Urządzenia sterowania ruchem kolejowym”.  Więcej informacji >tutaj<. Wydarzenie realizowane jest w ramach projektu Polskiego Stowarzyszenia Miłośników Kolei „W 175-lecie ukończenia Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej – wolontariat w Parowozowni Skierniewice dla dziedzictwa kolei stworzonej przez polskich patriotów”, który został sfinansowany z programu dotacyjnego NID „Wspólnie Dla Dziedzictwa”.
• 16 i 17 września Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie w woj. mazowieckim, przygotował Królewski Festiwal Rzemiosł, którego celem jest promocja dawnych zawodów i technik wytwórczości. Podczas #EDD zostaną zaprezentowane tradycje i umiejętności współczesnych twórców w wyjątkowej historycznej scenerii Pałacu w Wilanowie. Uczestnicy mogą liczyć na interesujące spotkania z mistrzami rzemiosła, wymianę doświadczeń z twórcami, rozmowy, warsztaty, pokazy rekonstruktorskie oraz okazję do zakupu wyjątkowych wyrobów rękodzieła. Więcej informacji >tutaj<.
• 16 i 17 września Zamek w Czersku w woj. mazowieckim, zaprasza na 26. edycję Europejskich Dni Dziedzictwa, która będzie poświęcona życiu i tradycjom nadrzecznym. W tym roku zostaną przedstawione dwa regiony flisactwa: nadwiślańskie Urzecze oraz kultura Lasowiaków znad Sanu. W trakcie wydarzeń zostanie zaprezentowana muzyka i taniec z tych regionów. W programie zaprezentują się zespoły: Piskorze i URZECZEni z Urzecza i Lasowiacy ze Stalowej Woli, muzycznie spotkanie zamknie Kapela Hanki Wójciak z Zakopanego. Uczestnicy będą mogli poznać wycinankę urzecką i lasowiacką, a także  degustować tradycyjne potrawy flisackie, w tym z Urzecza. Najważniejszym punktem będzie pokaz budowy tradycyjnej tratwy wiślanej w wykonaniu flisaków z Bractwa Flisackiego z Ulanowa. będzie to również okazja do poznania  lokalnych producentów o rękodzielników. Więcej informacji >tutaj<
• 17 września zapraszamy do Kurzętnika w woj. warmińsko-mazurskim, na wystawa i spacer historyczny poświęcony ruinom zamku w Kurzętniku i urbanistyce tego miasteczka.Więcej informacji >tutaj<. Wydarzenie realizowane jest w ramach projektu fundacji Inicjatyw Krajobrazowych Wybudowania „Smok i kula. Wolontariat w Kurzętniku”, który został sfinansowany z programu dotacyjnego NID „Wspólnie Dla Dziedzictwa”.

Narodowy Instytut Dziedzictwa jest ogólnopolskim koordynatorem akcji już od 2007 roku. Za pośrednictwem 16 koordynatorów w całej Polsce przygotowuje i upowszechnia ofertę przygotowanych wydarzeń. Co roku w Europejskich Dniach Dziedzictwa uczestniczy ok. 500 podmiotów: instytucji kulturalnych i oświatowych, stowarzyszeń, pasjonatów dziedzictwa, edukatorów, regionalistów, przewodników turystycznych oraz prywatnych właścicieli obiektów zabytkowych.

Europejskie Dni Dziedzictwa, to kulturalno-edukacyjna inicjatywa Rady Europy i Unii Europejskiej, obejmująca swoim zasięgiem 50 krajów, sygnatariuszy Europejskiej Konwencji Kulturalnej. W ubiegłym roku, w całej Europie, pod szyldem #EDD odbyło się aż 50.000 wydarzeń, ukazujących i promujących dziedzictwo kulturowe. W Polsce, przez dwa wrześniowe weekendy 2022 roku, przeszło 200 tysięcy osób wzięło udział w ponad 1.200 wydarzeniach będących okazją do odkrywania historii ludzi i miejsc.

Znajdź wydarzenie w swojej okolicy!

Jak dołączyć do Europejskich Dniach Dziedzictwa – dla Organizatorów?

Wystarczy tylko wypełnić  FORMULARZ ZGŁOSZENIOWY znajdujący się na stronie ogólnopolskiego koordynatora #EDD, którym jest Narodowy Instytut Dziedzictwa. Na stronie edd.nid.pl, znajduje się również baza kontaktów do koordynatorów lokalnych, którzy odpowiedzą szczegółowo na wszystkie pytania instytucji, które zechcą włączyć się do tegorocznej edycji Europejskich Dni Dziedzictwa.

Patronem medialnym Europejskich Dni Dziedzictwa jest Polskie Radio S.A.

Więcej informacji na stronie: edd.nid.pl, nid.pl oraz na portalach mediów społecznościowych NID.