Dziedzictwo kulturowe to już nie tylko architektura i zabytki, to także zbiór zdigitalizowanej dokumentacji zabytków, grobów oraz cmentarzy wojennych. Dzięki dofinansowaniu ze strony Unii Europejskiej, Narodowy Instytut Dziedzictwa realizuje obecnie projekt „Digitalizacja i udostępnianie cyfrowych dóbr kultury – zabytków, grobów i cmentarzy wojennych”. Efektem realizacji projektu będzie zeskanowanie i udostępnienie ponad 1,3 mln dokumentów dotyczących dziedzictwa kulturowego. Dziś już w ponad 700 000 dokumentów z tego zbioru znajduje się w przestrzeni cyfrowej na portalu zabytek.pl

Projekt “Digitalizacja i udostępnianie cyfrowych dóbr kultury – zabytków oraz grobów i cmentarzy wojennych” ma na celu cyfryzację dokumentów, takich jak: karty ewidencyjne, zdjęcia, mapy, plany, schematy, ryciny i inne dokumenty znajdujące się w archiwum Narodowego Instytutu Dziedzictwa oraz udostępnienie ich w przestrzeni on-line. Podjęte działania dotyczą wszystkich obiektów nieruchomych oraz archeologicznych wpisanych do Krajowej Ewidencji Zabytków oraz kart ewidencyjnych grobów i cmentarzy wojennych znajdujących się w archiwum urzędów wojewódzkich.

– Dzięki dofinansowaniu Narodowy Instytut Dziedzictwa otrzymał możliwość zachowania dóbr kulturowych oraz podzielenia się nimi ze społeczeństwem za pośrednictwem Internetu. W ramach działań chcemy zdigitalizować ponad 1,3 miliona dokumentów oraz opatrzyć je właściwymi metadanymi. W naszych działaniach korzystamy ze skanera 3D, który pozwala na odwzorowanie przestrzenne obiektów – podkreśla dr hab. Katarzyna Zalasińska, dyrektor Narodowego Instytutu Dziedzictwa.

Zabytki w jednym miejscu
Narodowy Instytut Dziedzictwa utworzył dedykowany serwis zabytek.pl, w którego przestrzeni udostępniane są informacje o polskich zabytkach wraz z ich opisami i treściami multimedialnymi. Odwiedzający mogą zapoznać się z archiwalnymi i obecnymi zdjęciami obiektów, skanami dokumentacji z krajowej ewidencji zabytków, modelami 3D, zdjęciami panoramicznymi czy lokalizacją zabytków. Jak podkreśla Elżbieta Ofat – zastępca dyrektora Narodowego Instytutu Dziedzictwa:

– Zabytek.pl to strona dedykowana wszystkim osobom, które chcą poznać nasze dziedzictwo kulturowe, a przy okazji lubią podróże. Na portalu znaleźć można gotowe plany wycieczek, w tym również tematycznych. Realizacja projektu digitalizacji umożliwia nam stałe poszerzanie zasobów. W chwili obecnej na stronie zabytek.pl jest już udostępnionych ponad 700 000 dokumentów. Zrealizowaliśmy pierwsze zadanie projektu, w ramach którego zeskanowanych zostało 700 521 dokumentów krajowej ewidencji zabytków oraz 12 206 dokumentów ewidencji grobów i cmentarzy wojskowych. Obecnie pracujemy nad sukcesywnym publikowaniem tych treści na stronach internetowych.

Efektem podjętych działań ma być rozbudowana dziedzinowa baza danych z informacjami na temat obiektów zabytkowych, grobów i cmentarzy wojennych, a także teleinformatyczne zgromadzenie danych na ich temat na stronach prowadzonych przez Narodowy Instytut Dziedzictwa – zabytek.pl oraz mapy.zabytek.gov.pl. Znaleźć na nich można popularne zabytki wpisane do rejestru zabytków, obiekty z listy Światowego Dziedzictwa UNESCO, zabytki wpisane przez Prezydenta RP na Listę Pomników Historii, obiekty ujęte w krajowej ewidencji zabytków nieruchomych i archeologicznych, a także ewidencję grobów i cmentarzy wojennych. Co więcej, portal zabytek.pl umożliwia również zgłoszenie zagrożonych zabytków do lokalnego konserwatora zabytków.

Dziedzictwo kulturowe bardziej dostępne
Celem projektu “Digitalizacja i udostępnianie cyfrowych dóbr kultury – zabytków oraz grobów i cmentarzy wojennych” jest zapewnienie powszechnego i bezpłatnego dostępu do zasobów, które na co dzień znajdowały się w zbiorach Narodowego Instytutu Dziedzictwa. Dzięki digitalizacji informacje o zabytkach, grobach czy cmentarzach wojennych staną się powszechnie dostępne.

