Centrum Kompetencji ds. Digitalizacji Zabytków

←Powrót

O nas

Od ponad dwudziestu lat Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków, a następnie Dział Digitalizacji Narodowego Instytutu Dziedzictwa wykorzystuje cyfrowe technologie pomiaru i obrazowania do inwentaryzacji obiektów zabytkowych. Od piętnastu lat realizujemy powierzoną nam przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego funkcję Centrum Kompetencji w obszarze digitalizacji zabytków.

Do zadań Centrum Kompetencji ds. Digitalizacji Zabytków należy przede wszystkim koordynacja i wdrażanie zmian technologicznych dotyczących procesów digitalizacji i dokumentacji obiektów zabytkowych oraz koordynacja w zakresie gromadzenia, przechowywania i udostępniania danych cyfrowych.

Zadaniem Centrum jest wyznaczanie standardów, ich aktualizacja oraz popularyzacja, a także wsparcie działań digitalizacyjnych w procesach konserwacji zabytków, edukacja kadr instytucji kultury w zakresie digitalizacji obiektów nieruchomych oraz promocja zasobów cyfrowych.

W ramach prowadzonych działań Centrum Kompetencji:

Wykonuje cyfrową inwentaryzację zabytków o strategicznym znaczeniu dla zachowania dziedzictwa kulturowego. W zakresie prowadzonych działań powstaje zarówno dokumentacja konserwatorska, jak i materiał wizualny do wykorzystania w popularyzacji i promocji zabytku. Wszystkie materiały są publikowane na portalu zabytek.pl oraz na portalu Sketchfab nid-official – Sketchfab
Tworzy Centralną Bazę Danych o Zabytkach – repozytorium danych cyfrowych obejmujące związane z obiektami zabytkowymi materiały archiwalne – decyzje, wpisy do rejestru i ewidencji, opracowania i zasoby fotograficzne, a także dane przestrzenne GIS. Zasoby te publikujemy na naszym portalu mapowym oraz portalach: archiwum.zabytek.pl oraz zabytek.pl
Opracowuje aktualny zestaw dobrych praktyk i zaleceń dotyczących inwentaryzacji architektonicznych wykonywanych metodami cyfrowymi. Dokument ten stanowi punkt odniesienia w zamówieniach i realizacjach digitalizacyjnych, finansowanych z budżetu państwa.

Do pobrania:

Dobre praktyki w zakresie wykonywania dokumentacji zabytków architektury (2023)

Dobre praktyki w zakresie wykonywania dokumentacji zabytków architektury (2022) – wersja ukraińska

Kalkulatory NID (DOF / GSD / PPI)

Prezentujemy stworzony w Narodowym Instytucie Dziedzictwa zestaw narzędzi obliczeniowych dla fotografii i fotogrametrii zabytków – zaprojektowany z myślą o wsparciu profesjonalistów zajmujących się dokumentacją dziedzictwa kulturowego.

Rejestracja fotograficzna i fotogrametryczna obiektów dziedzictwa wymaga precyzyjnej, metrologicznie uzasadnionej kontroli parametrów obrazowania zgodnej z międzynarodowymi standardami. Z myślą o praktycznych potrzebach konserwatorów, muzealników, archiwistów i zespołów digitalizacyjnych powstał zestaw specjalistycznych kalkulatorów wspierających proces digitalizacji w zgodzie z wytycznymi ISO 19264-1:2017, FADGI, CIPA Heritage Documentation oraz rekomendacjami MKiDN i Narodowego Instytutu Dziedzictwa.

Opracowane narzędzia umożliwiają m.in. konwersję GSD ↔ PPI, kontrolę głębi ostrości i wpływu dyfrakcji, a także dobór parametrów zdjęć dla fotografii 2D i fotogrametrii 3D. Moduły te pomagają użytkownikom w podejmowaniu świadomych decyzji technicznych, zwiększając jakość odwzorowań oraz minimalizując typowe błędy obrazowania, takie jak rozmycie czy niedostateczna rozdzielczość.

Narzędzia te wypełniają istotną lukę wskazaną przez Grupę roboczą ds. Digitalizacji 2D działającą przy Departamencie Mediów i Sektorów Kreatywnych MKiDN – oferując intuicyjne i metrologicznie uzasadnione wsparcie w codziennej pracy z obiektami dziedzictwa.

Kalkulator głębi ostrości (DOF + PSF) — model V 3.2 – narzędzie oblicza głębię ostrości (DOF) dla zadanych parametrów sensora, ogniskowej, przysłony i odległości ostrzenia, uwzględniając trzy tryby definiowania krążka rozproszenia (CoC)
Do czego służy? Pozwala szybko sprawdzić, jak duży fragment sceny będzie „ostry” przy danym obiektywie, przysłonie i dystansie ostrzenia.
Kalkulator GSD/PPI – tryb skali (model V 2.2) – Pozwala obliczyć rzeczywisty Ground Sample Distance (GSD, mm/px) oraz odpowiadającą mu gęstość pikseli PPI bez konieczności mierzenia odległości aparatu od obiektu. Kalkulator doskonale sprawdza się w terenowej kalibracji sprzętu, ponieważ eliminuje wpływ focus breathing i błędów pomiaru odległości, gwarantując szybkie, metrologicznie poprawne odwzorowanie skali.
Po co? Zamiast mierzyć dystans aparatu, umieść wzorzec (np. linijkę 100 mm) w płaszczyźnie ostrzenia i policz piksele.
Kalkulator GSD/PPI – tryb soczewki (model V 3.8) – to najbardziej rozbudowane narzędzie symulacyjne w pakiecie: pozwala przewidywać zależności między parametrami układu optycznego, odległością ostrzenia a jakością odwzorowania obrazu.
Kiedy się przydaje? Przed sesją, gdy planujesz ustawienie statywu i dobór obiektywu. Zamiast zgadywać, wpisujesz w kalkulator: podstawowe dane sensora i ogniskowej, a on oblicza GSD, PPI, szerokość sceny i powiększenie M. Alternatywnie, podając docelowe GSD lub PPI, kalkulator wyznaczy wymaganą odległość X.

Zestaw tych trzech kalkulatorów pomaga oszczędzić czas pracy w terenie, ograniczyć ryzyko błędnej dokumentacji i od razu sprawdzić, czy materiały spełniają wymagane normy.

Pełną instrukcję (PDF) znajdziesz tutaj.

Kalkulatory NID