– Mamy nadzieję, że udostępnienie tych danych w Internecie ułatwi organom i instytucjom realizującym zadania w zakresie ochrony oraz opieki nad zabytkami, wykonywanie działań statutowych oraz promocję kultury. Bogactwo zbiorów będzie mogło być wykorzystane na potrzeby prowadzonych badań społecznych, aktywności turystyczno-kulturalnej, a także działalności gospodarczej w określonych branżach. Dostęp do tak szerokiej wiedzy, zgromadzonej w jednym miejscu pozwoli całemu społeczeństwu czerpać ze spuścizny kulturowej Polski, a także przyczyni się do jej zachowania i ochrony – dodaje dr hab. Katarzyna Zalasińska.

Skaner 3D wspiera ochronę dziedzictwa
Czas przewidziany na realizację projektu obejmuje okres od 28 stycznia 2019 roku do 30 września 2022 roku. Pracownicy Narodowego Instytutu Dziedzictwa skupiają się obecnie na skanowaniu dokumentacji, opatrywaniu jej w metadane, odwzorowywaniu obiektów przestrzennych za pomocą wektoryzacji oraz skanowaniu obiektów 3D. Digitalizacji poddane zostały również fiszki adresowe oraz dokumentacja naukowo-badawcza związana z zachowaniem dziedzictwa, określana mianem materiałów spuściznowych. Ciekawym zabiegiem realizowanym w ramach projektu jest również cyfrowe odwzorowanie architektury drewnianych obiektów sakralnych. Elżbieta Ofat dodaje, że:

– Realizacja projektu umożliwiła Narodowemu Instytutowi Dziedzictwa rozbudowę systemu teleinformatycznego, służącego do gromadzenia i udostępniania zbiorów. Wyposażyliśmy również naszą pracownię digitalizacyjną w nowoczesne skanery płaskie oraz nowy skaner 3D, który umożliwia skanowanie przestrzenne obiektów, odwzorowując ich realny wygląd oraz umożliwiając szczegółowe obejrzenie danego zabytku również korzystając z Internetu.

Wartość projektu “Digitalizacja i udostępnianie cyfrowych dóbr kultury – zabytków, grobów i cmentarzy wojennych” została oszacowana na 37 264 029,10 zł, z czego 31 536 547,82 zł pochodzi z budżetu Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa, Oś Priorytetowa II – E-administracja i otwarty rząd, Działanie 2.3 – Cyfrowa dostępność i użyteczność informacji sektora publicznego, Poddziałanie 2.3.2 – Cyfrowe udostępnianie zasobów kultury. Pozostała część została przekazana przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

O szczegółach projektu realizowanego przez Narodowy Instytut Dziedzictwa będzie można się dowiedzieć już 11 maja 2022 roku o godz. 11.00 podczas konferencji “Digitalizacja i udostępnianie cyfrowych dóbr kultury – zabytków oraz grobów i cmentarzy wojennych”, która odbędzie się w siedzibie Narodowego Instytutu Dziedzictwa przy ul. M. Kopernika 36/40 w Warszawie. Dyrekcja oraz pracownicy NID serdecznie zapraszają do udziału w wydarzeniu.

O Narodowym Instytucie Dziedzictwa:
Narodowy Instytut Dziedzictwa (NID) to państwowa instytucja kultury, powstała na mocy zarządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Wraz z 15 oddziałami terenowymi w całym kraju NID podlega pod Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, wspierając ochronę i opiekę nad zabytkami. Głównym zadaniem instytucji jest ochrona zabytków i krajobrazu kulturowego, dokumentuje materialny i niematerialny dorobek poprzednich pokoleń, z myślą o przyszłości.

Misją NID jest dbanie o zrównoważoną ochronę materialnego i niematerialnego dziedzictwa kulturowego oraz poprzez wyznaczanie i nadzorowanie standardów ochrony oraz konserwacji zabytków, a także prowadzenie działań edukacyjnych, mających na celu upowszechnianie wiedzy i znaczenia dziedzictwa narodowego.

Do zadań Narodowego Instytutu Dziedzictwa należą: ochrona zabytków i krajobrazu kulturalnego, dokumentacja materialnego i niematerialnego dorobku poprzednich pokoleń, edukacja na temat znaczenia dziedzictwa narodowego dla przyszłych pokoleń. Do zadań NID należy również tworzenie standardów konserwatorskich, przygotowywanie opinii i ekspertyz dla służb konserwatorskich, a także działalność wydawnicza i kulturowa. W 2022 roku Narodowy Instytut Dziedzictwa obchodzi Jubileusz 60 lat misji.

Więcej o Narodowym Instytucie Dziedzictwa:
Strona www: www.nid.pl
Facebook: https://pl-pl.facebook.com/zabytek/